Moeilijkste obstakel voor Nederlandse startups: durfkapitaal binnenhalen

Nederlandse startups bevinden zich in een landschap vol uitdagingen op het gebied van financiering, met name bij het verkrijgen van durfkapitaal in de kritieke 'valley of death' fase. Hoewel Nederland in 2024 $3,5 miljard heeft opgehaald, blijft het achter bij landen als de VS als het gaat om durfkapitaalinvesteringen per hoofd van de bevolking. Deze financieringskloof wordt verergerd door hoge belastingen en onzekerheid over regelgeving, waardoor veel startups op zoek gaan naar mogelijkheden in het buitenland. Het vergroten van de betrokkenheid van pensioenfondsen wordt gezien als een mogelijke oplossing om binnenlandse investeringen te stimuleren.

Hoewel Nederlandse startups net het op één na beste financieringsjaar ooit achter de rug hebben, staat het ecosysteem voor grote uitdagingen. Het schrille contrast wordt duidelijk wanneer we de durfkapitaalinvesteringen per hoofd van de bevolking vergelijken: €546 in de Verenigde Staten tegenover €193 in Nederland. Dit verschil is vooral merkbaar voor de bedrijven in de cruciale 'valley of death' fase, waar startups aanzienlijke financiering nodig hebben voor onderzoek en ontwikkeling.

Institutionele investeringen en pensioenfondsen

Een kritiek knelpunt in het Nederlandse startup ecosysteem is de beperkte deelname van pensioenfondsen. Momenteel wordt slechts 0,01% van het vermogen van Nederlandse pensioenfondsen geïnvesteerd in binnenlands durfkapitaal, aanzienlijk lager dan de 0,19% in Zweden en 1% in de Verenigde Staten. Deze conservatieve benadering wordt verdedigd door hoogleraar financiën Dennis Vink van Universiteit Nyenrode, die in NRC zijn bezorgdheid uitsprak over het investeren van pensioengeld in risicovolle activa. De financiering wordt verder bemoeilijkt door fiscale regelgeving, die door Tech Foundation Techleap gezant Prins Constantijn van Oranje wordt genoemd als een belangrijk afschrikmiddel voor potentiële investeerders.

Europese context en oplossingen

De uitdagingen waar Nederlandse startups voor staan, weerspiegelen een breder Europees probleem. Volgens de analyse van PwC zijn slechts 10 van de wereldwijde top 100 unicorns Europees, vergeleken met 58 in de VS en 23 in China. Er is nu een initiatief genaamd EU Inc, waarbij duizenden handtekeningen zijn verzameld voor het creëren van een uniforme juridische entiteit voor Europese startups.

Dit voorstel is gericht op het standaardiseren van investeringsprocessen en het vereenvoudigen van grensoverschrijdende activiteiten. Het voorstel is ingediend bij de Europese Commissie. Het Europese tech-ecosysteem heeft groeipotentieel getoond, met €426 miljard geïnvesteerd sinds 2015, maar het totale financieringstekort voor groeistadia blijft aanzienlijk met $375 miljard.

Het Europese tech-ecosysteem bloeit, maar de financieringskloof is een pijnpunt

Atomico's State of European Tech Report 2024 toont de groei van het Europese tech ecosysteem in de afgelopen tien jaar en de grenzen ervan. Mauro duikt in het rapport voor deze nieuwe aflevering van Achter de Cijfers.

Read More

Toekomstperspectief

Ondanks de huidige uitdagingen heeft Nederland zich gepositioneerd als het op drie na best gefinancierde startup-ecosysteem van Europa, na het Verenigd Koninkrijk ($ 17 miljard), Duitsland ($ 7,9 miljard) en Frankrijk ($ 7,7 miljard). Het ecosysteem is vooral sterk in de sectoren klimaattechnologie en biotechnologie. Het aanpakken van de financieringskloof blijft echter cruciaal en zal veel zeggen over het lot van het Nederlandse startup ecosysteem.