Gratis je patenten weggeven? Soms word je er juist sterker van
In een serie blogposts geeft Marco Coolen een inkijkje in zijn werk als Nederlands en Europees octrooigemachtigde bij AOMB.
Published on October 12, 2025
Hyundai, Kia, BMW, Toyota, Volkswagen, Audi, Porsche, Citroen, Fiat, Chrysler, all following Tesla.
Marco, octrooi-expert bij AOMB sinds 2013, deelt op IO+ zijn expertise op over octrooien: hoe ze werken, waarom ze belangrijk zijn en wanneer ze hun waarde verliezen.
Als je hard hebt gewerkt aan een innovatie, klinkt het bijna absurd: je patenten openstellen voor anderen. Vrij spel geven aan de concurrent? Daar gaat je voorsprong! Toch bewees Elon Musk met Tesla dat het soms precies de juiste strategie kan zijn.
Ruim tien jaar geleden kondigde Elon Musk aan dat een deel van Tesla’s patenten voortaan open-source beschikbaar zouden zijn. Gratis voor concurrenten, maar - en dat is cruciaal - alleen onder een aantal slimme voorwaarden:
- Geen namaak van Tesla zelf.
- Geen rechtszaken over elkaars technologie.
Met deze eenvoudige spelregels dwong Musk zijn concurrenten niet in de rechtbank, maar aan tafel. Wil je de patenten gebruiken? Prima. Maar dan speel je mee op Tesla’s voorwaarden.
Marco Coolen, AOMB. Foto © Bart van Overbeeke
Het resultaat: marktleiderschap en standaardisering
Tien jaar later zien we pas echt hoe krachtig die zet was. Tesla’s laadstandaard, de North American Charging Standard (NACS), is inmiddels breed geaccepteerd.
Automerken als Hyundai, Kia, BMW, Toyota, Volkswagen, Audi, Porsche en Stellantis zijn ingestapt. De oorspronkelijke Tesla-technologie is uitgegroeid tot de dominante standaard voor elektrische voertuigen in Noord-Amerika.
Door een deel van zijn patenten te delen, trok Tesla de markt naar zich toe:
- Meer compatibele auto’s.
- Grotere laadnetwerken.
- Snellere acceptatie van elektrisch rijden.
En Tesla zelf? Die blijft ondertussen leidend als aanbieder van de laadstations, met alle bijkomende voordelen.
Schaalvoordeel in de toeleveringsketen
De voordelen beperken zich niet alleen tot de consumentenkant.
Tesla had voor sommige componenten (zoals accupakketten en omvormers) aanvankelijk weinig leveranciers. Kleine volumes houden de prijzen hoog. Maar door patenten open te stellen, stimuleer je de markt om die technologie breed te adopteren.
- Meer vraag bij leveranciers.
- Hogere productievolumes.
- Lagere kostprijzen voor iedereen.
- En Tesla profiteert mee van die schaalvoordelen.
De wereld van de octrooien
Aan de hand van Nederlands en Europees octrooigemachtigde Marco Coolen (AOMB) krijgen we een beter inzicht in de wereld van octrooien. Hoe werkt het, waarom zijn ze belangrijk, maar ook: wanneer verliezen ze hun nut?
Hoe kun je dit als ondernemer toepassen?
Je hoeft geen Elon Musk te zijn om van deze strategie te leren. Ook in het mkb kun je selectief patenten openstellen om je positie te versterken:
- Creëer standaarden: Als jij het startpunt bent van een gedeelde standaard, blijf jij de logische partner voor vervolgontwikkeling.
- Versterk je keten: Als meerdere partijen jouw techniek gebruiken, daalt je kostprijs en groeit je marktmacht.
- Bouw een ecosysteem: Partnerschappen gebaseerd op gedeelde technologie zijn vaak sterker dan pure exclusiviteit.
Belangrijk daarbij: doe het bewust. Deel nooit alles klakkeloos, maar kies gericht welke patenten je openstelt en onder welke voorwaarden.
Kortom: delen kan machtiger zijn dan beschermen
Patenten zijn niet alleen bedoeld om concurrenten buiten te sluiten. Slim ingezet kunnen ze ook juist samenwerking en groei versnellen.
Door gecontroleerd delen creëer je soms méér waarde dan door alles angstvallig af te schermen. Denk dus niet alleen in termen van bescherming, maar ook in termen van strategische beïnvloeding van je markt.
Soms is het delen van een patent simpelweg de snelste weg naar marktleiderschap. Tesla heeft het voorgedaan. Misschien is het ook voor jouw business het perfecte breekijzer.