Medicatie, klimaatmodellen: hoe kwantum de toekomst vormgeeft

kwantum, duurzame mobiliteit: hightech speelt een steeds belangrijkere rol in ons dagelijks leven. Vandaag interviewen we Mayra van Houts. Zij is hoofd strategie bij Quantum Delta NL: het Nederlandse kwantumprogramma dat wordt gefinancierd door het Nationaal Groeifonds. Daarnaast is ze betrokken bij Holland High Tech als programmaradenlid voor het innovatiedomein Quantum Technologies. Volgens Van Houts staan er spannende dingen te gebeuren. “Medicijnen die volledig op jou zijn afgestemd dankzij kwantumtechnologie: het komt eraan.”

Hoe ben jij in de wereld van kwantum terechtgekomen?

“Ik ben na mijn studie gaan werken bij het ministerie van Economische Zaken. Vanuit die rol ben ik betrokken geweest bij een aantal projecten van de Europese Unie. Een daarvan: GAIA-X. Dat is een samenwerking om de cloudinfrastructuur in Europa verder te brengen. Ik kwam toen in contact met een van de oprichters van Quantum Delta NL. Hij zei: 'misschien is het wel iets voor jou om bij ons te komen werken'. Als beleidsmedewerker volgde ik al lange tijd wat er in kwantumland gebeurde. Vanwege mijn brede interesse sprak het veld me heel erg aan. Toen heb ik gesolliciteerd bij Quantum Delta NL.”

Staan er spannende dingen te gebeuren op het gebied van kwantum?

“Ja, er zijn veel ontwikkelingen binnen de kwantumtechnologie. Kwantumcomputers bijvoorbeeld.De implicaties en mogelijke toepassingen spreken enorm tot de verbeelding—zoals klimaatmodellering of de ontwikkeling van medicijnen die helemaal op jou toegespitst zijn. Dat is nog wel toekomstmuziek, maar het zit eraan te komen.”

Tegelijkertijd word ik ook enthousiast van de ontwikkelingen op het gebied van kwantumcommunicatie: een onkraakbaar kwantumnetwerk. De eerste verbinding tussen Delft en Den Haag ligt er al. Ik vind het mooi om te zien dat hiermee geëxperimenteerd wordt.”

Is Nederland eigenlijk een voorloper in dit veld?

“We zijn in Nederland met name heel sterk in de hardwarecomponenten voor kwantum computing—vooral in het superconducting domein. Er zitten veel start-ups in Delft die tot de wereldtop behoren. Ook op het gebied van kwantumcommunicatie blinken we uit in Nederland. Die verbinding tussen Delft en Den Haag die ik net noemde, was echt een uniek moment wereldwijd. Dus als relatief klein land doen we mee met de wereldtop. Onlangs is er ook een Europese strategie gelanceerd, waarin ambities staan voor het realiseren van een Europees kwantumnetwerk. Daar leveren wij een flinke bijdrage aan.”

Welke rol speelt Holland High Tech in het kwantumecosysteem?

“Binnen Holland High Tech werken verschillende velden met elkaar samen. Kwantum, semicon, fotonica: juist de crossovers tussen deze velden worden gestimuleerd. Zo is semicon zowel een aanbieder als een afnemer van kwantumtechnologie. Denk aan lithografiemachines en andere onderdelen die nodig zijn om kwantumchips te maken. Tegelijkertijd kunnen onderdelen van kwantum sensoren weer ingezet worden om processen binnen semicon te verbeteren, bijvoorbeeld op het gebied van metrologie.” 

Wat staat er de komende tijd op de agenda?

“Wat betreft Holland High Tech: we kijken welke projecten we kunnen oppakken en welke instrumenten er nodig zijn om het ecosysteem te verbeteren. Er komt een nieuwe call aan, de HTSM Call 2025, waar bedrijven zich voor kunnen inschrijven. Daar geven we input op, zodat die zo goed mogelijk aansluit bij wat het veld nodig heeft.

Als we inzoomen op Quantum Delta NL: we hebben afgelopen anderhalf jaar hard gewerkt aan een nieuwe strategie. Die is nu af. De projecten gaan van start. Het is heel fijn om na al dat voorbereidende werk—en het eindeloos schrijven en lezen van stukken—nu echt te kunnen beginnen.”

Heb jij nog een boodschap aan de lezer?

“Het is belangrijk dat steeds meer mensen kennis maken met kwantum, want we hebben de komende jaren veel talent en kennis nodig. Denk aan PhD’s, maar ook aan bedrijvigheid. Veel mensen denken nog steeds: “Kwantum? Dat is toch super ingewikkeld?” Het beeld van Einstein en ‘spooky particles’ hangt nog steeds een beetje in de lucht. Maar ook zonder achtergrond in de kwantum kan je een mooie baan vinden in dit veld.”

Of luister 'm hier op Spotify.