Innovatie onder druk: overheid draait geldkraan dicht
Nederland investeert de komende jaren fors minder in onderzoek en ontwikkeling.
Published on May 12, 2025
Team IO+ selecteert en brengt de belangrijkste nieuwsverhalen over innovatie en technologie, zorgvuldig samengesteld door onze redactie.
De Nederlandse overheidsuitgaven voor onderzoek en ontwikkeling dalen van 9,7 miljard euro in 2024 naar 8,4 miljard euro in 2029. Ook lopen de fiscale voordelen voor onderzoek bij bedrijven minder hard op dan in veel andere landen. Dat staat in een nieuw rapport van het Rathenau Instituut.
De twee grootste oorzaken hiervan zijn de bezuinigingen op het Nationaal Groeifonds, dat duurzame economische groei stimuleert, en op de bijdrage voor onderzoek aan de universiteiten en umc’s. Het aandeel van innovatie-uitgaven daalt van 0,86% van het bbp in 2024 naar 0,66% in 2029. Zo'n laag percentage is niet meer voorgekomen sinds 2020.
Ook de belastingvoordelen voor bedrijven die onderzoek doen, worden kleiner. Die regelingen moeten het voor bedrijven aantrekkelijker maken om te investeren in onderzoek en innovatie.
Weg uit de top 10
Jarenlang hoorde Nederland bij de top 10 van landen wereldwijd. 'Maar daar zijn we uit gezakt', zegt coördinator Alexandra Vennekens van het Rathenau Instituut. 'We zijn een middenmoter geworden. We bungelen rond de internationale gemiddelden.'
Nederland krijg veel geld van Europa
Opvallend is dat Nederlandse onderzoekers steeds meer geld krijgen uit Europese fondsen. Sinds 2021, toen het programma Horizon Europe begon, halen ze jaarlijks zo’n 1,1 miljard euro binnen. Dat is meer dan in de jaren van Horizon 2020 (2014–2020), toen het gemiddeld 769 miljoen euro per jaar was. Alleen Duitsland, Frankrijk en Spanje krijgen nu meer geld dan Nederland.
Ook procentueel doet Nederland het goed: bijna 9% van al het Europese geld voor wetenschap komt hierheen. Dat is het hoogste percentage sinds de metingen begonnen, dertig jaar geleden. Bovendien krijgt Nederland relatief vaak een subsidie toegekend: bij 21% van de aanvragen is dat gelukt.
