Nederlandse campussen zijn 'motoren van economische groei en innovatie'

Campussen en science parks spelen een cruciale rol in de economische groei en innovatie van Nederland. Volgens een vandaag gepubliceerd rapport van Buck Consultants International, in opdracht van het Nationaal Campussen Overleg, zijn deze kennis- en innovatielocaties verantwoordelijk voor een significante toename in werkgelegenheid, nieuwe bedrijvigheid en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. In de afgelopen zes jaar zijn 22.000 nieuwe arbeidsplaatsen gerealiseerd bij inmiddels 3000 bedrijven op de 20 belangrijkste campussen en science parken van Nederland. “De werkgelegenheid op deze campussen neemt drie tot vier keer zo snel toe als de totale werkgelegenheid in de gemeenten waarin ze liggen.”

Campussen en science parks van Nederland zijn essentieel voor groei van werkgelegenheid en nieuwe bedrijvigheid. Innovaties en vernieuwende samenwerkingen resulteren in oplossingen die maatschappelijke transities versnellen. Edward van der Meer, voorzitter van het Nationaal Campussen Overleg (NCO) is trots op de hernieuwde bevestiging vanuit het onderzoek: “De campusorganisaties zijn blij met de resultaten van het onderzoek. De aanzienlijke groei en aanzuigende werking van campussen is zichtbaar, groei die resulteert in economische én maatschappelijke impact”.

Nederland telt in 2024 35 campussen in verschillende ontwikkelingsstadia, een stijging ten opzichte van de 29 in 2018. Deze campussen fungeren als magneet voor innovatieve bedrijven en talent, waarbij ze niet alleen regionale, maar ook landelijke groei stimuleren. Uit het rapport blijkt dat de werkgelegenheid bij bedrijven op deze locaties met bijna 50% is toegenomen in de afgelopen zes jaar, vergeleken met een gemiddelde groei van 17% in de directe omgeving.

Drie nieuwe topcampussen

In de lijst valt vooral de groei op van Brainport Industries Campus, Novio Tech Campus in Nijmegen en Brightlands Maastricht Health Campus. Zij maakten de sprong van groeicampus (de tweede categorie) naar volwassen campus (de topcategorie). Eindhoven telt hierdoor als enige Nederlandse stad drie campussen in de bovenste groep. High Tech Campus Eindhoven is bovendien de campus met het hoogste aantal medewerkers.

High Tech Campus heeft de meeste werknemers, © Buck Consultants International

Directeur Erik Veurink van Brainport Industries Campus is enorm verheugd over de promotie van BIC. “Dat we dit presteren terwijl we pas net zes jaar bestaan is ongekend. Om nu al tot de topcampussen van Nederland te horen voelt alsof we in de Champions League van het voetbal zitten, de Formule 1 van de autosport of tot de sterrenrestaurants van Michelin behoren. Hiermee hebben we de waardering gekregen waar we als Brainport Industries Campus mede dankzij de inspanningen van alle betrokkenen elke dag zo hard aan werken. Dit onafhankelijke onderzoek toont voor iedereen de grote waarde van ons concept, dat zo bijdraagt aan het naar een hoger plan tillen van de complete hightech industrie.”

Nederland telt nu twintig volwassen- en groeicampussen, goed voor 200.000 professionals werkzaam bij innovatieve bedrijven en kennisinstellingen. Deze campussen trekken volgens het onderzoek met hun ecosystemen startups aan, ondersteunen de doorontwikkeling naar scale-ups en vormen een magneet en broeiplaats voor talent, kapitaal en bedrijven. Van der Meer: “Dit versterkt niet alleen de lokale economie, maar ook de internationale positie van Nederland als kennis- en innovatieland.”

Innovatieve kracht van Nederlandse campussen is cruciaal voor toekomstige economische groei

Rapport van Innovatiespotter roept op tot dialoog tussen de overheid, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen om te zorgen dat de campussen blijven functioneren als motor van groei en innovatie.

Gerichte investeringen nodig

Een van de opvallendste trends is de ruime verdubbeling van het aantal startups op campussen in de groei- en volwassenfase, van 400 in 2018 naar bijna 900 in 2024. Dit benadrukt hoe aantrekkelijk deze locaties zijn voor jonge bedrijven die willen profiteren van de hoogwaardige faciliteiten en netwerken. Naast startups zijn er ook bijna 600 spinoffs, wat aantoont dat bestaande kennisinstellingen en bedrijven een vruchtbare basis vormen voor nieuwe initiatieven.

