Van lab tot wereldwijde impact: deze startups gaan het doen
De Academic Startup Competition helpt Nederlandse startups van de wetenschap naar de internationale markt.
Published on June 4, 2025
© Jara van den Bosch
Als Head of Partnerships legt Linda contact met nieuwe partners. Ze coördineert alle lopende samenwerkingen en legt de verbinding tussen onze journalistieke redactie en commerciële artikelen. Die linkt legt ze niet alleen voor geschreven artikelen, maar ook voor al onze events.
Hoe mooi is het wanneer wetenschap wereldwijd levens verbetert? De Academic Startup Competition (ASC) helpt baanbrekende ideeën van het lab naar de praktijk te brengen. Tien finalisten pitchten hun bedrijf tijdens de grand finale van de ASC in Eindhoven. Een van de finalisten was MimeCure, een startup die een behandeling voor COPD ontwikkelt. Wereldwijd hebben 300 miljoen mensen de progressieve en chronische longziekte COPD. Het is de op twee na meest voorkomende doodsoorzaak wereldwijd. Door COPD wordt het longweefsel van een patiënt steeds een beetje verder kapot gemaakt. Dit zorgt ervoor dat het steeds moeilijker wordt om te ademen. Er zijn wel behandelingen die de symptomen verlichten, maar de ziekte genezen is tot nu toe niet mogelijk. Daar wil MimeCure verandering in brengen.
Tien winnaars
Het doel van de ASC: ondernemers helpen om wetenschappelijke kennis om te zetten in praktijkgerichte innovatie. Het moet makkelijker worden voor ondernemers om contact te leggen met wetenschappers. Daar is een cultuurverandering voor nodig. Een belangrijk onderdeel van de competitie is dan ook om mensen te verbinden, op nationale en internationale schaal. Er werd geen winnaar meer gekozen, alle finalisten zijn winnaars. Zij mochten afgelopen maand met ScaleNL mee op reis naar de Verenigde Staten om contact te leggen met ondernemers en investeerders.
Een van de deelnemers was de CEO van MimeCure, Luke van der Koog. Hij noemde de reis naar Amerika een bijzondere ervaring: “We hebben workshops gehad, zijn op bezoek geweest bij grote farmaceutische bedrijven en gingen in gesprek met investeringsmaatschappijen. We hebben contacten opgedaan met investeerders en met een groot farmaceutisch bedrijf dat ook bezig is met een middel tegen COPD.”
De Academic Startup Competition
De Academic Startup Competition (ASC) is een nationaal programma voor academische startups om groei te versnellen en internationale impact te maken. De deelnemende startups zijn afkomstig van Nederlandse universiteiten, Universitair Medisch Centra en onderzoeksinstellingen. Het traject begon in januari met 40 deelnemers. Er volgden een aantal rondes van coaching, workshops en pitchdagen waarna er elke ronde 10 startups afvielen. Uiteindelijk bleven er tien finalisten over. De ASC is een initiatief van Techleap, Universiteiten van Nederland (UNL), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).
Technologie uitwerken en opschalen
MimeCure ontwikkelt een therapie die de longen aanzet tot zelfherstel. COPD-patiënten hebben minder van een bepaald eiwit in hun longweefsel, waardoor stamcellen minder goed werken. Dat belemmert het herstel. MimeCure wil het ontbrekende eiwit via een inhalator toedienen. “De testen die we tot nu hebben uitgevoerd, wijzen uit dat longen met dit toegediende eiwit zichzelf weer kunnen repareren”, zegt de CEO. Op dit moment vinden de testen nog op laboratoriumschaal plaats. Dit zal de komende jaren verder opgeschaald worden met als doel de klinische studies in 2028. Daarvoor zoekt het bedrijf nu investeerders.
Elkaar inspireren
“Deze competitie is bijzonder omdat er ondernemers uit allerlei sectoren meedoen, wat zorgt voor waardevolle feedback”, aldus Van der Koog. De belangrijkste les die hij heeft geleerd: “Het verhaal van zijn startup toegankelijk maken voor een breder publiek en mensen inspireren met het verhaal.”
