Wie zijn tuin betegelt, krijgt een flinke boete!

Tegels. Zo min mogelijk wildgroei. De Nederlandse tuin is het toonbeeld van orde en controle. Maar het kan, en moet, anders, willen we dat vlinders en en bijen weer kunnen floreren in ons land. Scenario; dankzij streng beleid zijn volledig betegelde tuinen verleden tijd. 

Vochtige lucht, 25°C: afgelopen weekend bracht ik een bezoek aan Burgers’ Zoo in Arnhem. In de tropische hal - een heerlijke escape van het Nederlandse winterweer - keek ik mijn ogen uit. Terwijl manatees (zeekoeien in de volksmond) rustig door het water gleden, trokken vooral de vlinders mijn aandacht. Exemplaren in alle soorten en maten.

De kleurbommetjes brachten me terug naar zo’n 25 jaar geleden. Ik zag mezelf weer in de tuin staan, bij de schommel, met mijn zus. Omringd door een grote hoeveelheid vlinders. Toen was dat een vanzelfsprekend beeld. Maar vandaag de dag zie ik ze in mijn eigen tuin nauwelijks meer terug. Ik heb het even opgezocht: Sinds 1992 zijn er nog nooit zo weinig vlinders geweest. Ik mis ze. 

Wat is er gebeurd? Intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden hebben hun leefgebied drastisch verkleind. Ook klimaatverandering speelt een rol. Op individueel niveau is er ook iets gaande: wilde tuinen vol met bomen en planten zijn vervangen door tegels. 

Dat kan, en moet, anders. Wat, als… het verboden zou worden om onze tuinen te betegelen? Als onze achtertuin weer verandert in een mini-natuurparadijs? Welke planten en dieren zouden zich weer welkom voelen in Nederland?

Streng tuinbeleid

In een baanbrekende zet heeft de Nederlandse politiek besloten: volledig betegelde tuinen mogen niet meer. Vanaf 2030 bestaat elke voor- en achtertuin voor minstens 60% uit groen. Een pad naar de voordeur? Prima. Maar verder: enkel planten, struiken, bloemen en ruimte voor insecten en vogels. Aan gemeenten de taak om hierop toe te zien. Wie zijn tuin alsnog volgooit met tegels, riskeert een boete van €250 per vierkante meter. Maar er is ook een beloning: wie zijn tuin verandert in een groene oase, kan subsidie krijgen voor inheemse beplanting en regenwateropvang. Zo vergroent Nederland, straat voor straat.

De vuurvlinder

Een van de vlindersoorten die hier enorm van profiteert, is de kleine vuurvlinder. (Lycaena phlaeas). Vroeger fladderde dit oranje-zwarte juweeltje vaak door de tuin. Door de betegelde tuinen en het verdwijnen van grasland zagen we het aantal sterk afnemen. Maar met het nieuwe tuinbeleid vindt het kleine vuurvlindertje eindelijk weer voldoende voedsel en schuilplekken. Welcome back!

De zandbij

Niet alleen vlinders profiteren van ons nieuwe beleid. Ook de zandbij (Andrena), een van de belangrijkste bestuivers van wilde planten en fruitbomen, maakt een comeback. Dit kleine, harige insect leeft in de zandgrond, maar afgelopen jaren zagen we ze steeds minder opduiken. Met de nieuwe regels keren borders met losse grond en bloemperken terug, en daarmee ook de zandbij. De gevolgen: meer bestuiving, meer bloemen en uiteindelijk een gezonder ecosysteem.

De nachtegaal

Met de terugkeer van insecten in Nederlandse tuinen, keert ook een bijzondere vogel langzaam terug: de nachtegaal. Vooral in dichtbegroeide, groene tuinen en parken met voldoende beschutting wordt hij steeds vaker gezien – en vooral gehoord.

Een hond met modderige poten

Of we daadwerkelijk overgaan op zo’n strenge tuinbeleid, is natuurlijk zeer de vraag. Een wilde tuin is lang niet in alle situaties ideaal. Iemand die net een knieoperatie heeft gehad, zit waarschijnlijk niet te wachten op onkruid wieden. Ook mensen met hooikoorts staan niet te juichen bij een tuin vol bloeiende grassen. En een hond die constant met modderige poten door huis rent, vindt ook niet iedereen fijn.

Maar laten we doen wat wél kan. Wie gezond is en af en toe een uurtje over heeft in het weekend, kan met kleine aanpassingen al veel bereiken. Een paar tegels eruit, een struik erin – het hoeft niet groot te zijn. Zelf heb ik vorige week in ieder geval een boom geplant in mijn tuin. Een kleine moeite, maar het gaf meteen een goed gevoel. 

Zo simpel kan het zijn.

In de toekomst schitteren we allemaal als Jimi Hendrix

In de columnreeks "Hoe de wereld eruit zou zien, als…" verkent Elcke Vels intrigerende scenario's die afwijken van de status quo. Elke column wordt ondersteund door AI-gegenereerde afbeeldingen.

Lees meer