EU draait bij: verbod op verbrandingsmotoren te complex

De Europese Commissie heeft de bestaande uitfasering van de verkoop van verbrandingsmotoren (ICE) voor 2035 teruggedraaid. Het voorstel, dat deel uitmaakt van het Automotive Package, introduceert nieuwe uitzonderingen voor plug-in en hybride voertuigen. Tegenstanders zien dit plan als een maatregel die voor verwarring op de markt zorgt en de elektrificatie aanzienlijk vertraagt.

Het voorstel verzwakt de eerder vastgestelde doelstellingen. Tegen 2035 moeten autofabrikanten een vermindering van 90% van de uitlaatemissies realiseren. De resterende 10% van de emissies moet worden gecompenseerd door het gebruik van in de EU geproduceerd groen staal (tot 7%) en hernieuwbare brandstoffen (de resterende 3%). Dit betekent dat het ook na 2035 nog mogelijk zal zijn om plug-in hybrides (PHEV's), range extenders, mild hybrides en voertuigen met verbrandingsmotoren te verkopen.

De afgezwakte doelstellingen komen in een jaar waarin de verkoop van elektrische voertuigen (EV's) in Europa en wereldwijd records breekt. Met name de verkoop van EV's in Europa overschreed in november de 3,8 miljoen, 33% meer dan in de eerste 11 maanden van 2024.

Onzekerheid over de toekomst

William Todts, uitvoerend directeur van de toonaangevende non-gouvernementele organisatie Transport & Environment (T&E), zei: “De EU heeft gekozen voor complexiteit in plaats van duidelijkheid. Het fokken van snellere paarden had de opkomst van de auto nooit kunnen tegenhouden. Elke euro die naar plug-in hybrides gaat, is een euro die niet aan EV's wordt besteed, terwijl China verder vooruit raast. Vasthouden aan verbrandingsmotoren zal Europese autofabrikanten niet weer groot maken.”

Autofabrikanten hebben nu meer flexibiliteit om te kiezen welke strategieën ze willen volgen en welke aandrijflijnen ze op de markt willen brengen. “Toch zijn deze strategieën van groot belang voor belanghebbenden zoals consumenten en netbeheerders, wat voor nog meer onzekerheid zorgt”, voegde Todts toe.

Chris Heron, secretaris-generaal van E-Mobility Europe, een brancheorganisatie die het Europese e-mobiliteitsecosysteem verenigt, gaf eveneens commentaar op het voorstel. “Het is niet het juiste moment voor Europa om zichzelf in de weg te staan. De Europese markt voor elektrische auto's groeit sterk in 2025, maar door de deur weer open te zetten voor plug-ins, hybrides en niet-schaalbare biobrandstoffen, lopen we het risico onszelf te vertragen in een zeer competitieve wereldwijde race. De toekomst van transport is elektrisch; Europa moet zich opnieuw committeren aan de opbouw daarvan.”

Vorige week stuurde de brancheorganisatie de Commissie een brief – samen met 200 ondertekenaars, waaronder autofabrikanten Volvo en Polestar – om de doelstelling van 100% emissievrij te handhaven.

Aanzienlijke vertraging voor BEV's

Volgens een analyse van T&E zou het voorstel van de Commissie het marktaandeel van batterij-elektrische voertuigen (BEV's) tegen 2035 met een kwart kunnen doen dalen. Dezelfde studie onderstreept ook de onzekerheid die het pakket met zich meebrengt, aangezien de doelstelling van 90% kan leiden tot verschillende aandrijflijncombinaties, afhankelijk van de strategieën die autofabrikanten hanteren.

Naast de compensaties voor groen staal en hernieuwbare brandstoffen introduceert het pakket ook ‘supercredits’ voor kleine, betaalbare EV's die in de EU worden geproduceerd. Deze maatregel is gericht op zogenaamde e-auto's met een lengte van minder dan 4,2 meter.

Dit plan kent een vermenigvuldigingsfactor van 1,3, wat betekent dat elke verkochte kleine elektrische auto meetelt als 1,3 emissievrije auto's voor de CO2-doelstelling van een autofabrikant, waardoor het aantal EV's dat zij in totaal moeten verkopen, wordt verminderd. Bovendien mogen autofabrikanten in de periode tussen 2025 en 2027 hun emissies gemiddeld nemen op weg naar 2030.

Concurreren met China

Nu de Chinese autofabrikant BYD het grootste EV-merk ter wereld is, heeft China de overhand, aangezien andere fabrikanten, zoals NIO en Xiaomi, zich met goedkopere auto's op de markt kunnen richten. De Commissie beweert dat het pakket – dat het resultaat is van de strategische dialoog die zij met alle belanghebbenden uit de sector is aangegaan – de Europese auto-industrie concurrerender zal maken.

Sinds oktober vorig jaar heeft de Commissie invoerrechten op Chinese elektrische auto's ingesteld. De tarieven kunnen oplopen tot 35,3 % van de autoprijs, bovenop het bestaande invoertarief van 10 %. In de eerste helft van 2025 stond geen enkele Chinese BEV in de top 10 van meest verkochte elektrische auto's in Europa.

Eerder dit jaar hebben EU-functionarissen ook de emissiedoelstellingen voor dit jaar afgezwakt, waardoor autofabrikanten deze pas in 2027 hoeven te halen. Het autopakket is opnieuw een concessie aan autofabrikanten, met name Duitse en Italiaanse, die hebben aangedrongen op intrekking van het verbod.

Versterking van de waardeketen voor batterijen

Onder de noemer van het autopakket valt ook de Battery Booster. Dit initiatief, dat wordt ondersteund met 1,8 miljard euro aan financiering, heeft tot doel een binnenlandse waardeketen voor batterijen te ontwikkelen. Het grootste deel van dit bedrag (1,5 miljard euro) wordt toegewezen aan Europese producenten van batterijcellen, die in aanmerking komen voor renteloze leningen.

De Commissie heeft ook aangekondigd dat er verdere maatregelen zullen worden genomen om het kostenconcurrentievermogen van de sector te versterken en de toeleveringsketen voor materialen veilig te stellen. De batterij is het duurste onderdeel van een elektrische auto. Chinese producenten zoals CATL domineren de markt en verkopen het merendeel van de batterijen die momenteel op de markt zijn.

De toekomst blijft elektrisch

Volgens T&E is een positief aspect van het autopakket de invoering van nationale elektrificatiedoelstellingen voor grote bedrijfswagenparken. De ngo wijst er echter op dat deze doelstellingen niet ambitieus genoeg zijn om de acceptatie te stimuleren in een sector die in het tweede kwartaal van 2025 goed was voor 58% van de nieuwe registraties.

Ondanks de onzekerheid die het plan met zich meebrengt, hebben zowel T&E als E-Mobility Europe er alle vertrouwen in dat de toekomst elektrisch zal zijn. “Als het stof eenmaal is neergedaald, zijn we ervan overtuigd dat de kern van het kader voor 2035 nog steeds belangrijker zal zijn voor de markt dan de huidige vrijstellingen. De wereldwijde overgang naar elektrische voertuigen is onomkeerbaar en wordt bepaald door kosten en efficiëntie”, aldus Heron.