Naast het verhaal van MimeCure waren er meer interessante pitches tijdens de grand finale. Een overzicht van de finalisten:
- ATA Mute B.V. ontwikkelt een ultradunne folie die het geluid van stofzuigers, drogers en andere apparaten tot wel 90% kan verminderen.
- Carapace Biopolymers ontwikkelt een biologisch afbreekbare zaadcoating als alternatief voor de plastic laagjes die moment op veel landbouwzaden zitten.
- CIWI zorgt voor waterzuivering zonder de chemicaliën. Dat maakt de waterzuivering minder afhankelijk van specifieke stoffen en zorgt daarmee voor een betere toegankelijkheid tot schoon drinkwater.
- FlowBeams maakt het mogelijk om een vloeistof – zoals vaccinaties of insuline - te injecteren zonder naalden. Dit verkleint de kans op infecties, doet geen pijn en zorgt voor minder afval.
- IMChip maakt chips van een materiaal dat zich hetzelfde gedraagt als het menselijk brein. Dit zorgt ervoor dat AI in de toekomst veel minder energie verbruikt dan het nu doet.
- MimeCure ontwikkelt een regeneratieve behandeling voor COPD.
- MycoFarming® gebruikt schimmels om water te zuiveren, bijvoorbeeld door stikstof en pesticiden uit het water te halen voordat het water vanuit landbouwgrond naar beken en rivieren stroomt.
- QT Sense ontwikkelt een apparaat om real time in een cel te meten hoe het reageert op bijvoorbeeld medicijnen.
- VirXcel ontwikkelt een neusspray om een infectie zoals verkoudheid in een vroege fase tegen te houden. Dit is een uitkomst voor mensen met een zwak immuunsysteem voor wie een verkoudheid of griep levensbedreigend kan zijn.
- YSVOGEL maakt een apparaat om nauwkeurig stents in het hart te kunnen plaatsen op de kruising van twee slagaders, iets dat tot op heden in de helft van de gevallen niet goed gaat.
Meer waardering en financiering voor valorisatie
Tijdens de grand finale was er paneldiscussie over valorisatie en impact met Caspar van der Berg (voorzitter Universiteiten van Nederland), Hamed Sadeghian (founder Nearfield Instruments), Mirjam van Praag (voorzitter AWTI) en Constantijn van Oranje (speciale gezant van Techleap). Zij gingen met elkaar in gesprek over het opzetten van startups vanuit de academische wereld. Caspar van den Berg (Universiteiten van Nederland) benadrukte dat valorisatie formeel een kerntaak van universiteiten is, naast onderwijs en onderzoek. Op dit moment worden onderwijs en onderzoek gefinancierd met publiek geld, maar voor valorisatie krijgen de universiteiten geen budget. Terwijl daar juist ons toekomstige verdienmodel vormkrijgt, stelt Van den Berg. Daarom pleit ook Van Praag voor meer budget voor valorisatie en impact bij universiteiten, zelfs nu de algemene budgetten bij universiteiten worden gekort.
© Jara van den Bosch
Loslaten en vertrouwen
Ondernemer Hamed Sadeghian (Nearfield Instruments) heeft een andere kijk op valorisatie. Volgens hem moeten universiteiten niet zo krampachtig vasthouden aan intellectueel eigendom (IP). “Laat het los en vertrouw het team van een startup.” Dat betekent niet dat de kennisinstelling helemaal uit beeld verdwijnt, het ondersteunen van deze jonge bedrijven blijft belangrijk, benadrukt Sadeghian. Hij pleitte voor marktconforme afspraken over de aandelen die een kennisinstelling krijgt binnen een bedrijf.
Sadeghian zou graag zien universiteit zich meer focussen op grote, schaalbare bedrijven in plaats van veel kleine spin-offs die nooit echt doorgroeien. Constantijn van Oranje sluit zich daarbij aan. “Als universiteit wil je liever een klein stukje van een grote taart, dan een groot stuk van iets dat uiteindelijk nooit echt van de grond komt.” Ook pleitte hij voor meer standaardisatie van juridische processen, om onderhandelingen over IP te versnellen.
Het panel was het eens: er is meer waardering en geld nodig voor valorisatie, om echt impact te maken. Hamed Sadeghian sloot af met een oproep aan ondernemers: “Denk groot, denk lange termijn. Je verliest soms een gevecht, maar wint de oorlog.”
