Kunststoffenbeurs: circulair plastic vraagt lef en schaal

De jaarlijkse Kunststoffenbeurs in de Brabanthallen in Den Bosch geldt al jaren als hét ontmoetingspunt voor de kunststofketen in de Benelux. Van materiaalleveranciers en machinebouwers tot ontwerpers, recyclers en brandowners: de hele keten is aanwezig om kennis te delen en innovaties te tonen. De afgelopen jaren was duurzaamheid al een steeds belangrijker thema, maar deze editie, wederom neergezet door Mikrocentrum, spant de kroon: werkelijk alles staat in het teken van de transitie naar circulariteit. 

Voor een bezoeker is er dan ook geen ontkomen aan: kreten als ‘Recycling is geen circularity’, ‘Zo bereiken wij circulariteit’ en zelfs ‘Dit is green serendipity’ zijn op elke hoek van elk gangpad zichtbaar. Tegelijk is er realisme. Wie je ook spreekt, de boodschap is dat circulariteit haalbaar is, dat we het moeten doen, maar ook dat er nog heel veel obstakels zijn. De overheid als de partij die daar beweging in moet brengen is dan ook nooit ver weg.

Dat blijkt ook tijdens de lezing van Thor Tummers van Unilever. Het bedrijf verkoopt producten die dagelijks door 3,4 miljard mensen worden gebruikt. Juist die schaal maakt het effect van keuzes groot, maar brengt ook beperkingen. “Wij zijn een groot bedrijf, maar niet zó groot dat we de transitie naar circulair plastic in ons eentje kunnen maken,” stelt Tummers.

Hij wijst op het spanningsveld rond de green premium: recyclaat is duurder dan virgin plastic. Hoewel consumenten in enquêtes aangeven bereid te zijn voor duurzaamheid te betalen, blijkt de realiteit weerbarstig. “De consument zegt: ik wil duurzame producten en ik wil meer betalen. Maar in de praktijk vormt die meerprijs nog altijd een barrière,” aldus Tummers.

Kunststoffenbeurs 2025

Volgens hem ligt de sleutel in collectieve actie. Unilever werkt aan design for sustainability en bovenwettelijke pilots, maar benadrukt dat wetgeving en sectorbrede afspraken cruciaal zijn. “Ons model is ‘Raising the Floor, Lifting the Ceiling’: wetgeving dwingt de markt omhoog, terwijl we zelf projecten starten om innovatie te versnellen,” zei hij. Kortom: de overheid moet bijspringen. Alleen zo kan volgens Tummers de green premium omlaag, en kan circulair plastic echt opschalen.

Circular Plastics NL: capaciteit is er, vraag nog niet

In een andere lezing nam Marc Spekreijse de bezoekers mee in de stand van zaken rond Circular Plastics NL, een Nationaal Groeifondsprogramma dat 220 miljoen euro beschikbaar heeft om de transitie te versnellen. Met dat geld worden innovatieve projecten, pilots en demo’s gefinancierd, van sorteer- en wasinstallaties tot nieuwe toepassingen voor recyclaat.

Toch gaat het in de praktijk nog veel te langzaam, vindt Spekreijse. “Wat schrikbarend is en in onze beleving onacceptabel: bijna 60 procent van het beschikbare plasticafval in Nederland wordt verbrand.” Het probleem is niet een tekort aan recyclaat - magazijnen van recyclers staan juist vol - maar het gebrek aan vraag. Bedrijven durven de stap vaak niet te zetten uit angst voor hogere kosten. Spekreijse maakt korte metten met dat argument. Als bedrijven 30 procent recyclaat zouden gebruiken, zou de kostprijsstijging in de praktijk beperkt blijven tot enkele procenten, zo laat hij met spreadsheets zien. “Wees nou niet die inkoper die in 2025 moet uitleggen waarom je niets hebt gedaan, terwijl alles op tafel lag,” waarschuwt hij.

Zijn onderliggende boodschap: Nederland heeft de kennis, infrastructuur en materialen om voorop te lopen, maar zonder lef en vraagcreatie stokt de keten.

