Haagse Innovatiecheck: Volt aan kop

Op 29 oktober is het zover: dan gaat Nederland massaal naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. De verkiezingen vallen samen met een periode van ingrijpende transities in ons land. Innovatie zal mede bepalen hoe belangrijke thema's als klimaat, zorg en voedselveiligheid de komende jaren vorm krijgen. Welke partijen vertalen innovatieve ideeën daadwerkelijk naar de Kamer? IO+ deed een Haagse Innovatiecheck en onderzocht duizenden stemmingen.

Volt: de meest innovatieve partij

Uit ons onderzoek blijkt dat Volt het meest innovatief stemt, met een score van 80,7%. Op de tweede plaats staat GroenLinks-PvdA met 79,2%, terwijl de PVV (34,6%) en Forum voor Democratie (FvD, 35,4%) het laagst scoren.

Volt onderscheidt zich door consistente steun voor innovatie, dat zichtbaar is in hun stemgedrag, op sociale media én in hun verkiezingsprogramma. Onderwerpen die Volt steunt zijn onder meer de bouw van een AI-fabriek, technologische toepassingen in de zorg en het klimaat. Fractievoorzitter Laurens Dassen pleitte bijvoorbeeld op LinkedIn voor het sluiten van Tata Steel in het kader van CO₂-doelstellingen:

Terwijl Volt van Tata Steel af wil, staan andere partijen daar lijnrecht tegenover. Zo zegt de PVV: “Tata Steel is goed voor bijna 10.000 banen en CO2 is geen vervuiling. Daarbij komt dat de stikstofcrisis alleen op papier bestaat en niet in de echte wereld.”

Ook de FvD is tegen het klimaatbeleid. De partij steunde dan ook een motie waarin werd opgeroepen tot minder klimaatbeleid en het heropenen van het Groningse gasveld. Ook in het verkiezingsprogramma pleit de partij voor een stop op het klimaatbeleid. En fractievoorzitter Lidewij de Vos berichtte erover op X.

Klimaat en duurzaamheid

We keken vervolgens naar de subcategorieën van innovatie. Voor Klimaat en duurzaamheid analyseerden we stemgedrag rondom innovaties die de transitie naar schone energie, een circulaire economie en duurzame industriële praktijken versnellen. Denk aan zonne- en windenergieopslag, energie-efficiënte productietechnologieën, hergebruik van materialen, slimme recyclingprocessen en CO₂-reductieoplossingen.

GroenLinks-PvdA scoorde in deze categorie het hoogst (78,3%), gevolgd door ChristenUnie en Volt (beide 77,9%). FvD (23%) en PVV (27,6%) kwamen als laagste uit de bus.

Zo diende kamerlid Suzanne Kröger van GroenLinks-PvdA een amendement in om extra geld vrij te maken voor zonnepanelen bij huurders van woningcorporaties. Onder meer de PVV en FvD stemden tegen. Ook in het verkiezingsprogramma legt GroenLinks-PvdA de nadruk op gezonde natuur, schone energie en het aanpakken van grote vervuilers. De partij zegt: “We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot.”

Innovatie in zorg en landbouw

Voor de categorie Innovatie in de zorg en landbouw keken we naar stemgedrag over onder meer nieuwe kankertherapieën, robots in de ouderenzorg en drones in de landbouw.

DENK en SP delen de eerste plek (89,9%), terwijl FvD het laagst scoorde (31%). 

Dat zorg een speerpunt is bij DENK blijkt bijvoorbeeld uit een motie van Stephan van Baarle. Daarin stelde hij dat er pas over extra defensie-investeringen gesproken kan worden als zeker is dat er niet wordt bezuinigd op zorg, onderwijs en sociale zekerheid. DENK benadrukt bovendien het belang van preventieve zorg in het verkiezingsprogramma.

Data

De Data categorie gaat over informatie in een vorm die computers kunnen opslaan, verwerken en analyseren. Hier vallen bijvoorbeeld ontwikkeling in de AI onder, maar ook medische beeldvorming, quantum, verkeersdata, cyberveiligheid en datasoevereiniteit.

Volt scoorde het hoogst (88,3%), gevolgd door GroenLinks-PvdA (84,8%). PVV (45,5%) en FvD (49,7%) staan onderaan. 

Zo diende kamerlid Marieke Koekkoek van Volt een motie in voor het opzetten van een Nederlandse AI-faciliteit. Volt spreekt in het verkiezingsprogramma ook steun uit voor de bouw van zo’n fabriek. 

Randvoorwaarden voor innovatie

De vierde categorie is Community. Deze gaat over de randvoorwaarden voor innovatie, zoals beleid, regelgeving en kennismigratie. Denk aan subsidies, steun voor start-ups en beleidsmaatregelen die samenwerking en kennisuitwisseling bevorderen.

D66 en Volt delen de eerste plek (72,6%), terwijl PVV (24,2%) en PvdD (41,9%) het laagst scoorden.

D66-Kamerlid Joost Sneller van D66 diende bijvoorbeeld een motie in waarin de regering wordt verzocht een Nederlandse innovatie-autoriteit op te richten. Deze moet innovatie en concurrentiekracht bevorderen en nieuwe wet- en regelgeving toetsen. Deze moet innovatie stimuleren en bekijken wat nieuwe wetten betekenen voor innovatie. De PVV en PvdD stemden tegen. 

Een voorbeeld uit het verkiezingsprogramma: D66 stelt een bewindspersoon Technologie en Innovatie voor; “Want technologie en innovatie zijn te belangrijk om versnipperd te blijven over verschillende ministeries.”

Chips

Onze Chips categorie gaat over chips, micro-elektronica en fotonica, die de kern vormen van moderne technologie. Omdat er in de Tweede Kamer slechts vier relevante zaken zijn behandeld, hebben we aan deze categorie geen representatieve innovatiescore toegekend.

Volgende week verschijnt er een nieuw verhaal uit de serie, over datasoevereiniteit.

Hoe machtspolitiek en moraliteitsvraagstukken de bestuurskamer van ASML binnendrongen

ASML kan chipmachines op afstand uitschakelen. Wat betekent deze troefkaart in de context van wereldwijde machtsverhoudingen?

Lees meer