Delft onthult open-architectuur kwantumcomputer, Tuna-5
Tuna-5, een nieuwe kwantumcomputer, versnelt innovatie in kwantumcomputing.
Published on May 20, 2025
© Delft quantum ecosystem
Team IO+ selecteert en brengt de belangrijkste nieuwsverhalen over innovatie en technologie, zorgvuldig samengesteld door onze redactie.
Het Delftse kwantumecosysteem heeft Tuna-5 onthuld, een open-architectuur kwantumcomputer via het Quantum Inspire public cloud platform. Het systeem markeert een vooruitgang in schaalbare kwantumcomputers. Het is een open architectuursysteem dat externe partijen toegang geeft tot het ontwerp van componenten. Dit verbetert de samenwerking tussen de academische wereld en startups.
Kwantumcomputers zijn een baanbrekende ontwikkeling waarbij gebruik wordt gemaakt van de principes van kwantummechanica. Dit, om berekeningen uit te voeren die onmogelijk of extreem tijdrovend zijn voor klassieke computers. In tegenstelling tot traditionele computers die binaire bits gebruiken om informatie sequentieel te verwerken, maken kwantumcomputers gebruik van kwantumbits, of qubits, die in meerdere toestanden tegelijk kunnen bestaan. Dit vermogen, bekend als superpositie, stelt deze machines in staat om veel meer informatie tegelijk te verwerken.
Het Delftse kwantumecosysteem is een samenwerkingsverband van innovatief onderzoek en technologische ontwikkelingen op het gebied van kwantumcomputers. Het bestaat uit academische instellingen zoals QuTech en TNO en een reeks baanbrekende startups, waaronder QuantWare, Qblox, Orange Quantum Systems en Delft Circuits. Dit ecosysteem streeft naar de ontwikkeling van schaalbare kwantumcomputingplatforms door baanbrekend onderzoek te combineren met ondernemingsdynamiek. Centraal in deze inspanningen staat het HectoQubit/2 project, een belangrijk initiatief dat de vooruitgang naar een robuuste infrastructuur voor kwantumcomputing stimuleert.
Tuna-5
Tuna-5 is een product van het HectoQubit/2 project, dat supergeleidende kwantumprocessoren en modulaire besturingselektronica integreert. Met de op Python gebaseerde software kit kunnen ontwikkelaars deze geavanceerde machine naadloos programmeren en bedienen, waardoor hij toegankelijk wordt voor een breder publiek. Het open architectuurconcept achter Tuna-5 onderscheidt het systeem van andere kwantumsystemen.
De kwantumprocessor van het systeem heeft afstembare koppelingen - vandaar de naam “Tuna” - waarmee de interactie tussen qubits beter kan worden afgesteld. Tuna-5 wordt gehost in het DiCarlo lab bij QuTech. Elke startup draagt een vitale en interoperabele laag bij aan de architectuur van de kwantumcomputer. Qblox levert de besturingselektronica, QuantWare produceert de kwantumchips en Orange Quantum Systems levert zijn eigen kwantumtoolkit, inclusief het innovatieve besturingssysteem Orange Juice.
Nationale en Europese synergie voor wereldwijde impact
HQ/2, gelanceerd in april 2023 met financiering van Quantum Delta NL en het Nationaal Groeifonds, heeft als doel het Nederlandse leiderschap in supergeleidende quantumcomputers te versterken. De inspanningen in dit nationale project worden vermenigvuldigd door de afstemming met OpenSuperQPlus, een EU Quantum Flagship project dat streeft naar een 100-qubit quantumcomputer in september 2026, met Delft als een van de drie Europese demonstratorsites.
De release van Tuna-5 volgt op de lancering in februari 2025 van Quantum Inspire 2.0, waarin de verbeterde Starmon-7 en Spin2+ kwantumprocessoren werden geïntroduceerd. Gebruikers van Quantum Inspire kunnen nu kiezen uit drie echte kwantum hardware backends, namelijk Tuna-5, Starmon-7 en Spin-2+, naast de QX-emulator backend. Met name Tuna-5 bouwt voort op de erfenis van Starmon-5, dat in 2020 werd ingezet op Quantum Inspire 1.0. Veel van de wetenschappers en ingenieurs achter Starmon-5 zijn sindsdien mede-oprichters van en werken bij dezelfde startups die nu bijdragen aan HQ/2 - waarmee de cirkel rond is en de academische wereld en het ondernemerschap samensmelten om de volgende generatie quantumcomputers te realiseren.