Parkinson beter detecteren met radiosignalen en wearables

Vandaag is het Wereld Parkinson Dag: een dag waarop aandacht wordt gevraagd voor de chronische ziekte waar wereldwijd bijna 12 miljoen mensen aan lijden. Steeds vaker kunnen technologische innovaties zoals horloges en radiosignalen een verschil maken, bijvoorbeeld in het opsporen van de ziekte. We spraken erover met Pieter van den Haak. Hij is digital innovation manager bij een expertisecentrum aan het Radboudumc, speciaal voor parkinson en bewegingsstoornissen. 

Slaapproblemen, tremoren, stijve spieren en trager bewegen – het zijn typische symptomen die veel voorkomen bij de ziekte van Parkinson. Het is een chronische en langzaam verergerende hersenaandoening waarbij zenuwcellen in de hersenen beschadigd raken.

Een smartwatch met AI geeft inzicht

Er bestaat (nog) geen medicijn dat Parkinson geneest. Wel kan medicatie bepaalde symptomen onderdrukken. Ook technologie kan steeds vaker helpen, bijvoorbeeld om Parkinson te detecteren, of om patiënten in het dagelijks leven te ondersteunen, weet Van den Haak. 

Hij is onder meer betrokken bij het AI for Parkinson lab van het Radboudumc. In het lab werd bijvoorbeeld al een smartwatch ontwikkeld door Verily Life Sciences, die op een betrouwbare manier symptomen van Parkinson kan meten. Denk bijvoorbeeld aan trillen of een variatie in de hartslag. Nu bepaalt een neuroloog tijdens een kort bezoek in het ziekenhuis hoe het met een patiënt gaat, maar dat geeft soms een heel ander beeld dan hoe het thuis gaat. De smartwatch meet continu en op een objectieve manier en daardoor komen de symptomen veel beter in beeld. 

Een nadeel van metingen met een regulier horloge, weet Van den Haak, is dat het aan je arm wordt gedragen en dus los van de lichaamsas hangt. Terwijl veel metingen eigenlijk betrouwbaarder zijn wanneer ze dichter op de as van het lichaam worden uitgevoerd. AI komt daarbij handig van pas. “AI wordt ingezet om nieuwe algoritmen te ontwikkelen, waardoor met horlogedata toch betrouwbare metingen kunnen worden gedaan.”

Beweging en loopsnelheid meten met radiosignalen

Technologische innovaties beperken zich niet alleen tot draagbare gadgets; er zijn ook oplossingen die helemaal niet op het lichaam hoeven te worden gedragen. Zo hebben onderzoekers van MIT een apparaat ontwikkeld dat helpt bij het opsporen van Parkinson. Het apparaat is ongeveer zo groot als een wifi-router en gebruikt radiosignalen die terugkaatsen van het lichaam van de patiënt. Zo kan het beweging en loopsnelheid meten, zonder dat de patiënt iets hoeft aan te passen in zijn dagelijks leven. Van den Haak: “Met deze gegevens kan bijvoorbeeld de ernst van Parkinson worden bepaald, de voortgang van de ziekte worden gevolgd en worden gekeken hoe goed medicijnen werken. Zorgverleners krijgen een beter beeld van de thuissituatie.”

Hulp bieden middels gamification

Een derde digitale ontwikkeling waar Van den Haak enthousiast over is: gamification. “Uit onderzoek blijkt dat veel lichamelijke beweging beschermend werkt tegen de verergering van Parkinson. Daarom kijken we nu of een eenvoudige app, ontwikkeld door het Radboud in samenwerking met diverse partners, kan helpen. Deze app stimuleert patiënten dagelijks en beloont om te bewegen. Dat wordt gedaan door middel van gamification.  Zo willen we mensen ondanks hun aandoening actief houden. Op den duur willen we de app ook toepassen in de reguliere zorg. Al is het wel een uitdaging om de nodige financiering te vinden. Daar gaan we ons best voor doen.” 

Dementie eerder opsporen met Cogniclear VR

Virtuleap ontwikkelde een virtual reality software voor het herkennen van dementie, die door middel van op maat gemaakte oefeningen de tekenen van cognitieve achteruitgang signaleert.

Lees meer