Stijgende vraag zet electriciteitsnet verder onder druk

Netbeheerder Stedin worstelt met een toenemende vraag naar elektriciteit die haar infrastructuur dreigt te overweldigen, ondanks aanzienlijke investeringen van in totaal meer dan 1 miljard euro in 2024. De congestie in de provincie Zuid-Holland houdt aan, met wachtlijsten voor grootverbruikers, wat duidelijk maakt dat het net moeite heeft om de integratie van hernieuwbare energie bij te houden. De verwachte voltooiing van netuitbreidingen in belangrijke gebieden is gepland voor 2034 tot 2036.

Onderzoek naar congestiemanagement en flexibel elektriciteitsgebruik bij grootverbruikers is erop gericht om deze problemen te verminderen en de resultaten worden verwacht in december 2025. Stedin heeft met succes de installatietijd voor transformatorstations teruggebracht van negen naar drie maanden door verbeterde samenwerking met gemeenten. De druk op het net houdt echter aan, waardoor noodmaatregelen zoals dieselgeneratoren tijdens piekperioden nodig zijn. Dit onderstreept de voortdurende balans tussen capaciteitsuitbreiding en het handhaven van de betrouwbaarheid van de dienstverlening.

Stedin investeert in infrastructuur

Ondanks een recordinvestering van € 1.096 miljoen in 2024, een stijging van 30% ten opzichte van het voorgaande jaar, blijft Stedin kampen met een toenemende druk op haar netinfrastructuur. De netbeheerder, die 2,4 miljoen huishoudens en bedrijven bedient in de provincies Utrecht, Zeeland en het grootste deel van Zuid-Holland, heeft grote stappen gezet in de uitbreiding van de capaciteit met de installatie van 1.013 kilometer nieuwe kabels en 353 nieuwe transformatorstations in 2024 - een stijging van 33% ten opzichte van 2023. Deze verbeteringen zijn echter niet voldoende geweest om het ontstaan van nieuwe knelpunten in het netwerk te voorkomen.

TenneT investeert €4,6 miljard in stroomnet en gaat overbelasting tegen

Het Nederlandse stroomnet raakt op steeds meer plaatsen overbelast, maar TenneT investeert flink in het net.

Lees meer

Noodmaatregelen en uitbreiding

De druk op het elektriciteitsnet is zo groot geworden dat Stedin in december 2024 noodmaatregelen moest nemen om stroomuitval te voorkomen. Met name de situatie in Zeeland vereiste de inzet van dieselgeneratoren tijdens de kerstperiode, met Pasen worden vergelijkbare maatregelen verwacht. Zoals Stedin's ceo Koen Bogers uitlegt: “Door tijdelijk wat extra CO₂-uitstoot toe te staan, zorgen we ervoor dat duurzaamheids- en uitbreidingsplannen toch doorgang kunnen vinden”. Het bedrijf dringt er bij klanten op aan om het elektriciteitsverbruik tussen 16.00 en 21.00 uur te verminderen om mogelijke uitval tijdens piekuren te voorkomen.

In de toekomst staat Stedin voor grote uitdagingen op het gebied van netverzwaring. De uitbreiding van het regionale elektriciteitsnet voor de regio's Leidschendam-Voorburg en Den Haag Mariahoeve zal naar verwachting pas in 2034 gereed zijn, terwijl de uitbreidingen voor de regio's Den Haag-Zuid en Oud Rijswijk naar verwachting tussen 2035 en 2036 gereed zullen zijn. Deze tijdschema's zijn vooral zorgwekkend omdat Nederland streeft naar 85% duurzame energievoorziening in 2030 en van plan is 94 GW aan intermitterende duurzame energie in te zetten. Om onmiddellijke zorgen weg te nemen heeft Stedin overeenkomsten gesloten met 15 bedrijven voor flexibel elektriciteitsgebruik, met een totaal van 167 MW, met als doel 500 MW.

Hoe een virtueel net problemen met netcongestie kan aanpakken

In de tweede aflevering van Road to 2050 belichten we een andere oplossing om netcongestie aan te pakken, een van de grootste uitdagingen op weg naar klimaatneutraliteit.

Lees meer

Toekomstperspectief

De kosten van deze noodzakelijke netverbeteringen zullen aanzienlijke gevolgen hebben voor Nederlandse huishoudens: de jaarlijkse kosten voor netwerkdiensten zullen in 2025 met €1.741 zijn gestegen. Dit komt op een moment dat Nederland worstelt met bredere uitdagingen in de groene transitie, waaronder de huidige afhankelijkheid van aardgas voor 40% van de elektriciteitsproductie en plannen om dit tegen 2035 met een kwart te verminderen. Netwerkbeheerders in heel Nederland hebben plannen aangekondigd om vanaf 2025 jaarlijks € 8 miljard te investeren in de versterking van de elektriciteitsinfrastructuur, wat de enorme omvang van de investeringen benadrukt die nodig zijn om het netwerk voor te bereiden op de toekomstige vraag.