Pensioenfondsen gaan innovaties in Europa stimuleren

Volgens een nieuw rapport zullen pensioenfondsen in heel Europa een steeds grotere rol gaan spelen in de financiering van durfkapitaal (Venture Capital, VC). Noord-Europese en Britse fondsen hebben al miljarden toegezegd, en ook pensioenfondsen in Frankrijk, de Benelux en de Duitstalige ('DACH'-)regio's doen toezeggingen voor durfkapitaal. Hoewel momenteel slechts 0,12% van de 3 biljoen euro aan pensioenactiva in Europa in durfkapitaal is belegd, zou zelfs een herbestemming van 1% tientallen miljarden kunnen vrijmaken voor baanbrekende groei. Het rapport suggereert dat zelfs een bescheiden verschuiving van 1-2% van de pensioenactiva jaarlijks 37,5 miljard euro extra naar Europees VC zou kunnen leiden, waardoor de financieringskloof effectief zou worden gedicht en het concurrentievermogen van Europa zou worden hervormd.

Het rapport van Venture Connections, European Women in VC, Pensions for Purpose en het directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie van de Europese Commissie belicht de risico's en belemmeringen die de VC-investeringen van pensioenfondsen in de weg staan. Daaronder vallen kwesties als een gebrek aan kennis en regelgevingsbarrières, maar ook succesvolle nationale initiatieven om een grotere deelname aan te moedigen.

De financieringskloof overbruggen

Het rapport wijst op een aanzienlijk verschil tussen Amerikaanse en Europese pensioenfondsen richting particuliere activa. Terwijl Amerikaanse pensioenfondsen meer dan 10% van hun activa toewijzen aan particuliere initiatieven, investeren Europese pensioenfondsen minder dan 0,1%. Deze kloof onderstreept de dringende noodzaak om pensioenkapitaal vrij te maken voor innovatie, groei en concurrentievermogen in Europa.

“Ik dring er bij de Europese pensioenfondsen en vermogensbeheerders op aan om zich bij ons aan te sluiten”, aldus Ekaterina Zaharieva, Europees commissaris voor Startups, Onderzoek en Innovatie. "Door te investeren in Europese ondernemingen kunnen zij zowel hun begunstigden als Europa van dienst zijn – door innovatie te financieren, banen te creëren en de technologische kracht op te bouwen die onze soevereiniteit vereist."

Momenteel lopen de Scandinavische pensioenfondsen voorop in Europa, met een toewijzing van ongeveer 400 miljoen dollar aan durfkapitaal en een sterke voorkeur voor investeringen in hun eigen markten, waarbij ongeveer 70% van hun kapitaal in eigen land blijft. In het Verenigd Koninkrijk wordt slechts een bescheiden 0,5% van de activa van pensioenfondsen met vaste bijdragen (DC) toegewezen aan durfkapitaal, maar het Mansion House Compact heeft zich ten doel gesteld dit percentage tegen 2030 te verhogen tot ten minste 5%. Dit initiatief weerspiegelt een bredere erkenning van de potentiële voordelen van durfkapitaalinvesteringen voor zowel gepensioneerden als de Europese economie.

Aantrekkingskracht van durfkapitaal

Uit de analyse blijkt dat pensioenfondsen zich steeds meer aangetrokken voelen tot durfkapitaal vanwege het potentieel voor langetermijnrendementen, gecorrigeerd voor risico, en vanwege de mogelijkheid om klimaatinnovatie en ESG-doelstellingen (Environmental, Social and Governance) te ondersteunen, met name in het Verenigd Koninkrijk en West-Europa. In plaats van rechtstreekse investeringen te doen, geven pensioenfondsen er de voorkeur aan om toegang te krijgen tot durfkapitaal via fondsen van fondsen, co-investeringen en vertrouwde beheerders, wat het toezicht vereenvoudigt en de druk op hun interne middelen vermindert.

Hervorming van de regelgeving en vooruitzichten voor de toekomst

Michiel Scheffer, voorzitter van de raad van bestuur van de Europese Innovatieraad, benadrukt de noodzaak van een hervorming van de regelgeving om aandeleninvesteringen aantrekkelijker te maken, zowel rechtstreeks als via durfkapitaalfondsen. “Totdat dergelijke veranderingen van kracht worden, waarschijnlijk rond 2028, is het nodig om te experimenteren met deze opkomende activaklasse. Publieke investeringsbanken moeten hierin het voortouw nemen”, benadrukte hij.

Volgens Kirsten Dunlop, ceo van Climate KIC, en Ben Honan, Investment Lead bij Climate KIC, heeft Europees durfkapitaal een sterk financieel trackrecord opgebouwd en presteerde het de afgelopen vijftien jaar consequent beter dan de openbare markten en zelfs Amerikaanse investeringen, met een beperkt risico op kapitaalverlies.