De impact van campussen beperkt zich niet tot hun eigen terrein. Ze trekken nieuwe bedrijvigheid aan in de omliggende regio’s en versterken lokale en nationale economieën. Met gerichte investeringen in faciliteiten, bereikbaarheid en samenwerking kunnen deze campussen hun rol als economische motoren verder versterken, zo schrijven de onderzoekers in hun aanbevelingen. Ze pleiten daarom voor meer faciliteiten rond het aantrekken van buitenlands talent, ondersteuning bij shared research faciliteiten en structurele financiering van de campusorganisaties door publieke partijen.

Groei en samenwerking

Het NCO verenigt de topcampussen (volwassen campussen) van Nederland, te weten Amsterdam Science Park, Brightlands Chemelot Campus, Campus Groningen, High Tech Campus Eindhoven, Kennispark Twente, Leiden Bio Science Park, TU Delft Campus, TU Eindhoven, Utrecht Science Park en Wageningen Campus. Samen vormen deze campussen een belangrijk netwerk dat bedrijven, start-ups, kennisinstellingen en overheden samenbrengt om innovaties te versnellen. Novio Tech Campus, Brightlands Maastricht Health Campus en Brainport Industries Campus krijgen door hun promotie een uitnodiging om zich bij NCO aan te sluiten.

Volgens Van der Meer onderstreept het onderzoek de rol van campussen in het vinden van antwoorden op maatschappelijke uitdagingen en het versnellen van technologische vooruitgang. “Door samen te werken als campussen creëren we een vliegwiel voor verantwoorde, nationale economische groei en bieden we een platform om brede maatschappelijke vraagstukken aan te pakken, zoals duurzaamheid, digitalisering en gezondheid.”

ASML wil zich vestigen op BIC. ‘Geweldig nieuws, maar campus is meer dan een aantrekkelijke vestigingsplaats voor ASML’

Eerder deze maand zette ASML een handtekening onder een intentieverklaring voor uitbreiding op Brainport Industries Campus (BIC) Eindhoven. Wat kenmerkt deze plek?

Brainport Eindhoven: een innovatie-powerhouse

Eindhoven herbergt drie volwassen campussen: de High Tech Campus, de TU/e Campus en de Brainport Industries Campus. Gezamenlijk hebben deze locaties duizenden nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd, met een sterke focus op hightech en duurzaamheid. Zo is de Brainport Industries Campus uitgegroeid tot een cruciale hub voor de innovatieve maakindustrie, met grote bedrijven zoals ASML die hun activiteiten fors uitbreiden.

De High Tech Campus, ooit een R&D-terrein van Philips (het “NatLab”), heeft zich ontwikkeld tot een bruisend ecosysteem van start-ups, scale-ups en multinationals. Hier ligt de nadruk op AI, gezondheidsoplossingen en duurzame technologieën. Ondertussen richt de TU/e Campus zich op spin-offs en samenwerking tussen kennisinstituten en bedrijven.

“Drie campussen in de topklasse van Nederland. Dat is echt uniek en zegt alles over de positie van de Brainportregio én nog meer over de strategische kracht van onze campussen”, aldus Brainport en economie wethouder Stijn Steenbakkers. "Hier wordt niet gewerkt alleen aan de toekomst van Brainport Eindhoven, maar juist aan die van heel Nederland én Europa. Dat de Brainport Industries Campus, naast de twee andere campussen, nu als relatief jonge campus ook is toegevoegd aan deze topklasse is echt een knappe prestatie en dik verdiend."

Nijmegen en Maastricht komen op

Ook Nijmegen en Maastricht zijn prominente spelers. De Noviotech Campus in Nijmegen heeft zich, samen met het Lifeport Kennispark, ontwikkeld tot een knooppunt voor gezondheidstechnologie en chipbedrijven. Bedrijven zoals NXP en Ampleon profiteren van de nabijheid van het Radboudumc en de universiteit.

In Maastricht is de Brightlands Maastricht Health Campus een voorbeeld van hoe samenwerking tussen universiteiten en bedrijven kan leiden tot innovaties in life sciences en gezondheid. Met een groei in zowel bedrijven als werkgelegenheid laat deze campus zien hoe een gerichte sectorstrategie resultaat boekt. Mosa Meat is een van de parels van deze campus.