Enorme innovatiekloof tussen EU en VS pijnlijk zichtbaar vanuit succesvolle 'from scratch' bedrijven

Het Europese innovatie-ecosysteem verkeert in een belangrijke existentiële crisis. Dat werd al pijnlijk duidelijk uit de recente bevindingen van Mario Draghi, maar in een blogpost doet Andrew McAfee, wetenschapper aan het MIT, daar nog een flinke schep bovenop. Hij laat de grote contrasten zien tussen de VS en de EU in het koesteren van “from scratch” bedrijven, ondernemingen die ontstaan zonder fusies of spin-offs, met een publieke marktwaarde van meer dan $10 miljard.

McAfee's analyse is gebaseerd op bevindingen uit het rapport van Mario Draghi over het concurrentievermogen van de EU en benadrukt de achterstand van de regio in het stimuleren van techgiganten.

Reflecterend op de bevindingen van Draghi benadrukte McAfee dat de economische groei en het concurrentievermogen van de EU zich op een kritiek punt bevinden. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, kondigde onlangs de oprichting van een taskforce aan om deze problemen aan te pakken en noemde ze van cruciaal belang voor de volgende vijf jaar van de EU. Tot de belangrijkste doelstellingen behoren het dichten van de innovatiekloof met de Verenigde Staten, het koolstofvrij maken van de economie en het bevorderen van economische onafhankelijkheid.

McAfee's visualisaties geven echter een duidelijk beeld van de zware strijd die de EU moet leveren. Uit zijn gegevens blijkt dat slechts 14 EU-bedrijven die in de afgelopen 50 jaar zijn opgericht in aanmerking komen als “arrivistes” - beursgenoteerde entiteiten die vanaf nul zijn begonnen - in vergelijking met een wijdvertakt en gevarieerd cluster van Amerikaanse equivalenten. Deze Europese bedrijven, met een gezamenlijke waarde van 430 miljard dollar, verbleken in vergelijking met de Amerikaanse arrivistes, waarvan de gezamenlijke waarde 30 biljoen dollar benadert.

© Andrew McAfee, MIT

McAfee analyseert: “Aan de ene kant is $430B veel geld. Aan de andere kant is het minder dan de helft van Tesla's waarde en minder dan 1/8 van Apple of Nvidia. De grootste Amerikaanse arrivistes zijn duizelingwekkend groot. (...) De Amerikaanse populatie van arrivistes met een waarde van minstens 10 miljard dollar is samen bijna 30 biljoen dollar waard - bijna 70 keer zoveel als het equivalent in de EU.”

McAfee's visualisaties maken de ongelijkheid onontkoombaar. Het cluster van 14 bedrijven in de EU, aangevoerd door high-tech bedrijven als Spotify en Adyen, lijkt minuscuul vergeleken met de VS, waar techkolossen als Apple, Amazon en Nvidia domineren. Opmerkelijk is dat de EU geen enkel beursgenoteerd bedrijf heeft dat in de afgelopen halve eeuw is opgericht met een marktkapitalisatie van meer dan 100 miljard dollar.

© Andrew McAfee, MIT

De blogpost onderstreept de unieke uitdagingen van de EU, waaronder de gefragmenteerde markten, diversiteit in taal en beperkende regelgeving. “Innovatieve bedrijven die willen opschalen in Europa worden in elke fase belemmerd door inconsistente en beperkende regelgeving,” merkte Draghi al op in zijn rapport. McAfee gaat hier dieper op in en vergelijkt de beperkingen van de EU met “gewichtsvesten en blinddoeken” voor jonge techbedrijven, waardoor het bijna onmogelijk is om te concurreren met hun Amerikaanse tegenhangers.

Hoewel taalbarrières in Europa misschien een minder grote uitdaging vormen, gezien de vooruitgang in automatische vertaling, blijven inconsistenties in wet- en regelgeving een formidabel obstakel. McAfee suggereert dat de Europese aanjagers van concurrentievermogen deze problemen rechtstreeks moeten aanpakken als de EU haar eigen technologiereuzen wil creëren.

De andere kant van het verhaal

Natuurlijk heeft elk verhaal ook een andere kant. In een LinkedIn post concludeert Jatin Modi dat dezelfde krachten die innovatie wurgen iets opmerkelijks hebben gecreëerd. “Dertig van de vijftig meest leefbare steden ter wereld zijn Europees. Het continent beheerst iets dat ongrijpbaarder is dan het creëren van unicorns - de kunst van evenwichtig leven.”

Hij vraagt zich af: wat als de 'achteruitgang' van Europa geen fout is, maar juist een kenmerk? “Wat als het continent dat ons de Renaissance en de Industriële Revolutie gaf nu een ander soort innovatie biedt: het radicale idee dat vooruitgang niet altijd verticaal is. De meeste economieën optimaliseren voor groei. Europeanen optimaliseren voor leven. Misschien is dat geen achteruitgang - dat is een keuze.”