Friesland krijgt internationale erkenning als circulaire regio
Het ‘Friese model’ is een aanpak die is ontworpen om regionale samenwerking te benutten, met als doel materiaalkringlopen te sluiten.
Published on June 28, 2025
(from the report)
Medeoprichter van Media52 en hoogleraar Journalistiek, bouwt aan IO+, events en Laio, met focus op commerciële kansen—en blijft schrijven voor IO+.
Friesland onderscheidt zich in het streven naar een circulaire economie met een circulariteitsscore van 10,6%, die zowel het Nederlandse als het wereldwijde gemiddelde overtreft. Bij de publicatie van het jaarlijkse Circularity Gap Report van Circle Economy vorige maand werd Friesland uitgeroepen tot internationale koploper. Deze prestatie is het resultaat van meer dan tien jaar samenwerking tussen bedrijven, overheden en academische instellingen in Friesland. Het innovatieve ‘Friese model’, dat het ‘triple helix’-concept van samenwerking belichaamt, richt zich op impactvolle circulaire projecten op belangrijke gebieden, waaronder watertechnologie en duurzaam bouwen.
Friesland wil niet alleen materiaalkringlopen sluiten, maar ook zijn economie transformeren om sociale, ecologische en economische uitdagingen aan te pakken. Met ambitieuze plannen tot 2035, waaronder een initiatief om recycling te verbeteren, wil Friesland voorop blijven lopen in de circulaire transitie en een voorbeeld zijn voor de rest van de wereld.
Samenwerking als katalysator voor succes
De opmars van Friesland op het gebied van de circulaire economie is volgens het rapport grotendeels te danken aan de samenwerkingsinitiatieven die worden aangestuurd door het ‘Triple Helix’-model. Dit model integreert overheidsinstanties, academische instellingen en bedrijven en vormt een solide basis voor duurzame innovatie. De Circular Friesland Association, waarvan de wortels teruggaan tot 2014, telt nu ruim 180 leden, die elk bijdragen aan de regionale circulariteitsdoelstellingen. Zij richten zich op gebieden als watertechnologie en duurzaam bouwen om bredere maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Deze collectieve aanpak versterkt niet alleen de economische veerkracht, maar onderstreept ook het streven van Friesland naar een duurzame toekomst door middel van gedeelde verantwoordelijkheid en innovatie op basis van lokale behoeften en oplossingen.
Het Friese model: een blauwdruk voor een circulaire economie
Het ‘Friese model’ is een geïntegreerde aanpak die is ontworpen om regionale samenwerking te benutten. Baanbrekende groepen binnen het model streven naar het sluiten van materiaalkringlopen en het creëren van een toekomstbestendige economie. Dit model legt sterk de nadruk op ‘Mienskip’, een filosofie van gemeenschap en gedeelde verantwoordelijkheid, om de transitie naar circulariteit te stimuleren. Tegen 2035 wil Friesland zijn impact vergroten door datasystemen te versterken, gerichte innovatie te ondersteunen en de samenwerking te verdiepen. Deze strategie heeft al tot aanzienlijke vooruitgang geleid, zoals een vermindering van de afvalproductie met 15% in de afgelopen drie jaar.
Circulariteitscijfers van Friesland
De regio scoorde 10,6% op de circulariteitsmeter en overtrof daarmee zowel het Nederlandse gemiddelde van 9,8% als het wereldwijde gemiddelde van 6,9%. Dit geeft aan dat de integratie van circulaire principes in Friesland verder gaat dan gemiddeld. Een belangrijk onderdeel van dit succes is, aldus het rapport, het vermogen van de regio om circulair denken toe te passen in meerdere sectoren, van agrofood tot hightechsystemen en maritieme technologie. De proactieve aanpak van Friesland om circulariteit als kernwaarde in diverse sectoren te verankeren, toont het leiderschapspotentieel van de regio op het Europese toneel.
Uitdagingen voor de toekomst
Ondanks de vooruitgang blijven er uitdagingen bestaan. Om de materiaalvoetafdruk aanzienlijk te verkleinen, moeten de hoge CO2-uitstoot en de afvalproductie worden aangepakt, met name de scope 3-emissies. Belangrijke indicatoren wijzen erop dat verschillende aspecten, zoals het gebruik van zoet water en circulaire inkoop, beter moeten worden gemonitord en geïntegreerd in het onderwijs. Friesland blijft echter vasthouden aan zijn ambitieuze doelstellingen, waaronder een mijlpaal van 50% minder gebruik van primaire grondstoffen in 2030 en een volledig circulaire economie in 2050. Om deze ambities te verwezenlijken, zijn voortdurende innovatie, investeringen in hulpbronnen en afstemming op het Europese beleid nodig.
De strategie van Friesland omvat uitgebreide samenwerking met Europese overheden en instanties via initiatieven zoals het ACR+-netwerk.