Defensie tech floreert in EU, met publieke en private steun

“Het tijdperk van het vredesdividend is al lang voorbij. De veiligheidsarchitectuur waarop we vertrouwden is niet langer vanzelfsprekend. Europa is klaar voor de volgende stap. We moeten investeren in defensie, onze capaciteiten versterken en veiligheid proactief benaderen”, verklaarde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, vorige week tijdens de presentatie.

De EU heeft een reeks initiatieven gelanceerd om zich voor te bereiden op potentiële externe bedreigingen. De oorlog in Oekraïne heeft aangetoond dat het blok niet voorbereid is op een conflict. Sinds Donald Trump hebben de Verenigde Staten hun steun aan Oekraïne heroverwogen. Daarom heeft de EU besloten om haar militaire capaciteiten te versterken via ReArm Europe, dat tot 800 miljard euro kan vrijmaken voor Europese veiligheid. Technologie is cruciaal in deze strategie.

Investeringen in defensietechnologie stijgen explosief

Defensie-uitgaven vertonen een stijgende trend. Volgens het Europees Defensieagentschap gaven de EU-lidstaten vorig jaar €326 miljard uit - een stijging van 30% ten opzichte van 2021. Volgens schattingen zullen deze uitgaven tot 2027 met meer dan 100 miljard euro stijgen.

Voor de 23 EU-landen die ook NAVO-lid zijn, bedroegen de defensie-uitgaven 1,99% van hun gezamenlijke bruto binnenlands product (BBP). Sinds 2014 hebben NAVO-bondgenoten zich verplicht om 2% van hun BBP uit te geven aan defensie. Trump heeft zich vaak gericht op Europese landen die niet aan dit quotum voldoen.

Een deel van de groei kan worden verklaard door meer investeringen, die volgens de laatste schattingen in 2024 de grens van 100 miljard euro zullen passeren. Het grootste deel van dit geld ging naar de aankoop van apparatuur (88,2%), terwijl het resterende deel naar onderzoek en ontwikkeling ging.

VC-financiering voor defensietechnologie neemt ook toe

Parallel aan de groei van de militaire uitgaven van landen is ook de financiering met durfkapitaal (VC) op dit gebied toegenomen. Sinds 2018 is er voor 18 miljard dollar aan VC-investeringen opgehaald in NAVO-landen, zo blijkt uit een recent rapport van Dealroom.co. In totaal is de VC-financiering in NAVO-landen sinds 2019 verviervoudigd tot 5,9 miljard dollar vorig jaar.

Europese investeringen in defensie technologie zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. Dezelfde analyse laat zien dat VC-financiering voor defensie-technologie sinds 2020 is vervijfvoudigd. In 2024 bedroeg het opgehaalde bedrag 1 miljard euro. Dit maakt defensie technologie 1,8% van de Europese VC-financiering - in 2022 was dit 0,4%.

© Dealroom.co

Sinds 2018 is Duitsland het Europese land dat de meeste financiering aantrekt (1 miljard dollar), gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (742 miljoen dollar) en Frankrijk (459 miljoen dollar). Deze drie zijn goed voor 87% van de totale investeringen. Nederland trok 53 miljoen dollar aan.

Naar welke technologieën gaat het geld?

In het bijzonder, zoals onze columnist Marco Coolen benadrukte, doen drie technologiedomeinen het beter dan andere: AI-chips, kwantumcomputing en autonome systemen. Cijfers uit het rapport van Dealroom.co over Europese deeptech laten de golf van durfkapitaalfinanciering zien, met name in AI voor defensie.

© Dealroom.co

Een aanzienlijk deel van de meer dan €650 miljoen die vorig jaar werd opgehaald, ging naar het Duitse Helsing, dat €450 miljoen ontving in zijn Serie C-financieringsronde. Het bedrijf, dat wordt gewaardeerd op €5 miljard, ontwikkelt software die gegevens verwerkt van sensoren en wapensystemen om real-time informatie over het slagveld te bieden. De technologie is ook gebruikt om de AI-capaciteiten van Oekraïense drones te verbeteren. Helsing is Europa's meest gefinancierde startup op het gebied van defensie.

Het Portugese Tekever haalde 75 miljoen euro op voor zijn onbemande bewakingsdrones en is daarmee de op één na grootste defensie-investering van 2024 in Europa. Stark Industries haalde het podium met €14 miljoen voor bewapende drones.

Focus op technologie in Readiness 2030

Het plan ReArm Europe, ook wel Readiness 2030 genoemd naar de klachten van de Italiaanse en Spaanse premiers Meloni en Sánchez, benadrukt het belang van investeren in defensietechnologie. Het witboek over defensie dat vorige week werd gepresenteerd, benadrukt de rol van kwantumcomputing en AI bij het hervormen van oorlogsvoering.

Het plan identificeert drie investeringspijlers voor het uitgeven van de aangekondigde 800 miljard euro - de derde zinspeelt op meer financiering voor startups op het gebied van defensie-technologie. De strategie vertrouwt ook op leensteun van de Europese Investeringsbank Groep om privéfinanciering vrij te maken voor de financiering van startups.

Het F-35 vs. Trump debat: een valse tegenstelling?

Het vermogen om de F-35 te onderhouden hangt volledig af van de contractuele afspraken, niet van verschuivende geopolitieke verhoudingen.

Lees meer

Meer geld voor defensietechnologie

Eind januari wees de Europese Commissie ook iets meer dan €1 miljard toe voor gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten (R&D) op het gebied van defensie. In het kader van het Europees Defensiefonds (EDF) was de financiering bedoeld om de militaire capaciteit te versterken en tegelijkertijd innovatie te ondersteunen en de industriële concurrentiekracht van de EU te verbeteren.

Bij het beoordelen van de rol van privékapitaal zoomde een analyse van adviesbureau McKinsey in op de ontwikkeling die nodig is om het Europese ecosysteem voor de financiering van defensietechnologie te versnellen. In vergelijking met de VS loopt Europa vijf jaar achter in termen van volwassenheid, met minder ingezet kapitaal, het aantal financieringsrondes en de leeftijd van bedrijven. Terwijl de investeringen de pan uit rijzen, ontbreekt Europees kapitaal in latere faserondes, vergelijkbaar met wat er gebeurt in het algemene financieringssysteem. Bovendien zijn Amerikaanse investeerders de meest prominente spelers, die 63% van de grotere financieringsrondes van Europese defensiebedrijven voor hun rekening nemen.

Nu het ecosysteem bloeit en de overheidssteun toeneemt, liggen er kansen voor innovatieve bedrijven die actief zijn in defensie. Deze startups, met name degenen die niet per se militaire technologie ontwikkelen, wekken interesse van investeerders.

Kan Nederland, zelf of met anderen, een kernmacht worden?

Nederland heeft de expertise om een eigen kernbom te bouwen, maar een kernbom is nog geen kernmacht

Lees meer