Europese zonne-energie daalt, 2030-doelen onder druk

De Europese zonne-energiemarkt kende in 2025 voor het eerst in tien jaar een jaarlijkse krimp, met 65,1 GW geïnstalleerd vermogen – een daling van 0,7% ten opzichte van 2024 – meldt brancheorganisatie Solar Power Europe. Hoewel de EU haar doelstelling voor zonne-energie voor 2025 (400 GW geïnstalleerd) heeft gehaald, staat de sector voor uitdagingen, waaronder congestie van het elektriciteitsnet, dalende moduleprijzen en de afbouw van steunregelingen voor zonnepanelen op daken.

De organisatie voorspelt dat de vertraging in de installaties de komende twee jaar zal aanhouden. Pas in 2030 zullen de installaties weer het niveau van 2025 bereiken. Daarom zal de EU, volgens het meest waarschijnlijke scenario van de analisten, haar doelstelling voor 2030 om 750 GW aan capaciteit te realiseren, niet halen.

De analyse wijst op een cruciale verschuiving in het Europese zonne-energielandschap. Hoewel het aandeel van zonne-energie in de elektriciteitsproductie van de EU de afgelopen vier jaar is verdubbeld en in 2025 13,4 % zal bedragen, wijst de krimp van de marktgroei op onderliggende uitdagingen.

Walburga Hemetsberger, CEO van Solar Power Europe, verklaarde: "Deze onderbreking in de groei van de zonne-energiemarkt komt op een cruciaal moment waarop versnelling essentieel is. Zonne-energie levert nu resultaten voor Europa: in 2025 werd 13 % van de elektriciteit in Europa opgewekt met zonne-energie. In juni leverden we de meeste stroom van alle andere bronnen in de EU. Het is van cruciaal belang dat beleidsmakers nu robuuste kaders voor elektrificatie, systeemflexibiliteit en energieopslag implementeren om ervoor te zorgen dat zonne-energie de energietransitie in Europa de rest van dit decennium blijft aanvoeren."

© Solar Power Europe

Solar nutsbedrijven neemt toe terwijl residentiële afnemen

Een belangrijke trend die in het rapport wordt gesignaleerd, is het contrast tussen de prestaties van zonne-installaties op daken en zonne-installaties voor nutsbedrijven. Zonne-energie voor nutsbedrijven is uitgegroeid tot de belangrijkste motor achter de groei van zonne-energie in de EU, met een aandeel van meer dan 50 % van het totale aantal installaties in 2025. Deze stijging was echter onvoldoende om de verzwakkende residentiële markt te compenseren, waar 19 markten in 2025 een krimp lieten zien.

Het aandeel van woningen in de jaarlijkse toevoegingen is gedaald tot 14%, een schril contrast met de 37% die in 2023 werd geregistreerd. Deze verschuiving weerspiegelt de afnemende impact van de energiecrisis en de geleidelijke afschaffing van steunregelingen voor daken in belangrijke markten. Terwijl de installatie van conventionele zonnepanelen op daken van woningen afneemt, winnen plug-in/balkon-zonne-installaties aan populariteit overal waar dit wettelijk is toegestaan in de EU.

De analyse voorspelt dat de verschuiving naar meer door nutsbedrijven aangestuurde installaties zich in 2026-2028 zal voortzetten, waarna de toevoegingen van zonnepanelen op daken tegen het einde van het decennium weer zullen toenemen.

Behoefte aan meer flexibiliteit en snelheid op de energiemarkt

Het rapport identificeert verschillende uitdagingen die de inzet van zonne-energie belemmeren, waaronder congestie van het elektriciteitsnet, beperking (een vermindering van de opwekking om het elektriciteitsnet in evenwicht te houden) en dalende opvangprijzen. Om deze problemen aan te pakken, beveelt Solar Power Europe aan om de energiezekerheid van de EU te herdefiniëren rond hernieuwbare en flexibele elektrificatie en om een EU-flexibiliteitsstrategie aan te nemen om de beperkingen van het elektriciteitsnet te verlichten en negatieve elektriciteitsprijzen te verminderen.

Het rapport benadrukt ook de noodzaak om vergunningsprocedures te stroomlijnen, die in verschillende Europese landen vaak meer dan twee jaar vertraging oplopen.

Krimp ook op de Nederlandse markt

Van de grote EU-markten kende Nederland de sterkste krimp, waarbij de toevoegingen aan woningen in 2025 kelderden tot minder dan een derde van het niveau van 2023. Deze daling wordt voornamelijk toegeschreven aan de afschaffing van de salderingsregeling, die de aantrekkelijkheid van zonnepanelen op daken voor huiseigenaren aanzienlijk heeft verminderd.

Ondanks deze neergang vertoont de Nederlandse markt tekenen van stabilisatie, met een toenemend gebruik van opslag. Analisten van Solar Power Europe verwachten ook een meer zonne-energievriendelijk beleid na de recente verkiezingen.

© Solar Power Europe

Ondanks de uitdagingen blijft Nederland koploper op het gebied van zonne-energiecapaciteit per hoofd van de bevolking. In 2025 bereikte de EU een nieuwe mijlpaal: tien landen overschreden 1 kW aan geïnstalleerde zonne-energiecapaciteit per hoofd van de bevolking, met Nederland aan kop met bijna 1,6 kW per hoofd van de bevolking.

De krimp van de Nederlandse markt voor zonnepanelen op daken dient als waarschuwing voor de impact van beleidswijzigingen op de inzet van hernieuwbare energie. Het rapport suggereert echter dat de Nederlandse markt zich stabiliseert, wat wijst op mogelijkheden voor herstel met ondersteunend beleid en een toenemende acceptatie van opslag.