Timmerije

Niet alle exposanten op het beursterrein hoeven zich daardoor aangesproken te voelen. Frank Bruins (Timmerije) laat met twee voorbeelden zien hoe ‘Design for Circularity’ al jaren ingebakken zit in de processen van de spuitgieter uit Neede. “Wij zijn specialist in spuitgieten, maar er is veel meer nodig dan dat om in deze tijd een succesvol bedrijf te kunnen zijn. Daar zorgen we voor door al helemaal vooraan in het productietraject samen met de klant op te trekken. Door helemaal aan de voorkant in beeld te hebben wat er nodig is voor een eindproduct dat niet alleen de beste kwaliteit heeft, maar ook nog eens recycleerbaar als nieuwe grondstof of herbruikbaar als refurbished product, komen we tot het beste resultaat.”

Timmerije

Wijzend naar een aantal fietsonderdelen in de stand (onderdeel van een samenwerkingsproject met de veelzeggende naam ReCycle) legt hij uit dat alles draait om ieders positie in de keten. Samen met onder meer Gazelle en het Polymer Science Park ontstaat er in dit project een closed loop van grondstoffen en productonderdelen. “De OEM’er speelt daar natuurlijk een belangrijke rol, maar ook de partij die de gebruikte producten kan verwerken, een partij die er nieuw granulaat van maakt en wij als verwerker daarvan. De afstemming tussen die spelers is cruciaal.” Iets soortgelijks geldt voor de circulaire schoolstoelenlijn die Timmerije samen met Ahrend ontwikkelde. Prominent in de stand staan de stoeltjes in verschillende stadia, geproduceerd van 100% post-consumer gerecycled kunststof, onder andere afkomstig van fruitkratten.

Dopper: missie boven markt

Voor Dopper is 100% circulariteit van het eigen product nog niet haalbaar. Wel worden er al nieuwe accessoires gemaakt van de ingeleverde waterflesjes. Dopper-CEO Virginia Yanquilevich laat er in haar keynote echter geen misverstand over bestaan: alles draait om het bereiken van die circulariteit. Met een heel persoonlijk relaas licht ze Doppers missie toe om water voor iedereen altijd beschikbaar te maken. Daar ligt ook de oorsprong van het bedrijf: de wens om eenmalig gebruik van plastic tegen te gaan: “We’re here to end packaged water”. De iconische herbruikbare fles kwam pas daarna. “We willen een beweging op gang brengen die laat zien dat duurzaamheid niet alleen noodzakelijk is, maar ook aantrekkelijk en leuk kan zijn,” zegt ze.

Met campagnes, educatieprojecten en internationale samenwerkingen probeert Dopper gedragsverandering te stimuleren. Yanquilevich benadrukt dat kleine, zichtbare stappen grote impact kunnen hebben: minder single-use plastic betekent niet alleen schonere oceanen, maar ook een mentaliteitsverandering bij consumenten en bedrijven. “Als we plastic willen terugdringen, moeten we niet wachten op regels of subsidies. Iedereen kan vandaag al beginnen,” houdt ze de zaal voor.

Brightlands krijgt demo-faciliteit voor circulaire plastics

Brightlands Circular Space in Geleen richt zich op integrale benadering van de volledige plastic-waardeketen.

Lees meer

In haar verhaal schetst Yanquilevich een helder pad weg van wegwerp: daarvoor wil ze gedragsverandering koppelen aan systeemverandering. Dopper maakt daarvoor de eigen keten transparant (Cradle to Cradle Gold, productpaspoorten met QR-code), investeert in tappunten (ook via Google Maps met 300.000+ locaties) en bouwt coalities met festivals, sportclubs, Schiphol en retailers als Albert Heijn. De data zijn concreet - gemiddeld 104 minder wegwerpflesjes per persoon per jaar - en de oproep is direct: overheden reguleren, bedrijven faciliteren, consumenten nemen hun fles mee. Missie boven markt, zegt ze. “Je hoeft niets van ons te kopen; je moet vooral ánders organiseren en doen.”

Van visie naar actie

De kunststoffenbeurs laat ook dit jaar zien dat de transitie naar circulair plastic meerdere dimensies kent. Daarbinnen bewijzen de deelnemers de waarde van het samenbrengen van idealisme, beleid en industriële praktijk. Duidelijk wordt dat de route naar circulair plastic niet alleen een technologische uitdaging is, maar vooral een kwestie van doen.

Wat alle deelneemers en sprekers bindt, is de oproep om niet te wachten. De middelen, materialen en kennis zijn aanwezig; nu is het tijd voor actie. Spekreijse: “Begin gewoon. Daarmee help je jezelf, je eigen bedrijf en ook Nederland een stukje vooruit.”