Kapitaal en daadkracht: zo krijgt Europa meer unicorns

Europa mag dan rijk zijn aan ideeën, maar opschalen is een ander verhaal. Terwijl de European Innovation Council (EIC) zijn steun aan deeptech-bedrijven uitbreidt, benadrukt bestuurslid dr. Francesco Profumo dat intensievere samenwerking en meer financiering cruciaal zijn om onderzoek te laten uitgroeien tot de volgende generatie unicorns.

De EIC is het innovatieprogramma van de EU dat zich richt op het identificeren en opschalen van baanbrekende technologieën. De instelling doet dit via verschillende investeringsprogramma's die ondernemingen in verschillende groeifasen ondersteunen.

Francesco Profumo – voormalig Italiaans minister van Onderwijs, Universiteiten en Onderzoek en oud-rector van de Polytechnische Universiteit van Turijn – is een van de bestuurders die toezicht moet houden op de EIC. Direct na de uitreiking van de European Innovation Capital Award vorige week in Turijn sprak hij met IO+ over de stand van zaken op het gebied van innovatie in Europa.

Wat was jouw indruk van de finalisten?

“De ceremonie van vandaag laat zien hoeveel innovatie er te vinden is in Europa, in zowel kleine als grote steden. Sommige regio’s bouwen voort op een sterke industriële basis, andere ontwikkelen hun innovatie-ecosysteem vanaf nul. Mijn indruk: Europa boekt nu duidelijk sneller vooruitgang dan voorheen.”

Hoe kan Europa innovatie beter stimuleren?

“Het is een tweezijdig probleem. Enerzijds is het een culturele uitdaging, omdat het historisch gezien moeilijk is geweest om 27 landen met verschillende achtergronden op één lijn te krijgen. Maar om te kunnen concurreren met China en de Verenigde Staten hebben we meer samenhang nodig. Anderzijds moet het investeringsniveau omhoog.”

F

Francesco Profumo

Voorzitter van Isybank en lid van de raad van bestuur van EIC

Hij was van 2011 tot 2013 minister van Onderwijs, Universiteiten en Onderzoek van Italië, nadat hij les had gegeven aan de Polytechnische Universiteit van Turijn en daar in 2005 rector was geworden.

Hoe kan de EU volgens jou op dit vlak beter presteren?

“Er zijn twee factoren waar we rekening mee moeten houden. De eerste is het unanimiteitsprincipe: een besluitvormingssysteem dat door de zes oorspronkelijke EU-lidstaten werd ingevoerd om eenheid te garanderen. Nu de Unie veel groter is, werkt die regel juist tegen ons. Zelfs kleine landen kunnen een wetsvoorstel blokkeren met een veto.”

Het tweede punt is de begroting. Op dit moment bedraagt de EU-begroting slechts 1% van het bruto binnenlands product (bbp) — een klein aandeel in vergelijking met federaties zoals de Verenigde Staten en zelfs Zwitserland. Ook dit aspect moet anders."

Je maakt al enige tijd deel uit van de raad van bestuur van de EIC. Hoe vind je dat de EIC het doet tot nu toe?

“De EIC is zelf begonnen als een start-up; in het begin was het veel vallen en opstaan. In de afgelopen vijf jaar hebben we meer dan 800 start-ups ondersteund, waarvan sommige al zijn uitgegroeid tot unicorns — zoals het Zweedse 3D-bioprintbedrijf Cellink. Wat nog kan worden verbeterd, is de afstemming tussen verschillende programma's, zoals het Pathfinder- en het Transition-programma, zodat groeibedrijven sneller en soepeler kunnen doorstromen.”

Europese universiteiten zijn een belangrijke bron van onderzoek. Hoe kunnen we dit onderzoek beter vertalen naar impactvolle innovatie?

“In Europa bestaat er een sterke scheiding tussen technische en zakelijke aspecten. We doen veel onderzoek, maar we zijn zwakker op financieel vlak. In de Verenigde Staten werkt het heel anders. We moeten dus beter worden in het combineren van de technische en zakelijke kant van innovatie."