Mijn CO₂-dagboek: een vervuilende reis naar Zweden als wake-up call
In de serie A week in the life of… vragen we iemand om een week lang een CO₂-dagboek bij te houden. Vandaag is het de beurt aan redacteur Elcke Vels.
Published on November 28, 2024
Alles wat nieuw is, is razend interessant! Dat is het motto van onze DATA+ expert Elcke Vels. Ze schrijft verhalen over AI en hoe dat onze maatschappij beïnvloedt, heeft een serie over cyber security en interviewt Nederlandse innovatie maestro’s. Ook onderzoekt ze in haar ‘What if…’ column intrigerende scenario's die afwijken van de status quo.
Maandag: een diesel bestelbusje
Maandagmiddag, 13:00 uur. Terwijl het gros van Nederland zich in het zweet werkt op kantoor, word ik langzaam wakker in mijn hotelkamer vlakbij Amsterdam Sloterdijk. Mijn eerste 'echte' vakantiedag is een feit. Waarom ik nog in bed lig? Daar heb ik een uitstekende reden voor. Afgelopen nacht stond ik nog te springen in het publiek voor de neus van mijn favoriete techno DJ, I Hate Models, tijdens de afsluiting van het Amsterdam Dance Event.
Echt veel tijd om lekker in bed te vertoeven, heb ik niet. Binnenkort vlieg ik naar arbeidersstadje Västerås in het midden van Zweden om vrienden te bezoeken. En er is nog genoeg te regelen. Na een uur woelen in bed heb ik eindelijk de moed verzameld om mijn tas in te pakken en in de auto te stappen, op weg naar huis in Gelderland. Mijn vriend brengt me weg, met een bestelbusje van zijn bedrijf — die loopt op diesel. Anderhalf uur rijden, met een dieselmotor. Dat laat zijn sporen na. Dit is mijn eerste echte schuldmoment van de week.
De rest van de dag verloopt onschuldiger. Een wandeling door het bos, gevolgd door erwtensoep met vegetarische worst, bereid door mijn vader. ’s Avonds duik ik nog even in een psychologieboek.
Uitstoot op maandag:
- Rit met dieselauto naar huis: 67 kg CO₂
Dagelijkse activiteiten
N.b: Deze activiteiten worden elke dag van de week meegerekend
- Vegetarisch dieet: 6,4 kg CO₂
- Verwarming, koeling, elektriciteit, douchen: 15 kg CO₂
Subtotaal maandag: 88 kg CO₂
Dinsdag: onschuldig puzzelen
Vandaag en morgen verlopen kalmpjes. Het zijn de enige twee dagen van de vakantieweek die ik echt rustig en voor mezelf heb. Ik besluit mijn zus een bezoekje te brengen. Te voet, want het is niet ver. Als je het bos doorsteekt, ben je er in een half uurtje. Na een goede kop koffie loop ik weer terug naar huis. Thuis aangekomen, begin ik voor het eerst aan een puzzel. Ja, echt, voor het eerst. Ik heb het geduld nooit kunnen opbrengen, maar het gaat sneller dan ik dacht.
CO₂-uitstoot op dinsdag:
- Autoritje naar zus (heen en terug): 4 kg CO₂
- Dagelijkse activiteiten: 21 kg CO₂
Subtotaal dinsdag: 25 kg CO₂
Woensdag: inkopen doen
Om 08:00 word ik wakker. Tijd om inkopen te doen voor mijn trip. Het blijkt een onmogelijke opgave. In Zweden ben ik gevraagd om een DJ-set te draaien op een Halloweenfeestje, wat betekent dat ik een kostuum moet vinden — en het moet ook nog eens in mijn kleine handbagage passen. Ik rijd naar Doesburg, een stadje hier om de hoek. Uiteindelijk wordt het een klein, kat-achtig maskertje. Beter dan niets, denk ik bij mezelf.
De rest van de dag breng ik thuis door: tas inpakken, wat puzzelen, en ’s avonds gamen met vrienden online. Daarna vroeg naar bed. De wekker gaat om 05:30. Pfoe…
CO₂-uitstoot op woensdag:
- Autoritje naar Doesburg (heen en terug): 8 kg CO₂
- Dagelijkse activiteiten: 21 kg CO₂
Subtotaal woensdag: 29 kg CO₂
Donderdag: een lange, vervuilende reis
Nu begint het vervuilende deel van mijn week. Na een brakke nacht — iets wat me vaak overkomt wanneer er iets groots op het programma staat — is het tijd om vroeg op te staan. Ik pak de laatste spullen in en drink een grote kop koffie. Anders ben ik bang dat ik met mijn slaperige hoofd in de verkeerde trein stap. Ik rijd met de auto naar het dichtstbijzijnde station en stap de trein in, op weg naar Schiphol.
Aan het einde van de ochtend stap ik op het vliegtuig in richting Stockholm. Een flinke klap voor mijn CO₂-dagboek. Bij aankomst duurt het even voordat ik mijn vrienden vind. Ze hebben zich vol enthousiasme door de drukte van het vliegveld geworsteld, maar ik ben per ongeluk de andere kant opgelopen. Na wat zoeken en telefoneren komt alles uiteindelijk goed. We springen in de Volvo, die ons in een uur naar Västerås zal brengen. Het is een soort ritueel geworden: altijd als ik mijn vrienden bezoek, stoppen we bij de Max. Het is de Zweedse versie van McDonald's.
Eenmaal in Västerås aangekomen, laat ik mijn spullen achter bij een vriend. Daarna trekken we naar de bar in het stadscentrum. Twee halve liters bier verdwijnen in een rap tempo. Skål!
