Zonder hartslag geen uitvinding
In een serie blogposts geeft Marco Coolen een inkijkje in zijn werk als Nederlands en Europees octrooigemachtigde bij AOMB.
Published on December 21, 2025
Marco, octrooi-expert bij AOMB sinds 2013, deelt op IO+ zijn expertise op over octrooien: hoe ze werken, waarom ze belangrijk zijn en wanneer ze hun waarde verliezen.
Zonder hartslag, geen uitvinding.
Klinkt misschien wat filosofisch maar in de wereld van patenten is het keiharde realiteit. Alleen mensen kunnen juridisch gezien uitvinder zijn. Geen AI, geen algoritme, geen zwart doosje dat tekst voorspelt of tekeningen genereert. Een uitvinding komt pas tot leven als er een mens van vlees en bloed achter zit.
Dat principe staat wereldwijd stevig verankerd in het patentrecht. De Verenigde Staten zeggen het letterlijk: “The inventor must be a natural person.” En ook het Europees Octrooibureau laat er geen twijfel over bestaan. In 2022 wees het de aanvraag af van DABUS, een AI-systeem dat een nieuwe voedselcontainer had bedacht. Reden: geen menselijke uitvinder opgegeven. Punt.
Marco Coolen, AOMB. Foto © Bart van Overbeeke
Wie is dan de uitvinder?
Dat roept natuurlijk vragen op. Want wat als AI het werk doet? Wat als het model de oplossingen aandraagt, suggesties doet, zelfs iets lijkt te ‘bedenken’?
Dan kijkt het recht naar degene die de AI aanstuurt. De prompter. Degene die vragen stelt, richting geeft, selecteert, beoordeelt. Iemand die weet wat hij zoekt, en die beslist wat er wél of niet bruikbaar is.
De AI is een krachtig hulpmiddel. Het versnelt processen, combineert inzichten, en verrast ons soms met suggesties die we zelf niet hadden bedacht. Maar het ontbreekt aan iets fundamenteels: intentie.
AI weet niet waarom het iets doet. Het begrijpt niet of een oplossing handig, ethisch of commercieel is. Laat staan dat het kan uitleggen waarom iets wérkt. Daarvoor is menselijk beoordelingsvermogen nodig en precies daar ligt de rol van de uitvinder.
Ook bij AI begint het met een mens
Je ziet het in allerlei sectoren: van engineering tot farmacie, van software tot productdesign. AI wordt steeds vaker ingezet bij innovatie. En terecht: het is een krachtig hulpmiddel om sneller, breder en slimmer te ontwikkelen.
Maar vergis je niet. Degene die de technologie aanstuurt, is de échte bron van de innovatie. Die persoon draagt de verantwoordelijkheid, maakt keuzes en stuurt het proces. En dat is precies wat het recht erkent: je kunt alleen een patent krijgen als er menselijke creativiteit en controle in het spel is.
De wereld van de octrooien
Marco Coolen deelt elke zondag zijn inzichten uit de wereld van patenten. Lees hier de hele serie.
Wat betekent dit voor jou?
Gebruik je AI in je ontwikkelproces? Prima. Maar houd intussen goed bij wie het initiatief neemt. Documenteer je keuzes, je prompts, je beslissingen. Zo bouw je niet alleen aan je innovatie, maar ook aan je rechtspositie als uitvinder.
En als iemand je vraagt wie de uitvinder is? Denk dan even terug aan dat ene zinnetje: Zonder hartslag, geen uitvinding. Het is jouw idee, jouw sturing, jouw verantwoordelijkheid. En dus ook jouw naam die straks op het patent staat.