Het Nederlandse startup-ecosysteem staat op een kruispunt
In de eerste aflevering van onze nieuwe serie maken we de balans op van de huidige situatie van het Nederlandse startup-ecosysteem.
Published on October 14, 2025
An aerial view of the High Tech Campus Eindhoven, the largest startup campus in the country - © HTCE
Mauro verruilde Sardinië voor Eindhoven en volgt als GREEN+ expert de energietransitie. Hij vertelt data-gedreven verhalen en maakt series over duurzaamheid.
In de 2021-editie van Atomico’s State of European Tech werd Nederland bestempeld tot de “populairste tech-hub van Europa”. De investeringsmaatschappij brengt elk jaar een van de meest uitgebreide rapporten uit over het Europese innovatielandschap. In de analyse werd vooral lof uitgesproken over het grote aantal startups per hoofd van de bevolking en het hoge aantal unicorns – particuliere bedrijven met een waardering van minstens 1 miljard dollar.
Het succes van startups speelt een sleutelrol in het behoud van een concurrerende economie en samenleving. Volgens TechLeap, een door de overheid gesteunde non-profitorganisatie die het Nederlandse startup-ecosysteem versterkt, telde Nederland in 2024 10.799 techbedrijven. Atomico rapporteert dat deze bedrijven samen 255.000 mensen in dienst hebben, tegenover ruim 130.000 in 2021.
Deze bedrijven zorgen niet alleen voor werkgelegenheid, maar spelen ook een sleutelrol in cruciale sectoren als kunstmatige intelligentie, energieopslag en medische technologie. De lokale ontwikkeling van deze technologieën is essentieel om urgente uitdagingen zoals klimaatverandering aan te pakken en de afhankelijkheid van het buitenland te verkleinen. In deze aflevering van Waarom we falen nemen we de huidige staat van het Nederlandse startup-ecosysteem onder de loep.
Waarom we falen - de worstelingen van het Nederlandse startup-ecosysteem
TechLeap’s State of Dutch Tech 2025 toont een duidelijke tweedeling: het aantal scale-ups groeit, terwijl steeds minder nieuwe startups financiering van €100.000 of meer weten aan te trekken. Grotere bedrijven en scale-ups verhuizen regelmatig – vaak naar de VS – op zoek naar kapitaal en groeimogelijkheden, en noemen binnenlandse obstakels zoals de stikstofcrisis en politieke onzekerheid als belangrijkste redenen. Belangrijke vragen blijven: waarom vertrekken bedrijven? En hoe kan Nederland innovatieve ondernemingen behouden en aantrekken om concurrerend te blijven?
Moeilijke omstandigheden om een bedrijf op te schalen
Ondanks de lof voor de vitaliteit van het Nederlandse startup-ecosysteem, waarschuwde Atomico in zijn analyse uit 2021 voor knelpunten die verdere groei kunnen afremmen. Vooral de beperkte investeringen in deeptech en de aanhoudende moeite om talent aan te trekken werden genoemd. Beide problemen blijven Nederlandse startups parten spelen.
De afgelopen maanden hebben ondernemers op verschillende niveaus hun zorgen geuit over het vestigingsklimaat, dat volgens velen de groei van technologiebedrijven belemmert. Een sprekend voorbeeld is Bird, een van de vijftien Nederlandse unicorns. In een interview met Het Parool kondigde ceo Robert Vis aan dat het bedrijf het land zou verlaten vanwege overregulering en een ongunstig klimaat voor de techsector. “Ik moet de toekomst van Bird veiligstellen en het bedrijf concurrerend houden, en dat is ongelooflijk moeilijk in een land als Nederland.”
Uit een enquête blijkt dat bijna de helft van de Nederlandse ondernemers het land niet aantrekkelijk vindt voor bedrijven, en dat één op de vijf overweegt te vertrekken. Vooral voor jonge deeptech-startups kan de situatie nog nijpender zijn. Deze bedrijven ontwikkelen geavanceerde technologie op basis van baanbrekende wetenschap en hebben daardoor meer tijd en kapitaal nodig om hun innovaties te bewijzen en door te ontwikkelen. Veel Nederlandse startups komen voort uit academisch onderzoek. Volgens de laatste cijfers van TechLeap telde Nederland in 2024 1.342 deeptech-startups – goed voor ongeveer tien procent van het totaal aantal startups.
