Europa moet zeilen bijzetten: Von der Leyen over felle concurrentie op wereldtoneel
De voorzitter van de Europese Commissie, Von der Leyen, benadrukt dat Europa haar concurrentiekracht moet versterken.
Published on January 28, 2025
Team IO+ selecteert en brengt de belangrijkste nieuwsverhalen over innovatie en technologie, zorgvuldig samengesteld door onze redactie.
Europa gaat grootmachten, zoals de VS, counteren met een nieuwe strategie. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula Von der Leyen zegt dat Europa in een ‘race tegen de klok’ zit om mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering aan te pakken en de kansen van onder meer AI te benutten. Tijdens haar toespraak voor World Economic Forum (WEF) in Davos ging ze in op de nieuwe strategie.
Von der Leyen blikt eerst terug op de afgelopen 25 jaar. Deze eeuw, zegt ze, begon met grote verwachtingen. Terwijl toeleveringsketens wereldwijd werden uitgebreid, ontsnapten honderden miljoenen mensen aan armoede, vooral in India en China. Met Rusland als nieuw lid werd de G7 de G8, leek de democratie in een opmars. In de Europese Unie stond de invoering van de euro op het punt onze economieën en samenlevingen dichter bij elkaar te brengen. De wereldeconomie plukte de vruchten van al deze ontwikkelingen.
Felle concurrentie op het wereldtoneel
De coöperatieve wereldorde die we 25 jaar geleden voor ogen hadden, is echter geen werkelijkheid geworden. In plaats daarvan bevinden we ons in een tijdperk van felle geostrategische concurrentie.
Innovatie floreert, met doorbraken op het gebied van kunstmatige intelligentie, quantumcomputing en schone energie die onze manier van leven en werken drastisch zullen veranderen. Tegelijkertijd zijn de controles op technologie in de afgelopen decennia verviervoudigd.
De grootste economieën ter wereld strijden om toegang tot grondstoffen, nieuwe technologieën en handelsroutes. Van AI tot schone technologie, van quantumcomputing tot ruimtevaart, van de Noordpool tot de Zuid-Chinese Zee – de race is in volle gang. Zelfs de netwerken die ons verbinden, zoals onderzeese datakabels, zijn doelwitten geworden – van de Oostzee tot de Straat van Taiwan.
Naarmate deze concurrentie toeneemt, zullen steeds vaker economische instrumenten worden ingezet – zoals sancties, exportcontroles en handelsheffingen.
Een sterke, concurrerende en duurzame toekomst voor Europa
Om onze groei in de komende 25 jaar te waarborgen, moet Europa een tandje bijzetten, aldus Von der Leyen. Daarom heeft de Europese Commissie Mario Draghi gevraagd een rapport op te stellen over de concurrentiekracht van Europa. Op basis daarvan komt er een routekaart: de Competitiveness Compass, die de leidraad zal vormen voor de komende vijf jaar.
Een vloeibare kapitaalmarkt
Europese bedrijven hebben moeite om toegang te krijgen tot financiële middelen, omdat de Europese kapitaalmarkt versnipperd is. Elk jaar gaat er €300 miljard aan Europees spaargeld naar het buitenland, wat de groei van innovatieve bedrijven en de cleantech-sector belemmert.
Daarom wordt de European Savings and Investments Union opgericht, zo kondigt ze aan: een gerichte aanpak om investeringen naadloos door onze unie te laten stromen.
Een betere ondernemersomgeving
Daarnaast wordt de fragmentatie van de interne markt aangepakt. Bedrijven hebben nog steeds te maken met 27 verschillende nationale wetgevingen. Daarom wordt het 28th regime geïntroduceerd: één uniforme regelgeving voor ondernemingsrecht, faillissementsrecht, arbeidsrecht en belastingen in de hele EU. Dit maakt het makkelijker voor bedrijven om op Europese schaal te opereren.
Een veilige en duurzame energievoorziening
Voor de oorlog in Oekraïne was Europa grotendeels afhankelijk van Russische energie: 45% van ons gas, 50% van onze kolen en een groot deel van onze olie kwam uit Rusland. Deze energie was goedkoop, maar maakte ons kwetsbaar voor chantage. Toen Rusland zijn gastoevoer afsloot, heeft Europa snel gehandeld: onze gasimport uit Rusland daalde met 75%, olie-import is nu slechts 3%. En steenkool halen we er niet meer vandaan.
Deze omslag toont aan dat we onze energievoorziening structureel moeten herzien. Europa zal blijven investeren in schone, betrouwbare en betaalbare energie, zodat we onafhankelijk blijven en onze concurrentiekracht versterken.
Met deze drie pijlers – kapitaal, ondernemerschap en energie – bouwen we aan een sterker en veerkrachtiger Europa, aldus Von der Leyen.
Europa's innovatiecrisis: Kan durfkapitaal ons redden?
Europese technologie loopt achter met 30% lagere productiviteit. IMF-rapport benadrukt durfkapitaal, hervormingen en belastingvoordelen om innovatie te stimuleren.