Nederland gaat levering kritieke grondstoffen streng monitoren
Nederland gaat de levering van grondstoffen in de gaten houden. Deze zijn cruciaal voor onder meer de energietransitie.
Published on February 13, 2025
Team IO+ selecteert en brengt de belangrijkste nieuwsverhalen over innovatie en technologie, zorgvuldig samengesteld door onze redactie.
Nederland gaat de leveringsrisico's van kritieke grondstoffen strenger monitoren. Dat meldt het Ministerie van Economische Zaken. Kritieke grondstoffen zijn belangrijk voor de groene transitie, want materialen zoals lithium en kobalt zijn nodig voor elektrische auto’s en windmolens. Nu zijn we nog afhankelijk van landen buiten Europa, zoals China. En we hebben weinig zicht op de leveringsrisico's.
Met het nieuwe Nederlands Materialen Observatorium (NMO), een samenwerking met kennisinstellingen, buitenlandse observatoria en het bedrijfsleven, neemt Nederland haar verantwoordelijkheid. Er worden ongewenste afhankelijkheden geïdentificeerd en alternatieve bronnen aangereikt. De EU heeft een lijst met 34 kritieke grondstoffen van groot economisch belang zoals lithium, iridium en kobalt. Als de aanvoer hiervan stokt, zijn de risico’s het grootst. Daarvan zijn 17 grondstoffen als strategisch aangemerkt. Ze zijn cruciaal voor de energie- en digitaliseringtransitie, voor onze gezondheid, onze veiligheid, de defensie- en ruimtevaartsectoren.
Het gaat om een aanpak waarbij tegen 2030 een deel van de Europese grondstoffenconsumptie op eigen bodem moet worden gewonnen of gerecycled. Dit initiatief beoogt een veerkrachtigere, meer onafhankelijke Europese markt te creëren. Om kwetsbaarheid aan te pakken, heeft de EU ambitieuze doelen gesteld: voor 2030 moet 10% van de strategische grondstoffen binnen de EU worden gewonnen, 40% hier worden geraffineerd en 25% worden gerecycled.
Een urgent probleem rondom kritieke grondstoffen
Op dit moment is Europa voor bepaalde kritieke grondstoffen zeer afhankelijk van landen buiten het continent. Rusland, en vooral ook China, behoren ook tot de grootste spelers van de wereld als het gaat om de winning van grondstoffen als palladium en aluminium. Grondstoffen die we in Europa hard nodig hebben voor batterijen, elektrische auto’s, windturbines en andere innovatieve technieken die bijdragen aan een groene toekomst. Zo produceert Rusland bijna de helft van het palladium wereldwijd: een edelmetaal dat onder meer wordt gebruikt in katalysatoren en belangrijk is voor de auto-industrie.
'Nederland neemt haar verantwoordelijkheid'
Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken: “Nederland neemt haar verantwoordelijkheid om Europese risicovolle afhankelijkheden aan te pakken. We hebben zelf weinig kritieke grondstoffen in de bodem, maar kunnen bijvoorbeeld een verwerkende schakel in de raffinage zijn. We zijn immers een belangrijk in- en doorvoerland met onze havens en achterlandverbindingen."
Mijnbouwexpert: Kansen in Europa
In Nederland hebben we sowieso weinig kritieke grondstoffen. Ook Europa is een uitdaging. Toch zijn er kansen, vertelde Mike Buxton, Section Head for Resource Engineering aan de TU Delft, eerder aan IO+. “Op iets meer dan een kilometer diepte vind je koper in de Kupferschiefer van Polen. In Scandinavië vind je platina en nikkel: belangrijk voor de productie van batterijen.” Waarschijnlijk is er nog heel veel wat we niet weten over welke metalen er zich onder de grond verschuilen, voorspelt de professor. “We hebben de oppervlakte van Europa al zeer goed verkend. Het is zelfs het best verkende geologische gebied ter wereld. Maar we hebben daarentegen relatief weinig details over wat er 400 meter onder de grond allemaal gebeurt.”
Duurzame mijnbouw op Europese bodem ‘onmisbaar in energietransitie’
Het wordt tijd om mijnbouw aantrekkelijker te maken, zodat Europa inzet op het winnen van schaarse metalen op eigen grond.