Deeptech als Europa's vliegwiel voor concurrentievermogen

Het toepassen van fundamenteel onderzoek en technische doorbraken: dat is hoe deeptech kan worden gedefinieerd. Koolstofafvangtechnologieën, fotonica en batterijtechnologie zijn voorbeelden van toepassingen. Dankzij een sterk en wijdvertakt netwerk van onderzoeksinstellingen heeft Europa een constante output van hoogwaardig onderzoek. In Europa zijn 9 van de 25 beste onderzoeksinstituten ter wereld gevestigd.

Sinds zijn officiële oprichting in 2021 speelt de European Innovation Council (EIC) een centrale rol in de financiering van deeptech in de EU. Het agentschap is opgericht om baanbrekende technologie op te schalen en opereert op meerdere niveaus. Tot nu toe heeft het agentschap 150 Europese startups gefinancierd en €6 miljard geïnvesteerd.

Tijdens de recente EIC-top benadrukten meerdere experts de noodzaak om dit pad te blijven volgen. Toch moet er nog veel gebeuren om ervoor te zorgen dat deze bereidheid werkelijkheid wordt. Het gaat niet alleen om technologische dominantie, maar ook om het economisch concurrentievermogen van Europa.

Deeptech: een voorsprong in Europa

Burgemeester van Lissabon en voormalig commissaris voor wetenschap Carlos Moedas gelooft dat de EU een voorsprong heeft. “Europa heeft een goede positie in deeptech omdat we goed zijn in wetenschap. Amerikanen zijn erg goed in digitale technologie. En na de eerste fase van het internet hebben zij ons ingehaald. Maar we gaan een nieuwe fase in”, vertelde hij aan verslaggevers tijdens de EIC-top.

Bindi Karia, innovatie-expert en EIC-ambassadeur, prijst Europa om zijn rijkdom aan talent en innovators. “Het gaat erom te ontdekken waar we sterk in zijn en daarin te investeren. Maar het is een kwestie van lange adem en het zal lang duren voordat deeptech de markt betreedt. Daarom zijn de overheidsprogramma's cruciaal,” voegt ze eraan toe.

'Noem het geen innovatie, zeg dat je banen creëert'

Het lot van Europa hangt af van innovatie. De European Innovation Council belooft betrokkenheid.

Groei van startups stimuleren

Als onderdeel van het Competitiveness Compass kondigde de Commissie ook aan dat ze een startup- en scaleup-strategie zou lanceren. Dit plan wil belemmeringen voor startende ondernemingen wegnemen.

“We willen dat deze strategie bedrijfsgestuurd en bottom-up is. Afhankelijk van de fase waarin ze zich bevinden, worden ze geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van toegang tot de markt, financiering, talent en infrastructuur, evenals belemmeringen in de regelgeving. Ik kan u verzekeren dat veel van de voorstellen die we hebben ontvangen deel zullen uitmaken van de uiteindelijke strategie,” zei commissaris Zaharieva in haar antwoord op IO+ tijdens de EIC-top.

Onderdeel van deze strategie is het opzetten van een 28e regeling. Dit zou een aparte juridische entiteit zijn met een uniforme set bedrijfs-, arbeids- en belastingregels om eenvoudiger werken op Europees niveau mogelijk te maken.

Geld van pensioenfondsen mobiliseren

De grootste hindernis blijft het financieringstekort van Europese startups wanneer het tijd is om op te schalen. Daarom worden bijdragen van pensioenfondsen vaak beschouwd als de sleutel.

“Aan de ene kant is het belangrijk dat pensioenfondsen leren hoe ze risico’s kunnen inschatten, goed onderzoek doen en investeren in durfkapitaal. Veel fondsen hebben daar nu simpelweg niet de middelen voor”, zegt Kinga Stanislawska, lid van de raad van bestuur van het EIC en medeoprichter van European Women in VC. “Tegelijkertijd hebben we ondernemers in de financiële instellingen nodig om fondsen te creëren, waardoor pensioenfondsen meer investeringsmogelijkheden krijgen,” vervolgt ze.

Toen commissaris Zaharieva werd gevraagd naar een grotere betrokkenheid van pensioenfondsen bij risicofinanciering, was ze optimistisch. “We zullen gewoon geen grote Europese durfkapitaalbedrijven hebben zonder de hulp van pensioenfondsen, noch unicorns. De Commissie werkt met hen samen om een aantal belemmeringen in de regelgeving te overwinnen, zoals de limieten die ze hebben om te investeren in risicokapitaal. Tegelijkertijd moeten we als publieke instelling prikkels creëren. Een voorbeeld hiervan is de dekking van het eerste risico om hen te motiveren eerst in te stappen met overheidsfinanciering.”

Commissaris Zaharieva reikt enkele winnaars van de Europese prijs voor vrouwelijke innovatoren uit - © European Innovation Council

Steden als scouts voor deeptech-talent

Maar hoe zit het met het koesteren en laten excelleren van bedrijven? Volgens Moedas moet dat eerst lokaal gebeuren. Als burgemeester van de Portugese hoofdstad lanceerde hij de unicornfabriek, een initiatief om de positie van de stad als Europese tech-hub te versterken.

“In drie jaar tijd vestigden 14 unicorns zich in Lissabon, brachten 70 bedrijven naar de stad en creëerden 16.000 banen. Dat is het verhaal dat ik de burgemeesters vertel. Innovatie is politiek gezien niet sexy, maar toch moet het centraal staan in het programma van een burgemeester. Een burgemeester wil meer banen creëren, maar dat doen burgemeesters niet; dat doen bedrijven,” vertelde hij aan verslaggevers. In zijn visie zouden andere Europese steden het model moeten kopiëren en een echte innovatiepijplijn moeten opzetten, waarbij de beste bedrijven rechtstreeks verbonden zijn met het EIC.

Groeiende deeptech bevordert diversiteit

Europa kan succesvoller worden als er meer diversiteit wordt gestimuleerd. Volgens European Women in VC, het grootste netwerk van vrouwelijke tech-investeerders, leveren investeringen tot zes keer meer rendement op als ze worden gedaan door een gemengd managementteam.

“Wij zijn een team van ondernemers, investeerders en consultants”, zegt Kasia Piasecki, managing director van European Women in VC. “Dus we weten hoe belangrijk het is om de cijfers te laten zien. En uit ons onderzoek blijkt dat door vrouwen geleide VC's zich ook richten op ondergefinancierde markten, zoals de gezondheidszorg, waar grote kansen liggen.”

Vrouwen in tech: strijd, succes en verandering

Het is Internationale Vrouwendag. We bespreken problemen waarmee vrouwelijke ondernemers mee dealen en belichten drie succesverhalen.