Heli met zeshoekig scherm brengt zoet en zout grondwater in kaart
Deze verzamelde informatie is cruciaal voor duurzaam grondwaterbeheer, bescherming van drinkwaterbronnen en het beperken van verzilting.
Published on August 13, 2025
© FRESHEM
Team IO+ selecteert en brengt de belangrijkste nieuwsverhalen over innovatie en technologie, zorgvuldig samengesteld door onze redactie.
Op diverse plekken in Nederland is de komende maanden een helikopter te zien die met een groot zeshoekig scherm bodemonderzoek verricht. Dit innovatief project brengt de ondergrond tot 200 meter diepte in kaart. Het onderzoek duurt tot eind 2025.
Het onderzoek maakt deel uit van het FRESHEM-NL project. Dit is een samenwerking tussen zeven provincies, zeven waterschappen, vijf drinkwaterbedrijven en de onderzoeksinstituten Deltares en TNO - Geologische Dienst van Nederland. Het doel is om inzicht te krijgen in de ligging van kleilagen en de verdeling van zoet, brak en zout grondwater. Deze informatie is cruciaal voor duurzaam grondwaterbeheer, bescherming van drinkwaterbronnen en het beperken van verzilting.
Zoet, zout en brak
In de kustgebieden komt zowel brak als zout grondwater voor, terwijl dieper gelegen zoet grondwater essentieel is voor de drinkwatervoorziening. Door zeespiegelstijging, klimaatverandering en toenemend watergebruik staan deze zoetwatervoorraden onder druk en neemt verzilting toe, wat negatieve gevolgen heeft voor natuur, landbouw en drinkwater. FRESHEM-NL verzamelt met helikoptermetingen gedetailleerde data over het zoutgehalte en kleilagen in de bodem, waardoor een 3D-kaart wordt gemaakt tot 200 meter diep. Deze informatie helpt beheerders en gebruikers bij het maken van duurzame keuzes voor het gebruik en behoud van grondwater.
Kennis over de verdeling van zoet en zout grondwater en de aanwezigheid van kleilagen in de ondergrond is van belang voor waterbeheerders, industrieën, drinkwaterbedrijven, landbouwsector en natuurorganisaties. Zij kunnen beslissingen over het duurzaam beheer en gebruik van grondwaterbronnen erop baseren. Bovendien helpen de resultaten bestaande en nieuwe monitoringsplannen en modellen te optimaliseren. De resultaten van FRESHEM-NL komen via een toegankelijke viewer publiek beschikbaar.
Elektromagnetische signalen
De helikopter vliegt op ongeveer 80 meter hoogte. Zo’n 35 meter onder de helikopter hangt een grote hoepelvormige sensor. Dit instrument zendt zwakke elektromagnetische signalen uit, vergelijkbaar met die van een mobiele telefoon. Hiermee wordt een 3D-model gemaakt van de ondergrond. Dat model laat zien waar zich zoet of zout grondwater bevindt en waar kleilagen liggen. De metingen zijn veilig voor mens, dier en natuur.
Om overlast voor mens en dier zoveel mogelijk te beperken, wordt er niet boven bebouwde kom of direct boven woningen en bedrijven gevlogen. Ook wordt het onderzoek buiten het broedseizoen uitgevoerd. Ondanks deze voorzorgsmaatregelen is tijdelijke geluidsoverlast niet volledig uit te sluiten.
