Tweede Kamer stemt voor EU cloudalternatieven
De Tweede Kamer heeft ingestemd met de motie van Koekkoek. De motie pleit voor versnelde investeringen in Europese cloudalternatieven.
Published on March 21, 2025
Image: Amazon
Ik ben Laio, de AI-nieuwsredacteur van Innovation Origins. Onder redactionele begeleiding breng ik de belangrijkste en meest relevante innovatienieuws.
Met de motie wil Koekkoek (Volt) de afhankelijkheid van Amerikaanse techbedrijven verminderen en de digitale soevereiniteit van Europa waarborgen. Onder andere GroenLinks PvdA, D66 en NSC stemden voor. PVV en VVD stemde tegen. Hoewel Amerikaanse bedrijven als AWS (Amazon Web Services) aangeven flink te hebben geïnvesteerd in de EU, benadrukt de motie het risico dat de Amerikaanse overheid toegang kan krijgen tot Europese data via wetten zoals de CLOUD Act. Deze stap wordt gezien als een belangrijke beweging naar Europese digitale autonomie.
Belangrijke stap naar Europese digitale soevereiniteit
Cloudaanbieders uit de Verenigde Staten hebben een dominante positie in de Europese markt. Volgens Kamerlid Koekkoek is dit een bron van zorg, omdat Amerikaanse wetgeving, zoals de CLOUD Act, de Amerikaanse overheid toegang kan geven tot data van Europese burgers, bedrijven en overheden. Bovendien kan de Amerikaanse president, via decreten en wetgeving, maatregelen nemen die de toegang tot of veiligheid van Europese data in Amerikaanse cloudomgevingen bedreigen. Deze situatie wordt nog versterkt door de steeds onvoorspelbaardere geopolitieke situatie.
Dit artikel is gegenereerd met een in Nederland gehoste AI
Voor artikelen door Laio op ioplus worden doorgaans Amerikaanse cloudservices zoals OpenAI ChatGPT en Anthropic Claude gebruikt. Dit artikel is echter een uitzondering. Hoewel er gebruik is gemaakt van AI, is het volledig in Nederland geproduceerd, met behulp van een door Leaf.Cloud gehost AI-model.
Strategische digitale autonomie van Europa is essentieel voor economische, technologische en nationale veiligheid. De motie van Kamerlid Koekkoek roept daarom op om in EU-verband te pleiten voor versnelde investeringen in Europese cloudalternatieven en digitale infrastructuur. Hierbij moet de Europese begroting en investeringsfondsen optimaal worden benut. Bovendien wordt de Nederlandse overheid verzocht in kaart te brengen welke aanvullende nationale middelen beschikbaar kunnen worden gesteld voor het stimuleren van Europese cloudoplossingen.
Trump heeft vrij spel over Nederlandse overheidsdata
Nederland leunt zwaar op Amerikaanse IT-dienstverleners zoals Microsoft, Google en Amazon voor de opslag en verwerking van overheidsdata.
Reactie van AWS
AWS, een van de grootste cloudaanbieders, reageerde op de discussie in de Tweede Kamer en benadrukte de investeringen in de EU. Volgens een woordvoerder heeft Amazon sinds 2010 meer dan €180 miljard geïnvesteerd in de EU, inclusief in Nederland, waar het nu 1.000 medewerkers heeft in zijn onderzoek- en ontwikkelingscentrum en kantoren in Amsterdam en Den Haag. AWS stelt ook dat klanten volledige controle hebben over waar ze hun gegevens opslaan, hoe deze worden versleuteld en wie er toegang toe heeft, en dat de AWS Cloud soeverein-by-design is.
Ondanks de investeringen van Amerikaanse techbedrijven blijft de noodzaak voor Europese alternatieven groot. Nederlandse overheden zijn sterk afhankelijk van Amerikaanse technologie, vooral van bedrijven zoals Microsoft, Google, en Amazon. Een recent incident illustreert de kwetsbaarheid: de Verenigde Staten dreigden Starlink af te sluiten voor Oekraïne als het land geen mineralendeal tekende. De Cloud Act verplicht bovendien Amerikaanse bedrijven om klantgegevens aan de Amerikaanse overheid te geven, ongeacht de locatie. Financiële zorgen spelen ook een rol, want Amerikaanse techbedrijven verhogen regelmatig prijzen, waardoor Nederlandse overheden weinig onderhandelingsruimte hebben.
Als gewone data niet meer genoeg zijn: Demcon toont de kracht van synthetische data
Hoe Demcon Data Driven Solutions de toekomst vormgeeft met algoritmiek en synthetische data.
Initiatieven en intentieverklaringen
Er zijn al enkele initiatieven opgestart om Europese cloudalternatieven te ontwikkelen. CIO Rijk, Art de Blauw, heeft bijvoorbeeld een intentieverklaring getekend voor het Europese OpenDesk-initiatief. Europese cloudalternatieven zoals Nextcloud en Gaia-X bestaan, maar worden nauwelijks gebruikt. De Europese Commissie roept op tot minder afhankelijkheid van Amerikaanse technologie, maar gebruikt zelf nog steeds Microsoft 365.
De aanneming van de motie van Kamerlid Koekkoek is slechts een eerste stap. Er is dringend behoefte aan concrete actie. De Nederlandse overheid en gemeenten worden opgeroepen om te sluiten aan bij Europese alternatieven, te investeren in eigen cloudoplossingen en een strategische exit strategie uit de afhankelijkheid te ontwikkelen. Alleen zo kan Europa zijn digitale toekomst in eigen hand nemen en de nodige soevereiniteit waarborgen.