Hoe staat het Nederlandse startup-ecosysteem ervoor?
TechLeap is een door de overheid gefinancierde non-profitorganisatie die het Nederlandse startup-ecosysteem ondersteunt. Naast haar diensten voor bedrijven publiceert de organisatie jaarlijks het uitgebreide rapport State of Dutch Tech, met een overzicht van de meest recente cijfers over innovatie en startups in Nederland.
In 2024 werd €3,1 miljard geïnvesteerd in Nederlandse startups. Dat is een stijging na twee jaar van daling, maar nog altijd ver verwijderd van de piek in 2021. Tegelijkertijd valt op dat deze groei afwijkt van de bredere Europese trend: EU-landen zagen gemiddeld een daling van 4,4%. Daarnaast bereikten hospitalitysoftwarebedrijf Mews en financiële auditsoftware DataSnipper de status van unicorn.
Hoewel het totale investeringsbedrag is gestegen, daalde het aantal financieringsrondes met 20%. Vooral vroege investeringen kenden een terugval, terwijl durfkapitaal voor scale-ups flink toenam ten opzichte van 2023 en goed was voor 40% van alle investeringen. In deze fase werd in vier rondes gezamenlijk meer dan €1,2 miljard opgehaald, waarbij het Amsterdamse AI-infrastructuurbedrijf Nebius met meer dan €600 miljoen aan kop liep. In de onderstaande grafieken vind je een overzicht van alle gedetailleerde cijfers.
Moeilijkheden bij opschalen en het creëren van nieuwe startups
Het TechLeap-rapport wijst op twee belangrijke uitdagingen in het Nederlandse ecosysteem: een daling van het aantal nieuwe startups en een aanhoudend lage opschalingsratio. In 2024 wisten slechts 128 startups financiering van €100.000 of meer binnen te halen, een duidelijke afname ten opzichte van het voorgaande jaar.
Volgens de definitie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) wordt een startup als “geschaald” beschouwd wanneer ze gedurende drie jaar een jaarlijkse groei van minstens 20% realiseert, te beginnen met tien of meer werknemers. Op dit gebied blijft Nederland achter bij Europese landen zoals Duitsland, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk – en komt het nauwelijks in de buurt van de Verenigde Staten.
Welke sectoren krijgen de meeste financiering?
In de afgelopen jaren trokken fintech en healthtech de meeste investeringen aan. In 2024 nam de energiesector echter het voortouw als belangrijkste ontvanger van kapitaal, gevolgd door foodtech. Opvallend is dat ook halfgeleiders tot de opkomende sectoren behoren, dankzij de Series C-financieringsronde van Nearfield Instruments ter waarde van €135 miljoen.
Wat zijn de Nederlandse tech-hotspots?
Amsterdam staat bekend als een van de populairste tech-hotspots van Europa, met fintech-bedrijven als Mollie, Bunq en Adyen. Uit cijfers van Dealroom blijkt dat de provincie Noord-Holland – voor wie niet bekend is met de Nederlandse geografie: de provincie waar Amsterdam ligt – sinds 2020 $15 miljard aan investeringen heeft aangetrokken.
Noord-Brabant (waar Eindhoven ligt), Zuid-Holland – met hotspots in Rotterdam, Den Haag, Delft en Leiden – en Utrecht volgen, waar minstens een miljard is geïnvesteerd.
De stemmen uit het ecosysteem
Er zijn veel cijfers om over na te denken in deze aflevering. Maar hoe kijken startups, investeerders en spelers in het ecosysteem naar de huidige situatie? In de komende verhalen zullen alle spelers in het Nederlandse startup-ecosysteem in de schijnwerpers staan, zodat we hun perspectieven en ideeën kunnen leren kennen en een nieuwe impuls kunnen geven om het land concurrerend en innovatief te houden.
In het komende artikel belichten we het verhaal van een startup die ondanks alle inspanningen en de validiteit van zijn technologie toch faalde.