CO₂-uitstoot op donderdag:
- Autoritje naar treinstation Dieren: 2 kg CO₂
- Treinreis van Dieren naar Schiphol: 2,3 kg CO₂
- Vlucht Schiphol - Arlanda (enkel): 452 kg CO₂
- Autoritje van Arlanda naar Västerås: 30 kg CO₂
- Barbezoek met 2 biertjes: 0,84 kg CO₂
- Dagelijkse activiteiten: 21 kg CO₂
Subtotaal donderdag: 507,14 kg CO₂
Vrijdag: de Zweedse natuur
Vrijdagochtend begint wederom rustig. Ik word wakker op de slaapbank in de huiskamer van een vriend. We spelen Mario Kart en drinken koffie. Niet veel later sluit de rest zich bij ons aan. Tegen de middag rijden we naar Bear Island, een klein schiereiland aan de rand van de stad. Daar maken we een lange wandeling en kletsen op een bankje aan het water.
's Avonds bezoeken we een sushirestaurant. Ik kies voor een verrukkelijke vegetarische Poké Bowl. Smullen maar!
CO₂-uitstoot op vrijdag:
- Autoritje naar Bear Island (heen en weer): 1 kg CO₂
- Dagelijkse activiteiten: 21 kg CO₂
Subtotaal vrijdag: 22 kg CO₂
Zaterdag: party time!
Zaterdag is het moment suprême. Die avond ga ik mijn eerste DJ-show draaien op een huisfeest. Maar eerst besluiten we in de middag een pizzeria te bezoeken. Ik bestel de grootste Margherita die ik ooit heb gezien, en tot mijn verbazing eet ik ‘m zonder moeite helemaal op. De zenuwen, waarschijnlijk.
Met een volle buik rijden we naar Råmnäs, een half uurtje verderop, waar het huisfeest plaatsvindt. Om 20:00 uur is het zover. Ik knal een stevige technoset door de kelder, waar zo’n twintig man zich verzamelen. Klein, maar gezellig. Iedereen danst mee. Af en toe komt iemand langs de draaitafels om me een slok water – of misschien wijn – te brengen. Na anderhalf uur is het voorbij. Voldaan stap ik naar buiten om even op adem te komen. Ik voel me goed over mijn set en geniet van de rest van de avond.
CO₂-uitstoot op zaterdag:
- DJ-set (feest): 4,55 kg CO₂ (geschat)
- Wijn drinken (3 glazen): 1,5 kg CO₂
- Dagelijkse activiteiten: 21 kg CO₂
Subtotaal zaterdag: 27,05 kg CO₂
Zondag: het zit erop
Op zondag word ik weer laat in de ochtend wakker. Zoals je merkt, heb ik mijn ritme goed verzet deze vakantie. Tijd om weer te vertrekken. Ik pak mijn tas in en één van mijn vrienden brengt me met de Volvo naar Arlanda Airport. Natuurlijk stoppen we onderweg nog een laatste keer bij de Max voor een milkshake.
Als klap op de vuurpijl in dit CO₂-dagboek: een vervuilende vlucht terug naar Amsterdam. Daarna neem ik de trein naar huis. Laat in de avond steek ik de sleutel in het slot en plof neer op de bank. Het was een drukke, maar heerlijke vakantie.
CO₂-uitstoot op zondag:
- Autoritje Västerås naar Arlanda: 30 kg CO₂
- Vlucht Arlanda - Schiphol (enkel): 452 kg CO₂
- Treinrit van Schiphol naar Dieren: 2,3 kg CO₂
- Autorit van treinstation naar huis: 2 kg CO₂
- Dagelijkse activiteiten: 21 kg CO₂
- Subtotaal zondag: 507,3 kg CO₂
Een wake-up call
Voor het milieu was mijn vakantieweek een stuk minder leuk. Pas toen ik alle activiteiten en bijbehorende cijfers op een rijtje zette, besefte ik de schade die ik heb aangericht. Tijdens de vakantie zelf was ik me eigenlijk nauwelijks van kwaad bewust. Oké, toen ik Schiphol binnenwandelde, schoot er even een stemmetje door mijn hoofd: ‘Best wel tegenstrijdig, dat je zo’n beetje elke dag een boswandeling maakt, erg van de natuur houdt, maar er zo slecht voor zorgt.’ Het merendeel van de tijd was ik vooral bezig met plezier maken.
Mijn totale CO₂-uitstoot voor de week is schokkend: 1.205,49 kg CO₂. Het gemiddelde voor een Nederlander is namelijk 226,92 kg CO₂ per week. Dat betekent dat mijn uitstoot meer dan vijf keer zo hoog was. Voornamelijk door het vliegen natuurlijk, maar ook door het onnodige ritje met het diesel bestelbusje naar huis. Het gevoel van CO₂-schaamte overvalt me. Is dat een bestaand begrip?
Denken in oplossingen
Natuurlijk was dit geen representatieve week voor mijn dagelijks leven. Ik vlieg hooguit twee keer per jaar. Dat is twee keer te veel, ik weet het. Toch wil ik mijn vrienden niet het hele jaar door missen. Nu heb ik zitten broeden op een oplossing. Ik heb voorgesteld om de volgende keer in Kopenhagen af te spreken. Dan nemen we allemaal de trein en maken we er een weekendje weg van. Zeker net zo leuk, maar wel stukken minder vervuilend!
Nederlandse CO2-uitstoot daalt met 4%
Uit de laatste gegevens van CBS blijkt dat de uitstoot van broeikasgassen in het tweede kwartaal van 2024 is gedaald.