Rift wil industrie wereldwijd CO₂-vrij maken

Achter elk voorwerp dat we in ons dagelijks leven gebruiken, schuilt een industrieel proces. Of het nu gaat om het vervaardigen van glazen, plastic containers of bakstenen, er is warmte voor nodig. Ongeveer 18% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen (BKG) is toe te schrijven aan industriële warmte. Het koolstofarm maken van deze sector is niet eenvoudig, maar sinds 2016 is er een nieuwe oplossing voor deze uitdaging.

RIFT wil fossiele brandstoffen in industriële warmte vervangen door ijzerpoeder en biedt daarmee een schoon, circulair en kostenefficiënt alternatief. Hun technologie, Iron Fuel, verbrandt ijzerpoeder om warmte te produceren en regenereert dit via waterstof, waardoor een gesloten systeem ontstaat zonder CO_₂-uitstoot. Deze visie wordt werkelijkheid nu de start-up het eerste contract heeft getekend voor de levering van zijn Iron Fuel-technologie aan isolatiemateriaalbedrijf Kingspan Unidek.

Op 10 oktober bracht RIFT zijn netwerk van partners, investeerders en adviseurs bijeen om deze mijlpaal te vieren. “Wat ons vooruit heeft geholpen, is de moed van veel mensen: de vonk op de universiteit, de durf van early adopters, de toewijding van ons team en het vertrouwen van onze partners”, aldus Vincent Seijger, een van de oprichters, op het podium. Maar de bijeenkomst was bedoeld om de weg te effenen voor nog meer mijlpalen. Het uiteindelijke doel is om tegen 2050 één gigaton CO_₂-uitstoot door industriële warmte per jaar te elimineren, wat overeenkomt met zeven keer de uitstoot van Nederland.

Koolstofvrije warmte

In het industriegebied van Helmond bevindt zich een van de living labs van RIFT. Op het terrein van warmtebedrijf Ennatuurlijk staat een ijzeren brandstofketel, bedekt met een ijzeren steiger. De constructie is enkele meters hoog en bevat een doolhof van leidingen, verbindingsstukken en filters achter het ijzerbrandstofproces.

Op de begane grond staat de ketel, waar ijzerpoeder wordt ingevoerd. Eenmaal ontstoken, komt het fijne ijzerpoeder in de lucht terecht en ontbrandt het in een ketel, waarbij een vlam van 1500 °C ontstaat. De warmte wordt overgebracht naar water of thermische olie, waardoor stoom of heet water wordt gegenereerd voor industriële processen. Het enige bijproduct is roest (technisch gezien ijzeroxide), dat wordt opgevangen op de bodem van de ketel. De roest wordt naar een centrale faciliteit getransporteerd, waar het wordt blootgesteld aan koolstofarme waterstof, waardoor het weer wordt omgezet in ijzerpoeder. De cyclus herhaalt zich, waardoor een volledig circulair brandstofsysteem ontstaat.

De ene mijlpaal na de andere

Vanuit dezelfde fabriek werd RIFT aangesloten op het warmtenet van Ennatuurlijk, waardoor 5000 woningen in Helmond van schonere warmte werden voorzien. De voordelen van de Iron Fuel-technologie werden steeds duidelijker. Er wordt geen CO₂ uitgestoten, de uitstoot van stikstofoxiden is lager dan bij aardgas en het systeem haalt een rendement van 95%, tegenover 80-85% voor fossiele brandstoffen. Bovendien is ijzerpoeder gemakkelijk en veilig op te slaan en te vervoeren.

De grondige technologische tests in Helmond en elders leidden uiteindelijk tot het contract met Kingspan, het eerste bedrijf dat de technologie op industriële schaal implementeerde. In het kader van deze overeenkomst biedt RIFT een ijzeren ketel en een langdurige brandstoflevering aan hun fabriek in Gemert.

Om de acceptatie te vergemakkelijken en de kostenconcurrentie en leveringsstabiliteit voor bedrijven te garanderen, biedt de schaalvergroting ijzerbrandstofcontracten aan die gekoppeld zijn aan aardgasindexen, waardoor de risico's tot een minimum worden beperkt. “Bedrijven houden zich niet bezig met het produceren van warmte, maar met het maken van producten. Als een nutsvoorziening niet rendabel is, zal deze niet worden geaccepteerd”, benadrukt ceo Mark Verhagen.

Mark Verhagen on stage - © IO+

Van Eindhoven naar de wereld

De startup is voortgekomen uit het studententeam SOLID van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), ondersteund door professor Philip de Goey, de uitvinder van de ijzerpoedertechnologie. In 2020 demonstreerde het team in samenwerking met Bavaria Brouwerij een systeem van 100 kW, waarmee het de aandacht trok van investeerders en marktleiders en aantoonde dat de technologie schaalbaar was.

Op dat moment ontstond RIFT, dat in 2022 de eerste proeffabriek van 1 MW bouwde en de technologie verder ontwikkelde. Het vertrouwen groeide, waardoor eerder dit jaar cruciale investeringen werden binnengehaald. Hoe meer de groei aanhoudt, hoe duidelijker de visie van het bedrijf wordt: werken op dezelfde manier als raffinaderijen, waarbij de regeneratie van ijzeroxide met koolstofarme waterstof wordt gecentraliseerd op strategische locaties zoals de haven van Rotterdam.

Met de steun van Bill Gates' Breakthrough Energy wil RIFT ook uitbreiden naar Canada en de Verenigde Staten. Op weg naar de netto-nuldoelstellingen moet ijzerbrandstof wereldwijd de nieuwe standaard worden voor industriële verwarmingsoplossingen.