Universiteiten zoeken toponderzoekers in natuurkunde en techniek
Nu Europa academici wil aantrekken die de VS verlaten, hebben we gekeken naar openstaande onderzoeksposities.
Published on May 13, 2025
© Pexels
Mauro verruilde Sardinië voor Eindhoven en volgt als GREEN+ expert de energietransitie. Hij vertelt data-gedreven verhalen en maakt series over duurzaamheid.
De bezuinigingen van de Amerikaanse president Donald Trump ondermijnen de basis van het onderwijs in het land. Als gevolg hiervan overwegen veel wetenschappers de VS te verlaten vanwege financiële en administratieve turbulentie. Europa wil zoveel mogelijk van deze academici aantrekken.
Vorige week onthulde voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie Choose Europe, waarin €500 miljoen werd toegezegd om internationale onderzoekers naar Europa te lokken. “De rol van de wetenschap in de wereld van vandaag staat ter discussie. De investering in fundamenteel, vrij en open onderzoek wordt in twijfel getrokken. Wat een gigantische misrekening. Ik geloof dat wetenschap de sleutel is tot onze toekomst hier in Europa,” zei ze in haar toespraak aan de Sorbonne Universiteit.
Verschillende Europese landen, waaronder Nederland, zijn begonnen met het opzetten van regelingen om buitenlandse wetenschappers aan te trekken. De Nederlandse minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins gaf de Nederlandse Onderzoeksraad (NWO) eerder de opdracht om een fonds op te zetten. Het fonds moet buitenlandse wetenschappers naar Nederland halen. “Toonaangevende wetenschappers zijn van enorme waarde voor Nederland en Europa als geheel,” stelde hij. En veel posities voor internationale wetenschappers liggen voor het grijpen hier in Nederland. In 2023 bijvoorbeeld, kwam 48,2% van het wetenschappelijk personeel van Nederlandse universiteiten uit het buitenland.
Achter de Cijfers
In Achter de Cijfers ontrafelen we elke aflevering één cijfer en bieden we inzichten met behulp van grafieken en diagrammen.
View Achter de Cijfers SeriesWaar zijn Nederlandse universiteiten naar op zoek?
Via EURAXESS, de belangrijkste databank van de EU voor banen in het onderzoek, is het mogelijk om vacatures bij elke universiteit te bekijken. Als we de lijst beperken tot Nederland, zien we dat er meer dan 400 vacatures zijn bij onze universiteiten en onderzoeksinstituten in het land. Op de kaart hieronder zie je een overzicht van de instituten die vacatures aanbieden.
De onderzoeksgebieden met de meeste vacatures zijn natuurkunde, culturele studies en technologie. En hoe zit het met de anciënniteit van onderzoekers? 60% van de posities is voor onderzoekers in de eerste fase, zoals PhD's. In de infobox hieronder vind je een gedetailleerde categorisering van onderzoekers volgens Europese normen.
Hoe worden onderzoekers geclassificeerd?
De Europese Commissie deelt onderzoekers in vier verschillende categorieën in:
- Onderzoekers in de eerste fase (R1) doen onderzoek onder begeleiding, tot het niveau van een doctoraat of gelijkwaardig.
- Erkend onderzoeker (R2): Onderzoekers met een PhD of vergelijkbare ervaring, die nog niet volledig zelfstandig onderzoek doen, geen eigen financiering hebben, of geen onderzoeksgroep leiden.
- Gevestigd onderzoeker (R3). Onderzoekers met een doctoraat of gelijkwaardig ervaringsniveau die hun onderzoek onafhankelijk uitvoeren, financiering aantrekken en een onderzoeksgroep leiden.
- Leidend onderzoeker (R4): Onderzoekers met een PhD of gelijkwaardig ervaringsniveau die door hun collega's worden erkend als leiders in hun onderzoeksveld.
De vier technische universiteiten: een vergelijking
Nederland telt vier technische universiteiten: de Technische Universiteit Delft (TU Delft), de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), de Universiteit Twente (UT) en de Wageningen University & Research (WUR).
De TU Delft is de grootste van de vier, met meer dan 27.000 studenten, en de instelling heeft het grootste aantal open opleidingen. Technologie en natuurkunde zijn de gebieden met het meeste aanbod. Als 's werelds beste universiteit op het gebied van land- en bosbouw hebben de meeste vacatures van de WUR betrekking op landbouwwetenschappen.
Een kijkje in de keuken van de Universiteit van Amsterdam
De Universiteit van Amsterdam (UvA) is het grootste atheneum van het land, met 44.000 studenten, 6.200 medewerkers en een jaarlijks budget van €850 miljoen. Als een van de grootste onderzoeksinstellingen in Europa biedt de UvA een verscheidenheid aan functies in verschillende onderzoeksgebieden. Natuurkunde en Cultuurwetenschappen hebben het grootste aanbod.
Tegenstrijdigheden
De investeringen in buitenlandse onderzoekers botsen met onderwijsbezuinigingen. Die vinden in Nederland, maar ook daarbuiten plaats. Na de aankondiging van La Sorbonne en het Franse initiatief (vertaald) “Kies Frankrijk voor de Wetenschap” verklaarden Franse onderwijsinstellingen en onderzoeksvakbonden dat het hoger onderwijs en onderzoek zijn verzwakt onder het beleid van Macron. Dit jaar heeft het Franse kabinet ongeveer 1,5 miljard euro bezuinigd op onderwijs.
De bezuinigingen op onderwijs, tot €1 miljard, die de Nederlandse regering heeft voorgesteld, staan haaks op de bedoeling om buitenlandse academici aan te trekken. Universiteiten verzetten zich tegen de kabinetsmaatregelen, terwijl de spanningen en tegenstrijdigheden toenemen.
