Meerderheid verduurzamingsplannen regionale grootverbruikers onzeker

Ongeveer 75% van de verduurzamingsplannen van grote energie-intensieve bedrijven in de regio kan niet voor 2030 worden uitgevoerd. Het gaat om ongeveer 400 ondernemingen, waaronder de papier- en kartonindustrie, glasproducenten, steenfabrieken en de voedingssector.

Hoewel veel van deze bedrijven al concrete verduurzamingsplannen hebben ontwikkeld, lopen ze tegen beperkingen aan, zoals het ontbreken van voldoende capaciteit voor nieuwe of zwaardere elektriciteitsaansluitingen. Daarnaast worden vergunningstrajecten vaak met jaren vertraagd, wat de uitvoering van de plannen bemoeilijkt.

Uit onderzoek van een samenwerkingsverband tussen de betrokken bedrijven, netbeheerders en overheidsinstanties (het Cluster 6-verband) blijkt dat deze obstakels de tijdige realisatie van CO₂-reductiedoelen ernstig in gevaar brengen. Klimaatdoelstellingen worden mogelijk niet gehaald.

Van gas naar groene waterstof

Om de CO₂-uitstoot te verminderen, moeten onder andere papierfabrieken, voedingsproducenten en glasbedrijven overstappen van gas naar elektriciteit of groene waterstof. In veel gevallen is dit de komende jaren echter niet mogelijk vanwege het ontbreken van een zwaardere stroomaansluiting of een beschikbare waterstofinfrastructuur. Dit blijkt uit een landelijke inventarisatie onder 330 fabrieken.

Achtergestelde positie

Bedrijven in de regio ervaren een achtergestelde positie ten opzichte van grote industriële gebieden zoals de havens van Rotterdam, Amsterdam, Delfzijl, Terneuzen en het chemiepark in Geleen. Doordat zij verder van energie-knooppunten liggen, ondervinden ze nog grotere uitdagingen bij het verduurzamen.

Veel ondernemingen hebben al geïnvesteerd in verduurzamingsplannen, maar kunnen voorlopig geen benodigde elektriciteitsaansluiting krijgen. Ondertussen blijven ze wel extra belasting betalen, waaronder de Nederlandse CO₂-heffing, die bovenop het Europese Emissiehandelssysteem (ETS) komt.

Nederland ten op zichte van het buitenland

Nederland kent niet alleen een hogere CO₂-belasting dan buurlanden, maar ook het gebruik van het elektriciteitsnet is hier momenteel aanzienlijk duurder. Terwijl de energiekosten in heel Europa al flink hoger liggen dan in de Verenigde Staten en Azië, zijn ze in Nederland bovendien hoger dan in Duitsland en België.

Actieplan

Minister Sophie Hermans (VVD) van Klimaat en Groene Groei benadrukte afgelopen najaar dat zij meer in gesprek wil gaan met kleinere bedrijven over groene overheidssubsidies, om te voorkomen dat de Nederlandse CO₂-reductiedoelen verder uit beeld raken. Tot nu toe zijn er gesprekken gevoerd met een beperkt aantal regionale industriële bedrijven, wat in enkele gevallen tot succes heeft geleid.

'Waarom niet nu beginnen met het oplossen van de klimaatverandering?'

Tarnoc ontwikkelt de natuurlijke vervanger voor conventionele gasketels. In de tweede aflevering van de serie Green Transition Drivers sprak IO met Tijmen de Jong, cto van het bedrijf.