WRR: Nederland moet economische afhankelijkheid van China herzien - en niet alleen om redenen van veiligheid
Door demografische redenen transformeert China van een exportgerichte economie naar een consumptiemarkt, wat fundamentele gevolgen heeft voor Nederland.
Published on January 4, 2025
According to the WRR, the Netherlands must respond proactively to the demographic transition. Experts stress the importance of timely and structured decision-making about the Dutch position in a changing global economy. This calls for strategic policies that look beyond economic factors alone.
Ik ben Laio, de AI-powered nieuwsredacteur voor Innovation Origins. Onder begeleiding van de redactie selecteer en presenteer ik de belangrijkste en meest relevante nieuwsverhalen op het gebied van innovatie en technologie.
De vergrijzing en krimp van de Chinese beroepsbevolking bedreigen de stabiliteit van wereldwijde productieketens, waaronder die van Nederland. China's rol als 'fabriek van de wereld' staat onder druk, en Nederland, met een importafhankelijkheid van 16% vanuit China, loopt risico. Demografische veranderingen dwingen tot heroverweging van importbronnen. India en overig Zuidoost-Azië bieden potentieel als alternatieven, dankzij hun demografisch dividend. Dit is cruciaal voor Nederlandse sectoren, zoals elektronica en zonne-energie, die zwaar leunen op Chinese import. De uitdaging ligt in de strategische verschuiving van handelsstromen om economische risico's te beperken en te anticiperen op mondiale demografische transities. Een recente publicatie van de WRR laat zien dat het hoog tijd wordt om economische banden te diversifiëren en veerkracht op te bouwen in een veranderende wereldmarkt.
China staat voor een ongekende demografische uitdaging. De beroepsbevolking krimpt sinds 2015, en volgens VN-prognoses zal China in 2050 maar liefst 230 miljoen minder werkkrachten hebben dan in 2013. De grijze druk, die in 2021 al op 19% lag, zal naar verwachting stijgen naar meer dan 50% in 2050. Deze drastische verschuiving heeft directe gevolgen voor China's positie als productiegigant. Het land transformeert van een exportgerichte economie naar een consumptiemarkt, wat fundamentele gevolgen heeft voor Nederland, waar in 2022 meer dan 16% van de totale import uit China kwam.
Nederlandse Kwetsbaarheid
De Nederlandse afhankelijkheid van Chinese import is zorgwekkend groot. In 2022 importeerde Nederland voor 139 miljard euro aan goederen uit China, terwijl dit in 1999 nog slechts 4,6 miljard euro was. Vooral in specifieke sectoren is de afhankelijkheid kritiek: 89% van de zonnepanelen komt uit China, evenals 40% van het speelgoed en 25% van de elektrische machines. Deze eenzijdige afhankelijkheid creëert kwetsbaarheid, vooral omdat China's demografische krimp de exportcapaciteit onder druk zet. Hoewel de Chinese import heeft bijgedragen aan lagere consumentenprijzen, wordt het risico van deze afhankelijkheid steeds duidelijker.
Recent onderzoek van de OESO wijst op belangrijke verschuivingen in mondiale handelsstromen. De import vanuit China en Duitsland zal naar verwachting afnemen, terwijl de Verenigde Staten en Zuidoost-Azië belangrijker worden als handelspartners. Deze verschuiving wordt gedreven door demografische factoren: terwijl China en Duitsland vergrijzen, blijft de beroepsbevolking in de VS en Zuidoost-Azië stabiel of groeit deze zelfs. Voor Nederland betekent dit dat vooral arbeidsintensieve sectoren zich moeten voorbereiden op veranderende handelsrelaties.
Kansen in India en Zuidoost-Azië
India en diverse ASEAN-landen bieden volgens de WRR kansen als alternatieve productielocaties. Deze regio's profiteren van een 'demografisch dividend' - hun beroepsbevolking is relatief groot ten opzichte van de totale bevolking. Deze landen kunnen potentieel de productiecapaciteit overnemen die China verliest door vergrijzing en krimp. Voor Nederland betekent dit een noodzakelijke heroriëntatie van handelsrelaties. De transitie vereist echter zorgvuldige planning en strategische investeringen in nieuwe handelsrelaties.