Versnel de treinen: Eindhoven aansluiten op hogesnelheidsnet
Naarmate de economie van Brainport groeit, neemt ook de vraag naar betere mobiliteit toe. Toch blijft de regio qua spoorverbindingen geïsoleerd van Duitsland, betoogt Merien.
Published on February 9, 2025
Merien richtte in 2015 samen met Bart E52 op en bedacht onze AI-tool Laio. Hij schrijft columns over waterstof, mobiliteit en het openbaar vervoer.
Eindhoven, een snelgroeiende economische motor in Nederland, blijft afgesneden van het Duitse hogesnelheidsnetwerk. Terwijl de economische groei van de regio vraagt om betere verbindingen, zijn de huidige spoorverbindingen afhankelijk van langzame stoptreinen met meerdere overstappen, waardoor reizen naar Duitsland inefficiënt is. Een directe, non-stop verbinding zou mogelijk zijn vanaf 2026, maar vertragingen en infrastructurele obstakels belemmeren de voortgang. Nu de Brainportregio haar banden met buurland Duitsland wil versterken, zijn snellere, efficiëntere spoorverbindingen cruciaal om het volledige economische potentieel te benutten.
De economische noodzaak
De regio Brainport Eindhoven is Nederlands snelst groeiende economische zone, met voorspellingen die een opmerkelijke groei van 3,3% voor 2025 laten zien, bijna het dubbele van het landelijk gemiddelde van 1,7%. Ondanks deze economische vitaliteit en strategische ligging nabij Duitsland, een van Nederlands belangrijkste handelspartners, lijdt de regio onder ontoereikende internationale spoorverbindingen. De huidige situatie toont een opvallende tegenstelling: terwijl Duisburg, een centraal Duits ICE-knooppunt, op minder dan 100 kilometer van Eindhoven ligt, duurt de treinreis meer dan 2 uur met meerdere overstappen, vergeleken met slechts 75 minuten met de auto. Flixbus is voor deze reis een betere optie dan de trein.
Nederlandse economie groeit in 2025, maar met grote regionale verschillen
Volgens een prognose van de Rabobank zal de economie van alle Nederlandse regio's volgend jaar groeien. De groei zal echter niet gelijkmatig verdeeld zijn.
Beloofde verbeteringen en vertragingen
In 2018 werden ambitieuze plannen aangekondigd voor een directe uursverbinding tussen Eindhoven en Düsseldorf, die in 2025 zou moeten starten. Deze dienst zou naar verwachting 250.000 extra passagiers per jaar aantrekken, een toename van 40% in het aantal reizigers. De planning is echter verschoven naar 2026. De herziene dienst zal de bestaande RE13 regionale treinroute van Venlo naar Eindhoven verlengen, hoewel dit een compromis is ten opzichte van de oorspronkelijk beoogde hogesnelheidsverbinding. Ondertussen blijven uitgebreide spoorwerkzaamheden in Duitsland gedurende 2025 de grensoverschrijdende diensten beïnvloeden, met significante bouwwerkzaamheden nabij Emmerich en Oberhausen.
De bredere infrastructurele context
De uitdagingen van de Duitse spoorinfrastructuur maken deel uit van een groter systemisch probleem. Het Duitse spoornetwerk beslaat 33.280 kilometer, met een kernnetwerk van 3.500 kilometer dat ongeveer 25% van het totale verkeer verwerkt. De punctualiteit in dit netwerk is op een historisch dieptepunt, waarbij slechts 63% van de internationale treinen binnen 6 minuten van hun geplande tijd aankomt. Deutsche Bahn heeft plannen aangekondigd om deze problemen aan te pakken, met als doel 75-80% punctualiteit in langeafstandsdiensten tegen 2027. De omvang van de noodzakelijke verbeteringen is echter enorm, waarbij DB een uitgebreid renovatieprogramma implementeert in het kernnetwerk. Hoewel essentieel voor verbetering op lange termijn, blijven deze infrastructuurwerken op korte termijn voor verstoringen zorgen in internationale verbindingen.
Economische impact en vooruitzichten
Het gebrek aan efficiënte spoorverbindingen beperkt de regionale economische integratie aanzienlijk. De sterke prestaties van Brainport Eindhoven in kennisintensieve sectoren, met name informatie- en communicatietechnologie met een verwachte groei van 4%, vereist betere internationale bereikbaarheid. De huidige situatie dwingt zakenreizigers en forenzen om sterk te vertrouwen op wegvervoer of luchtvaart voor langere afstanden, wat in strijd is met duurzaamheidsdoelen en het potentieel voor economische integratie beperkt. Hoewel verbeteringen gepland zijn, dreigt het trage tempo van implementatie de economische ontwikkeling en internationale concurrentiepositie van de regio te belemmeren.