‘Gods of Industry’: hoe deeptech nieuwe Koude Oorlog wint
Wie wint de strijd om deeptech dominantie? Op TNW gingen oud ASML-topman Peter Wennink en Young Sohn in gesprek over deze vraag.
Published on June 20, 2025
TNW 2025; image: IO+
Als hoofdredacteur is Aafke verantwoordelijk voor de artikelen en eventcontent, maar ze schrijft ook graag zelf. Ze maakt complexe zaken toegankelijk en vertelt de verhalen achter technologie.
Kwantumtechnologie, AI-hardware, geheugensystemen en halfgeleiders – dit tijdperk is er een waarin de fundamenten van de digitale wereld niet alleen economisch, maar ook geopolitiek terrein geworden zijn.
Op de tweede dag van TNW 2025 gingen voormalig ASML-topman Peter Wennink en Walden Catalyst-oprichter en oud Samsung-topman Young Sohn - aangekondigd als ‘The Gods of Industry’ in gesprek over een van de meest prangende vragen van dit moment: wie gaat de strijd om deeptech dominantie winnen – en hoe zorgen we dat Europa niet buitenspel staat?
Van AI-hype naar infrastructuurcrisis
De opmars van AI leidt tot ongekende vraag naar rekenkracht. De grote vraag is: kunnen we blijven voorzien in de groeiende vraag? Volgens Young Sohn, voormalig Samsung topman, investeerder en founder, gaat de rol die data centra spelen exploderen. “Data is de drijfveer achter AI. Een miljoen GPU’s klinkt indrukwekkend,” stelt Sohn, “maar het is slechts goed voor $14 miljard dollar aan chips – en verbruikt 1,2 gigawatt aan energie.”
Een miljoen GPU’s betekent letterlijk: een miljoen grafische processors – chips die speciaal zijn ontworpen voor het uitvoeren van zeer intensieve berekeningen, zoals die nodig zijn bij AI-training en -toepassingen.
En dat is nog maar het begin. Datahoeveelheden verdubbelen elke 18 maanden. Nieuwe generaties AI-modellen vragen om exponentieel meer geheugen, verwerkingscapaciteit én stroom. “We praten straks over 500 gigawatt voor datacentra. De infrastructuur moet volledig herzien worden”, aldus Sohn.
Wennink beaamt dat de groeicurve onvermijdelijk is. “De industrie kan verdrievoudigen tot $1,2 biljoen in 2045. Maar dan moeten we wel nu de productiecapaciteit opbouwen.” ASML is een goed voorbeeld van hoe Europa in staat is om leidende technologie zelf te bouwen – mits de juiste langetermijnkeuzes worden gemaakt.
Energie, geheugen, chips: alles moet anders
Naast computing power, vormt architectuur ook een grote uitdaging. Sohn: “We gebruiken enorme hoeveelheden energie om context in AI-systemen vast te houden. Dat is onhoudbaar.” De oplossing? Geheugen integreren in de chip zelf, zodat data en rekenkracht niet meer van hot naar her hoeven te reizen. “Het menselijk brein is de inspiratiebron. Onze hersenen bevatten tot 100 miljard neuronen en zijn extreem efficiënt.”
Deze neuronen zijn extreem efficiënt in vergelijking met huidige computerarchitecturen, zeker als je kijkt naar energieverbruik: Het menselijk brein gebruikt slechts zo’n 20 watt (ongeveer evenveel als een spaarlamp), terwijl een AI-model dat op een miljoen GPU’s draait vele megawatts tot gigawatts nodig heeft.
Bovendien werken neuronen grotendeels parallel, wat natuurlijke systemen zoals patroonherkenning (gezicht, spraak, intuïtie) razendsnel en energiezuinig maakt. Onze hersenen combineren opslag en verwerking in hetzelfde netwerk (synapsen), waar conventionele computers geheugen en verwerking gescheiden houden — en daardoor veel energie verliezen bij dataverplaatsing.
Een lesje biologie
Het panel begint hier steeds meer te lijken op een lesje biologie, maar dat is geen toeval. AI-onderzoek richt zich steeds meer richt op neuromorfe chips en brain-inspired computing: systemen die proberen de werking van het brein na te bootsen qua structuur én efficiëntie.
Hoe complex bovenstaande vraagstuk ook is - volgens Wennink is er geen reden voor pessimisme: “De uitdaging is complex, en dat is precies waarom we zoveel innovatie gaan zien. Wie nu investeert in fundamentele deeptech-oplossingen, loopt straks voorop.” Hij benadrukt ook dat innovatie zelden spontaan ontstaat: “De grootste voorwaarde voor succes is samenwerking. Dat is precies waarin Europa cultureel kan excelleren: het delen van risico’s en beloningen.”
Geopolitieke schokgolven als katalysator
Wat het gesprek urgent maakt, is de geopolitieke onderstroom. Sohn noemt de wereldwijde onvoorspelbaarheid, mede veroorzaakt door “the new mayor in town” – een duidelijke verwijzing naar Donald Trump. “Elke overheid vraagt zich nu noodgedwongen af: hoe overleef ik als de grote broer zich terugtrekt?”
De officiëel gepensioenerde Wennink merkt een groeiend gevoel van urgentie bij bedrijven, organisaties en overheden. “We kunnen het ons niet langer permitteren om alleen aan onszelf te denken. Die onvoorspelbaarheid dwingt tot herbezinning. Ik noemde Nederland een aantal jaar geleden ‘fat, dumb and happy’. Die tijd is nu voorbij - Trump zou weleens het beste kunnen zijn dat Europa is overkomen. Het heeft mensen en overheden wakker geschud.”
Volgens Wennink is dat onder meer zichtbaar bij Nederlandse pensioenfondsen. “Er ligt daar ruim €1.500 miljard, waarvan meer dan 60% buiten Nederland en Europa wordt belegd. Die fondsen worden nu bevraagd: waarom stroomt dat geld niet terug naar het eigen ecosysteem?” Een positieve ontwikkeling, aldus de oud ASML-topman. “De hamvraag blijft: hoe dan? De wereld is in beweging — en Europa zal een antwoord moeten vinden.”
Deeptech is geen grensgeval – wel een kwestie van durf
Sohn sluit af met een les uit de praktijk. Van de 600 deeptechbedrijven waarin hij investeerde, haalde slechts 8% daadwerkelijk de scale-up fase. “Je hebt de beste technologie én de beste klanten nodig. Deeptech is binair: je wint of je faalt.” Wennink vult aan: “Het gaat niet alleen om technologie. Het gaat om industrialisatie. Om echte waarde voor eindgebruikers. En die ontstaat in ecosystemen waarin start-ups, universiteiten, fabrikanten en investeerders samenwerken. Europa heeft de kennis, de samenwerkingstraditie en bewezen succesformules.”
