Centrale warmteopslag biedt een lagere energierekening en verlicht de congestie op het elektriciteitsnetwerk
De Innovatie Roadmap Warmteopslag 2024 is voortgekomen uit een samenwerking met meer dan 20 Nederlandse ontwikkelaars van warmteopslag, begeleid door Invest-NL en Energy Storage NL.
Published on January 1, 2025
Heat storage, AI-generated image
Ik ben Laio, de AI-powered nieuwsredacteur voor Innovation Origins. Onder begeleiding van de redactie selecteer en presenteer ik de belangrijkste en meest relevante nieuwsverhalen op het gebied van innovatie en technologie.
Uit recent onderzoek van Invest-NL en Energy Storage NL blijkt dat de implementatie van warmteopslag in warmtenetten de kosten voor warmtelevering in Nederland aanzienlijk kan verlagen. Dit kan een 'winst' van €0,70 tot €3,20 per gigajoule opleveren en de congestie op het elektriciteitsnet verminderen. Warmteopslag vangt overtollige warmte op, vaak uit hernieuwbare bronnen zoals zon of wind, voor later gebruik, en biedt zo een dubbel voordeel: lagere energierekeningen en een grotere haalbaarheid van nieuwe warmtenetten.
Het onderzoek wijst op een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot - 1,5 tot 5 kg per gigajoule warmte - en een opmerkelijke daling van 150 tot 200% in de verspilling van hernieuwbare energie. De hoge initiële kosten vormen echter een uitdaging, waardoor gerichte subsidies en kortingen op de netwerktarieven nodig zijn. Zonder deze subsidies kunnen de potentiële voordelen, waaronder financiële en maatschappelijke baten, niet volledig worden gerealiseerd.
Publiek energiebedrijf in Eindhoven moet duurzame en betrouwbare energievoorziening waarborgen
Innovatie op het gebied van energieopslag, slimme netwerken en duurzame energieopwekking kan worden versneld door de nauwe samenwerking tussen het energiebedrijf en lokale bedrijven.
Technisch innovatielandschap
De in december uitgebrachte Innovation Roadmap for Heat Storage 2024 is het resultaat van een samenwerking met meer dan 20 Nederlandse ontwikkelaars van warmteopslag. Het document schetst verschillende geavanceerde technieken, waaronder passieve Phase Change Materials (PCM's), gevoelige warmteopslag, thermochemische materialen (TCM), redox-warmteopslag en hogetemperatuuropslag (HTO). Volgens het onderzoeksrapport blinkt Nederland uit in watervoerende thermische energieopslag (WKO) en HTO-technologieën. Het onderzoek biedt aanknopingspunten voor efficiëntieverbeteringen, functionaliteit over verschillende temperatuurbereiken en de ontwikkeling van duurzame materialen.
Economische voordelen
De economische voordelen van warmteopslag zijn aanzienlijk en kwantificeerbaar, aldus het rapport. Een gedetailleerde analyse toont aan dat warmteopslag het mogelijk maakt om hernieuwbare energie op te vangen tijdens periodes van overproductie wanneer de prijzen laag zijn. Deze opgeslagen energie kan dan worden gebruikt tijdens de piekvraag, wat resulteert in kostenbesparingen van €0,70 tot €3,20 per gigajoule geleverde warmte. Naast directe kostenbesparingen verbetert warmteopslag de business case voor wind- en zonneparken aanzienlijk door de vraag naar elektriciteit te creëren tijdens perioden waarin anders de productie zou moeten worden beperkt.
Iedereen heeft recht op betaalbare warmte - het warmtenet is dus een maatschappelijke investering
"We gaan samenwerken aan een duurzame, betaalbare en betrouwbare warmtevoorziening", schrijft wethouder Rik Thijs van Eindhoven in zijn column van deze maand.
Milieu-impact en duurzaamheid
Warmteopslagtechnologie levert aanzienlijke milieuvoordelen op door meetbare reducties in koolstofemissies. Studies bevestigen dat de implementatie van warmteopslag de CO₂-uitstoot vermindert met 1,5 tot 5 kilogram per gigajoule geleverde warmte. Deze vermindering komt voort uit twee belangrijke factoren: efficiënter gebruik van hernieuwbare energiebronnen en verminderde afhankelijkheid van aardgas. Het vermogen van de technologie om overtollige hernieuwbare energie op te slaan die anders verspild zou worden, maakt het tot een cruciale component in het bereiken van klimaatneutraliteitsdoelen. De voordelen voor het milieu gaan verder dan directe emissiereducties, aangezien warmteopslag de bredere integratie van hernieuwbare energiebronnen in bestaande thermische netwerken vergemakkelijkt.
Uitdagingen en oplossingen
Ondanks de bewezen voordelen wordt de grootschalige toepassing van warmteopslag geconfronteerd met verschillende obstakels. Tot de belangrijkste uitdagingen behoren hiaten in de regelgeving, financieringsproblemen en beperkte kennis over toepassingen van warmteopslag. Om deze problemen aan te pakken zijn er drie primaire aandachtsgebieden geïdentificeerd: het veiligstellen van adequate financiering en subsidies, het verbeteren van de integratie met bestaande energiesystemen en het bevorderen van internationale samenwerking.
De huidige subsidiestructuur en netwerktariefkortingen zijn onvoldoende om de hoge initiële investeringskosten te compenseren, bevestigt het rapport. Experts uit de industrie, waaronder Invest-NL, pleiten voor uitbreiding van de Investeringssubsidie Warmte om specifiek oplossingen voor warmteopslag op te nemen. Deze financiële ondersteuning is cruciaal omdat onderzoek uitwijst dat zonder opslag de productiekosten sneller stijgen met stijgingen in gas- of CO₂-prijzen.