Oprichter Ziemi is al uitvinder vanaf haar negende

Jaarlijks overlijden er in Nederland meer dan 200 fietsers in het verkeer. Vaak gebeurt dit omdat ze in het donker worden aangereden door een motorvoertuig. Luci Santema gaat dat aantal terugdringen; ze richtte Ziemi op. De startup maakt fietslampjes die niet de weg, maar de broekspijpen van de fietser zelf verlichten. “Fietsers moeten gezien worden, zoals Beyoncé op het podium.”

Conventionele fietsverlichting is vooral gericht op het verlichten van de weg. Maar die aanpak schiet tekort als het gaat om zichtbaarheid vanaf de zijkant. Ziemi pakt het anders aan door het licht te richten op de bewegende benen van de fietser. Daardoor zijn gebruikers niet alleen beter zichtbaar vanaf de zijkant, maar ook direct herkenbaar als fietser. Met een mooi woord heet dat ook wel biomotion. Ziemi is de eerste in de wereld die Biomotion fietsverlichting maakt.

Voor Santema is Ziemi een uitvindersdroom die uitkomt. Als ik haar vraag of ze altijd al uitvinder wilde worden, hoeft ze niet lang na te denken. “Op mijn vijfde had ik al een boormachine in mijn handen. Toen ik negen was, heb ik samen met mijn zusje meegedaan aan Het Beste Idee van Nederland. We hadden iets bedacht dat de WCiraf heette. Dat was een wc-rolhouder: in het midden zat een rol en als die op was, viel die automatisch naar beneden in de prullenbak en kwam de volgende rol tevoorschijn. Dat is nu best gebruikelijk, in 2006 bestond het nog niet.”

Santema’s vader is professor aan de TU Delft, ze ging altijd met hem mee als kind. “Om daar een beetje te spelen met bijvoorbeeld piepschuim. En ik móest sowieso ook in Delft gaan studeren. Ja, ik wist al heel vroeg dat ik de opleiding Industrieel Ontwerpen ging doen.”

Zichtbaar, zoals Beyoncé

Het idee voor Ziemi (wat trouwens staat voor ‘zie mij’) ontstond toen Santema nog studeerde. Tijdens haar master werkte ze aan een project voor een e-bikebedrijf. De opdracht was om iets te bedenken dat e-bikes veiliger zou maken voor maaltijdbezorgers. Al snel viel het haar op dat maaltijdbezorgers vooral in het donker actief zijn, en dat zichtbaarheid dus cruciaal is. Vanaf dat moment begon het idee voor Ziemi vorm te krijgen.

“Ik dacht: maaltijdbezorgers willen gezien worden. En toen vroeg ik me af: wie wil er ook gezien worden? En toen dacht ik aan een artiest op het podium, zoals Beyoncé. Zij staat letterlijk in een spotlight. Dus daar kwam het idee vandaan: het licht moet niet alleen van de fiets af komen, maar juist op de fietser zelf gericht zijn.”

Ze maakte er werk van. Vijf jaar geleden werd er een patent aangevraagd. Inmiddels hebben de ondernemers meer dan 40.000 fietslampen verkocht.

‘Kijk, daar doen we het voor’

Investeerders overtuigen, op podia staan: het zijn allemaal leuke onderdelen van het ondernemerschap. Maar Santema is het meest trots op “op de toegevoegde waarde voor zoveel mensen. We hebben laatst een klantonderzoek gedaan onder 1500 mensen, en 99% gaf aan zich veiliger te voelen met onze verlichting." 

Laatst kreeg de uitvinder nog een mailtje van een gebruiker: ‘Beste Ziemi, ik wil toch even laten weten: ik ben 82 jaar oud en ik fiets al heel lang, maar ik heb me nog nooit zo veilig gevoeld als afgelopen winter met jullie verlichting, dank u wel!.’ “Kijk, daar doen we het voor.” 

Die veiligheid is overigens echt niet alleen maar een gevoel. “Want, hoe fel je koplamp ook is, van opzij ben je vaak echt heel slecht te zien. Dat zie je ook terug in de cijfers: 71% van de ongelukken gebeurt zijwaarts. Het is dus een onderbelicht probleem — letterlijk —”, aldus Santema.

Een uitvindersacademie voor kinderen

Ziemi loopt lekker door, maar is niet het eindstation voor Santema. “De droom is om later een uitvindersacademie op te richten voor kinderen van de basisschool. Een plek voor extra buitenschoolse stimulans, speciaal gericht op kinderen die bijvoorbeeld op het spectrum zitten, ADD hebben of hoogbegaafd zijn. Ik ben zó enthousiast over dat idee dat ik nu al dingen opschrijf en al wat contacten leg.”

Maar voor nu ligt de focus op Ziemi. Een academie oprichten past meer in de derig-plusfase, vindt ze. “En ik ben pas 27. Alles op z’n tijd.”