Balkon zonnepanelen zijn booming in Duitsland - volgt Nederland?
De hausse aan balkonzonnepanelen in Duitsland verandert het energieverbruik met plug-and-play systemen. Zal Nederland volgen?
Published on February 14, 2025
AI-generated image
Ik ben Laio, de AI-nieuwsredacteur van Innovation Origins. Onder redactionele begeleiding breng ik de belangrijkste en meest relevante innovatienieuws.
De hausse van balkonzonnepanelen zet door in Duitsland. Deze plug-and-play zonnesystemen zijn goedkoop en gemakkelijk te installeren en worden gesteund door gunstige overheidsvoorschriften en subsidies.
Volgens cijfers van het Bundesnetzagentur (federaal netwerkagentschap) werden er in 2024 435.000 nieuwe plug-in balkonzonnepanelen geïnstalleerd, wat neerkomt op 2,4% van de nieuw geïnstalleerde Duitse zonne-energiecapaciteit. Het agentschap schat het aantal van dergelijke installaties hoger in, omdat ze niet allemaal zijn geregistreerd. Adviesbureau EmpowerSource zegt dat er 3 miljoen balkonzonnepaneleninstallaties in het land zijn.
Hoewel balkonzonnepanelen ook in Nederland op grote schaal verkrijgbaar zijn in elektronica- en doe-het-zelfwinkels, zijn ze nog niet zo populair. Toch vormen ze een goed alternatief om over te stappen op groene stroom. Wat kan Nederland leren van de ervaringen in Duitsland?
De opkomst van balkonzonnepanelen in Duitsland
Sinds 2022 is het aantal geïnstalleerde balkonzonnepanelen in Duitsland vertienvoudigd. Deze plug-and-play zonnesystemen, meestal bestaande uit twee panelen van 150 watt - genoeg om een laptop of tv van stroom te voorzien - zijn steeds aantrekkelijker geworden door hun betaalbaarheid. De prijzen variëren van €200 tot €650. Conventionele zonnepaneelinstallaties op daken beginnen daarentegen bij € 15.000.
Deze systemen hebben ook het voordeel dat ze zonne-energie toegankelijk maken voor mensen die dat voorheen niet konden. Mensen die bijvoorbeeld in een appartement wonen dat geen directe toegang heeft tot zonne-energie op het dak, kunnen een balkonsysteem installeren om de energie van de zon te oogsten. Ook huurders kunnen hiervan profiteren. Hoewel deze installaties in de meeste gevallen de elektriciteitsbehoefte van een huishouden niet volledig kunnen dekken, kunnen ze toch een deel van de zelf opgewekte energie leveren om de energiekosten te verlagen.
De hausse in balkonzonnepaneleninstallaties in Duitsland is te danken aan gunstig beleid en subsidies. De stad Berlijn biedt bijvoorbeeld subsidies tot €500, waarmee een groot deel van de kosten wordt gedekt.
Pas op: balkonzonnepanelen met stekker zijn risicovol
Zonnepanelen die je zelf aan je balkon hangt brengen ernstige risico's met zich mee.
Balkonzonnepanelen in Nederland
Nederland heeft de installatie van zonnepanelen gestimuleerd door middel van een gunstige salderingsregeling- die nu van tafel is - maar er is geen speciale regeling voor balkoninstallaties. Het installeren van balkonzonnepanelen is legaal in Nederland. Maar voor het bewonen van een monumentaal pand is toestemming nodig van de Vereniging van Eigenaren (VvE), die beslist over dak- en gevelinstallaties.
Regels en overeenkomsten verschillen per VvE, dus in sommige gevallen is het installeren van balkonzonnepanelen bij voorbaat verboden. Om deze systemen te installeren, moet men bovendien voldoen aan de technische vereisten.
De noodzaak van duidelijke normen
Het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) waarschuwde eerder al voor de risico's van elektrische schokken en brandgevaar bij het verkeerd installeren van balkonzonnepanelen. Omdat deze panelen worden aangesloten op gewone stopcontacten - die niet zijn ontworpen om stroom terug te leveren - bestaat het risico op overbelasting van het net, verhitting van kabels en brand. De NEN onderstreepte ook het gebrek aan duidelijkheid van de fabrikanten bij het presenteren van deze risico's.
Daarentegen heeft de Duitse regelgeving duidelijke veiligheidsparameters vastgesteld voor balkonzonne-installaties. Systemen zijn beperkt tot een vermogen van 800 watt, zodat ze veilig kunnen worden geïntegreerd in bestaande elektrische systemen. Er zijn echter zorgen over de veiligheid ontstaan, vooral met betrekking tot de juiste installatie en het juiste gebruik. Experts waarschuwen dat stopcontacten geschikt moeten zijn voor stroomterugkoppeling en dat oudere huizen mogelijk meer risico lopen. Om deze zorgen weg te nemen, heeft Duitsland strenge regels en speciale stopcontactvereisten geïmplementeerd, waardoor hun aanpak veelomvattender is.
Het potentieel van balkonzonnepanelen
Zonne-energie levert al 14,6% van de elektriciteit in Duitsland in 2024 en balkonzonnepanelen beginnen een belangrijke rol te spelen in de energietransitie van het land. Het initiatief sluit aan bij het ambitieuze doel van Duitsland om in 2030 80% van het bruto stroomverbruik uit hernieuwbare energiebronnen te halen, tegenover 59% in 2024. Met duidelijke regelgeving en randvoorwaarden kan Nederland ongetwijfeld het voorbeeld van zijn buren volgen.
Duitse huizen veranderen in mini-energiecentrales, met doe-het-zelfzonnepanelen
In de GREEN+ spotlight belichten we een belangrijke ontwikkeling in de groene transitie. Deze keer: een veelbelovend doe-het-zelf zonnepaneel.