Nederland als autarkie: wat ligt er op ons bord?

Een kop koffie in de ochtend. Een banaan bij de lunch. Een stukje chocola als toetje. Je denkt er waarschijnlijk niet eens bij na — maar al die producten komen uit het buitenland. We leven in een wereld van globalisering.

Toch, met geopolitieke spanningen en handelsoorlogen in het nieuws, stel ik mezelf steeds vaker de vraag: hoe afhankelijk zijn we eigenlijk van het buitenland, als het gaat om iets cruciaals als voedsel? Wat, als… Nederland een autarkie was — volledig zelfvoorzienend, geen import, geen export. Alleen eten van eigen bodem. Wat ligt er dan op ons bord?

Roggebrood boven volkoren

Laten we beginnen bij het begin: onze boterham. Tarwe, waar ons geliefde volkorenbrood van gemaakt wordt, groeit hier wel — maar niet goed genoeg om er lekker luchtig brood van te bakken. Dat tarwebrood uit de supermarkt? Afkomstig van Franse of Italiaanse velden. Gelukkig kunnen we terugvallen op alternatieven: roggebrood bijvoorbeeld. Misschien even wennen, maar wel heel gezond!

Geen hagelslag, wél een eitje

En wat smeren we op dat roggebrood? Geen hagelslag, helaas. Cacao groeit hier niet, dus chocola is verleden tijd. Maar kippen lopen er genoeg rond. Een gekookt eitje, vers gelegd, is dus geen probleem. Wel een beetje oppassen voor te hoge gehaltes PFAS. Ook kaas blijft — hoera! — op het menu. Want koeien, die kunnen we houden. Zolang we hun dieet ook uit eigen grond halen natuurlijk.

Vlees: veel minder, maar het kan

Nederlanders eten gemiddeld te veel vlees om dat volledig zelf te kunnen produceren. De oplossing? Consuminderen. Eén keer per week vlees mag nog. Maar geen varkensvlees, want uit onderzoek blijkt dat dat niet efficiënt genoeg is qua ruimte en voer. Weg met de slavink, hallo kippendij en schapenstoof.

Overvloed aan aardappelen

We hebben in Nederland een overvloed aan aardappelen. Die zullen dus zeker op ons bord blijven. En wat eten we bij de aardappels? Steeltjes, natuurlijk! Die heerlijke stamppot die oma vroeger maakte zal ik niet snel meer vergeten. Wees er wel vlot bij; Raapstelen zijn slechts een korte tijd verkrijgbaar van Nederlandse bodem. Alleen in de periode van maart tot juni kun je raapstelen kopen.

Appeltje voor de dorst, maar geen banaan

Tussendoor een lekker stuk fruit? Dat kan, maar wel binnen de seizoenen en met mate. Appels, peren, kersen: kan prima. Bananen, mango’s, kiwi’s: helaas.

Wie houdt er van brandnetelthee?

Nu het pijnlijkste gedeelte. Ik zou een gewoonte die diep in mij geworteld zit moeten loslaten. Het eerste wat ik namelijk doe als ik wakker word, is de wekker uitdrukken, me uitrekken, om vervolgens naar beneden te hollen en op de aanknop van het koffiezetapparaat te drukken. Dat gaat helaas niet meer. Koffie komt nu eenmaal uit landen als Brazilië, Colombia of Ethiopië — en die liggen toch net buiten de Randstad. Ook 'gewone' thee, zoals zwarte of groene thee, is verleden tijd. Wat overblijft? Brandnetelthee. Of muntthee, als je een tuintje hebt. Het is even schakelen. Maar wie weet went het. Ooit.