Europa zet AI Act door in een verdeelde techwereld

De Europese AI Act, die afgelopen zondag van kracht ging, legt een reeks strikte regels op voor kunstmatige intelligentie, waaronder een verbod op sociale kredietscores en gezichtsherkenning in openbare ruimtes. Terwijl Europa zijn reguleringsmacht versterkt, buigt de regering van Trump in de VS AI-wetgeving terug. Het nieuwe termijn van de Trump-regering kan leiden tot economische sancties tegen Europese bedrijven: Trump ziet EU-boetes als een belasting op Amerikaanse techgiganten. Ondertussen blijft de opkomst van Chinese bedrijven zoals DeepSeek de geopolitieke AI-spanning verhogen, vooral nu ze technologie aanbieden die de dominantie van de VS uitdaagt zonder geavanceerde Amerikaanse chips.

Harde maatregelen en strenge boetes

De AI Act verbiedt met directe ingang het gebruik van AI-systemen om burgers te beoordelen op basis van persoonlijkheidskenmerken zoals ras of geslacht. Ook biometrische surveillance en gezichtsherkenning in de openbare ruimte zijn verboden, met enkele uitzonderingen voor nationale veiligheid. Bedrijven die deze regels overtreden riskeren forse boetes tot €35 miljoen of 7% van hun omzet. De wetgeving raakt alle organisaties die in de EU opereren, inclusief Amerikaanse techbedrijven. Een tweede fase van de AI Act start in augustus 2025, waarbij specifieke regels worden ingevoerd voor aanbieders van taalmodellen zoals ChatGPT .

Trump's tegenreactie

De spanningen lopen op nu Trump het AI-veiligheidsdecreet van Biden heeft teruggedraaid. Hij beschouwt de EU-boetes voor Amerikaanse techbedrijven als onterecht en bestempelt ze als een vorm van belasting. Ze willen miljarden van Google, van Apple, van Facebook. Het zijn Amerikaanse bedrijven, dus dat zou niet mogen, stelt Trump. Deze houding creëert een reguleringskloof tussen de VS en Europa, waarbij de EU-standaarden voor AI-veiligheid niet langer worden ondersteund door Amerikaanse wetgeving.

De impact van AI op mondiaal bestuur: huidige uitdagingen en toekomstige richtingen

AI-technologieën beïnvloeden internationale beleidsvorming en regelgeving, waardoor de dynamiek tussen staten en technologiebedrijven verandert.

Chinese uitdaging via DeepSeek

De situatie wordt verder gecompliceerd door de opkomst van DeepSeek, een Chinese AI-startup die beweert OpenAI's capaciteiten te evenaren zonder gebruik te maken van geavanceerde Amerikaanse chips. Deze ontwikkeling heeft al geleid tot waardedalingen bij Amerikaanse techbedrijven. Echter, DeepSeek's toegang tot de Europese markt staat onder druk - Italië heeft het platform al geblokkeerd vanwege zorgen over dataoverdracht, terwijl België en Ierland onderzoeken zijn gestart. De zorgen richten zich vooral op datasovereiniteit en mogelijke toegang van de Chinese overheid tot gebruikersgegevens.

Internationale spanningen op AI-top

Deze geopolitieke spanningen komen samen tijdens de aanstaande AI Action Summit in Parijs begin volgende week. Vertegenwoordigers van bijna 100 landen, waaronder de VS en China, proberen overeenstemming te bereiken over de veilige ontwikkeling van AI. Verwacht wordt dat filantropische instellingen en bedrijven enorme bedragen zullen toezeggen voor AI-projecten. De top vormt een cruciale test voor internationale samenwerking op het gebied van AI-regulering.

Europa's unieke positie

De huidige situatie biedt Europa ook kansen. Door de strikte regulering en expertise in gereguleerde industrieën kan de EU zich positioneren als leider in betrouwbare AI-ontwikkeling. Voor veel Europese techbedrijven biedt DeepSeek bovendien een kans om de kloof met de Amerikaanse markt te dichten. Terwijl in de VS in 2024 bijna $100 miljard werd geïnvesteerd in AI-bedrijven, was dat in Europa slechts $15,8 miljard. DeepSeek biedt nu een alternatief voor bedrijven die zich normaal niet veel kunnen veroorloven op het gebied van AI-ontwikkeling.

Deze Europese startups profiteren van scherpe kostenvoordelen DeepSeek. Maar er zijn ook zorgen

Europees bedrijven profiteren van scherpe kostenvoordelen, maar ethische zorgen en veiligheidsvraagstukken blijven een uitdaging.