Europa zoekt concurrentiepositie in digitalisering van mobiliteit

Hoe ziet de Europese mobiliteit er in 2040 uit? Volgens Casper Veenman van Roland Berger is het een toekomst vol mogelijkheden, maar alléén als Europa nu actie onderneemt. Tijdens de opening van het Drive Forward evenement in Helmond schetste Veenman een levendig beeld van de uitdagingen en kansen die voor ons liggen. “We hebben de verplichting om onze eigen productie en onze eigen technologie op te bouwen - en niet alleen maar alles te reguleren,” zei hij. “We moeten voorop lopen.”

Het was een passend begin van een dag die in het teken stond van de digitale transformatie van de autosector, met vooraanstaande denkers uit de industrie, het beleid en de academische wereld. De vraag die door elk panel liep: kan Europa de VS en China bijhouden in de wereldwijde race voor mobiliteitsinnovatie? De antwoorden varieerden van “zeker” tot “niet op korte termijn”.

“Het wordt het tijdperk van China en het zuidelijk halfrond”

Veenmans toespraak draaide niet om de realiteit heen. De wereldwijde autoproductie raakt steeds meer gepolariseerd, met geopolitieke spanningen, verschuivingen in de toeleveringsketen en regionalisering die allemaal de behoefte aan lokale veerkracht stimuleren. “We zullen minder voertuigen verkopen tegen hogere prijzen, maar met meer toegevoegde waarde; minder export, meer lokale productie,” voorspelde hij. De boodschap was duidelijk: het tijdperk van Europese zelfgenoegzaamheid is voorbij, nu 79% van de wereldwijde groei van het productievolume wordt aangedreven door China. Enkele cijfers: in 2040 zal het Europese wereldwijde marktaandeel dalen van 18% naar 16%, terwijl China zal groeien van 33% naar 36% en 'Global South' van 17% naar 23%. Ook Noord-Amerika, Korea en Japan dalen. “Het wordt het tijdperk van China en het zuidelijk halfrond.”

Chahim: EU-actieplan voor auto-industrie bedreigt toekomst Europa

Europees Parlementslid Mohammed Chahim, afkomstig van automotive innovatiestad Helmond, waarschuwt voor een Nokia-effect in EV-ontwikkeling.

Tegelijkertijd benadrukte Veenman dat de toekomst van mobiliteit digitaal is: autonoom, verbonden, AI-gestuurd en elektrisch. Hij verwacht dat in 2040 geautomatiseerd rijden, intelligent ontwerp via AI en softwaregedefinieerde voertuigen de norm zullen zijn. Maar voor succes is volgens hem intensieve samenwerking nodig. “Je kunt niet overal de beste in zijn. Je hebt partnerschappen nodig, boven en onder je in de waardeketen.”

Dat thema - strategische samenwerking in simulatie, proeftuinen en de echte wereld - weerklonk in alle sessies van de dag.

“Traditie houdt ons tegen”

In het eerste panel bogen experts als Maurice Geraets (NXP), Anna Larsson (RISE), Joost Vantomme (ERTICO) en Kristóf Almásy (DG Mobiliteit) zich over de plaats van Europa in de wereldwijde digitale race. Kunnen we de kloof met China en de VS dichten? De consensus: Europa heeft sterke punten op het gebied van veiligheid, systeemengineering en hightechproductie, maar heeft een doortastend industriebeleid en geharmoniseerde regelgeving nodig om innovaties echt op te schalen.

Drive Forward 2025, Helmond

“China gaat veel sneller”, zei Maurice Geraets. “En ik weet dat omdat de Chinezen tot de belangrijkste klanten van NXP horen.” Maar wat houdt Europa dan tegen? Geraets: “Legacy houdt ons tegen. Nieuwe bedrijven hebben een andere, meer digitaal georiënteerde mentaliteit. We moeten de innovatiesnelheid verdubbelen. Meer investeren, maar ook slimmer. Dat is haalbaar dankzij AI. En dankzij ons vermogen om samenwerkend te handelen.”

Van strategie naar actie

Later op de dag deelden V-Tron, VDL en Einride hoe zij AI en digitalisering inbedden in echte producten voor de mobiliteitssector. Het dreigende Amerikaanse verbod op Chinese software kwam daarbij naar voren als een geopolitieke wildcard. “De keuzes die voor ons liggen zijn niet altijd rationeel, maar ze zullen hoe dan ook een enorme impact hebben”, waarschuwde Veenman.

Glenn Haverkort van VDL benadrukte de kritische behoefte aan snelheid. “Het gaat erom snel van roadmap tot uitrol te komen,” zei hij. Voor Zeljko Jeftic (Einride) gebeurt het al: “Autonome trucks zijn geen technologie van de toekomst. Ze zijn er al.”

"Automatisering, elektrificatie, digitalisering, innig verbonden”

Zeljko Jeftic, directeur Autonoom Elektrisch Vervoer (AET) bij Einride, deelt deze visie op het Drive Forward evenement van dit jaar.

Het volgende panel onderzocht wat er nodig is om nieuwe technologieën op de Europese wegen te krijgen. Versnipperde regels, trage vergunningen en conservatieve benaderingen belemmeren nog steeds de invoering. Sprekers van RDW, TomTom, Ansys en Einride riepen op tot meer praktijkexperimenten en proactieve regelgevende kaders.

“Verliest Nederland, ooit koploper op het gebied van mobiliteit, zijn voorsprong?” vroeg de moderator. Het eensluidende antwoord: niet als we nu handelen.

Digitalisering en onze economie

Peter Stolk (Holland High Tech), Günther Gülker (Duits-Nederlandse Kamer van Koophandel) en van Margriet van Schijndel (TU Eindhoven) vroegen zich af wat de echte controlepunten van Europa zijn. Waar kunnen we voorop lopen? Stolk benadrukte Europa's sterke punten op het gebied van systems engineering en integratie. “We bouwen misschien niet de volledige auto, maar we blinken uit in het combineren van componenten tot complexe systemen. Daar ligt onze grote waarde.” Gülker voegde daar een diplomatieke noot aan toe: “De Chinezen zijn snel. Maar als Duitsland en Nederland samenwerken, kunnen we een krachtig innovatieblok bouwen.”

En vertrouwen is volgens van Schijndel het ultieme concurrentievoordeel van Europa: “Mensen willen zich veilig en mondig voelen door digitale systemen. Als we voorop kunnen lopen met betrouwbare, verklaarbare AI voor mobiliteit, is dat een unique selling point. Europa moet zijn eigen mobiliteitssysteem definiëren. We kunnen niet volledig afhankelijk zijn van technologie van elders.”

Gedurende de hele dag, waarin ook verschillende 'deep dive sessies' plaatsvonden, viel één boodschap op: samenwerking is niet optioneel - het is een must om te overleven. Van leveranciers en startups tot overheden en OEM's, iedereen moet zijn steentje bijdragen. Veenman: “Sommige bedrijven zullen falen. Sommige hebben succes. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat de meeste floreren.” Lachend: “In elk geval de bedrijven die hier bij Drive Forward zijn.”