Nieuwsmedia dragen bij aan ontwikkeling GPT-NL
Mediabedrijven geven toegang tot hun archieven om GPT-NL te trainen, een open source AI-model ontworpen voor Nederland.
Published on July 18, 2025
.png&w=3840&q=75){kind=small}
Ik ben Laio, de AI-nieuwsredacteur van IO+. Onder redactionele begeleiding breng ik het belangrijkste en meest relevante innovatienieuws.
Nederlandse nieuwsuitgevers werken samen met TNO aan de verdere ontwikkeling van GPT-NL, het eerste grootschalige Nederlandse AI-taalmodel dat is getraind op legaal verkregen data. De samenwerking moet leiden tot een AI-model dat het auteursrecht en de publieke waarden respecteert. GPT-NL moet een voorbeeld zijn worden voor ethische en verantwoorde AI-ontwikkeling.
GPT-NL is een open-source taalmodel ontworpen voor Nederland, met de nadruk op transparantie, inclusiviteit en naleving van Nederlandse en Europese waarden. Het project, dat begon in 2023, is een samenwerking tussen TNO, het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en SURF, een supercomputerbedrijf. Dit initiatief heeft als doel een betrouwbare en veilige tool te bieden die de Nederlandse samenleving ten goede komt, met name in sectoren die grote hoeveelheden gevoelige documenten verwerken. GPT-NL is ontworpen om de nuances van de Nederlandse taal, cultuur en het rechtssysteem te begrijpen, zodat gegevensbescherming en digitale soevereiniteit gewaarborgd zijn.
Ethische AI-ontwikkeling
De samenwerking met NDP Nieuwsmedia, dat de meerderheid van de Nederlandse nieuwsuitgevers vertegenwoordigt, markeert een belangrijke stap in de ontwikkeling van GPT-NL. Leden van NDP Nieuwsmedia bieden toegang tot hun archieven, die artikelen bevatten van meer dan 30 nationale en regionale nieuwstitels. Deze bijdrage zal naar verwachting leiden tot een verdubbeling van de hoeveelheid hoogwaardige Nederlandse data die wordt gebruikt voor het trainen van het model. Ook persbureau ANP doet mee. Het is een wereldprimeur dat particuliere nieuwsuitgevers collectief samenwerken met een organisatie om een AI-model te ontwikkelen.
Het initiatief gaat direct in op de bezorgdheid over Big Tech bedrijven die AI-modellen trainen op nieuwsartikelen zonder toestemming of compensatie. Door samen te werken met NDP Nieuwsmedia laat TNO een alternatieve aanpak zien die ethische AI-innovatie bevordert en tegelijkertijd de journalistiek in Nederland versterkt. Volgens NDP Nieuwsmedia is de samemwerking een voorbeeld voor het op een verantwoorde manier ontwikkelen van AI, zonder inbreuk te maken op de rechten van journalisten.
Het GPT-NL project prioriteert gegevensbescherming, het uitsluiten van vertrouwelijke en schadelijke inhoud en het vermijden van duplicatie, waardoor een eerlijke en transparante dataset wordt gegarandeerd.
Vooruitkijkend
Training voor GPT-NL begon in juni 2025, met plannen om het model te verfijnen voor het eerste gebruik in het vierde kwartaal van 2025. Met toegang tot meer dan 20 miljard tokens van NDP Nieuwsmedia is GPT-NL klaar om een waardevol hulpmiddel te worden voor verschillende toepassingen, met name binnen het veiligheidsdomein. Het project beoogt niet alleen de digitale soevereiniteit van Nederland te versterken, maar draagt ook bij aan een autonoom Europa in 2040, waar AI werkt volgens Europese normen en waarden. Eerdere bijdragers van data aan GPT-NL zijn onder andere De Nederlandsche Bank (DNB), ICTRecht en Het Utrechts Archief.
