Waarom 'Freedom to Operate' cruciaal is voor deeptech en medtech

"Heb je Freedom to Operate?" Het is een vraag die je in gesprekken met investeerders steeds vaker hoort. En terecht. Want geen enkele investeerder zit te wachten op een miljoenenproject dat strandt omdat je per ongeluk inbreuk maakt op andermans patent.

Vooral in sectoren zoals deeptech, cleantech en medtech, waar ontwikkeltrajecten jaren duren en miljoenen euro’s kosten voordat de eerste omzet wordt gedraaid, is het cruciaal om vooraf te weten: kunnen we vrij opereren, of lopen we risico’s?

Marco Coolen, AOMB. Foto © Bart van Overbeeke

Wat is een Freedom to Operate (FTO)?

Een Freedom to Operate-onderzoek is eigenlijk niets anders dan een risico-inschatting. Een octrooigemachtigde gaat na of jouw product, proces of technologie mogelijk inbreuk maakt op bestaande patenten.

Wat gebeurt er tijdens zo’n onderzoek?
✔️ Relevante patenten worden opgespoord.
✔️ De beschermingsomvang van deze patenten wordt geanalyseerd.
✔️ Er wordt beoordeeld of jouw innovatie binnen die claims valt, of daar netjes omheen manoeuvreert.

Een FTO is dus een manier om vooraf in kaart te brengen waar je vrij kunt bewegen en waar je moet opletten. Geen absolute zekerheid, maar wel strategisch inzicht.

Geen garantie, wel grip

Belangrijk om te begrijpen: alleen een rechter kan uiteindelijk bepalen of er echt sprake is van inbreuk. Een FTO biedt dus geen juridische vrijwaring, maar wél een solide onderbouwing voor je keuzes.

Vergelijk het met het inschatten van het weer voordat je op expeditie gaat. Je weet nooit 100% zeker wat je onderweg tegenkomt, maar goede voorbereiding vergroot de kans dat je veilig aankomt.

Een sterke FTO helpt je om:

• Betere beslissingen te nemen over productontwikkeling.
• Risico’s vroegtijdig te signaleren en indien nodig te vermijden.
• Investeringen te onderbouwen richting stakeholders en financiers.

En minstens zo belangrijk: het stelt je in staat om op tijd patenten te ontwijken, omzeilen of (indien nodig) licenties af te sluiten.

Waarom FTO essentieel is voor deeptech en cleantech

In sectoren waar het jaren duurt om technologie op de markt te krijgen, kunnen de risico’s zich opstapelen als sneeuwballen. Iedere fout wordt kostbaar, zeker als je pas in een laat stadium ontdekt dat iemand anders een octrooirecht heeft op een cruciaal onderdeel van jouw technologie.

Een FTO-onderzoek is relatief betaalbaar vergeleken met de kosten van een juridische procedure of een complete herontwikkeling. Slim investeren betekent dus ook slim risico’s managen.

Geen luxe, maar noodzaak

Wil je investeren in serieuze innovatie? Dan hoort een Freedom to Operate-onderzoek bij de basis. Niet omdat het 100% zekerheid biedt, dat bestaat niet in de wereld van intellectueel eigendom. Maar omdat inzicht in risico’s je sterker maakt in onderhandelingen, investeringsrondes en productontwikkeling.

Een FTO is geen excuus om stil te staan. Het is juist het startschot om met vertrouwen de markt te betreden. Want ondernemen zonder te weten of je vrij kunt bewegen? Dat is pas echt risicovol.