Doorbraak in vroege opsporing Ziekte van Crohn

Jaarlijks krijgen duizenden Nederlanders de diagnose ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, vaak pas na jaren van klachten en misdiagnoses. Vandaag promoveert arts-onderzoeker Liesbeth Munster aan de Universiteit van Amsterdam op een onderzoek dat deze praktijk wil doorbreken. Haar bevindingen bieden hoop op snellere diagnoses, minder onnodige operaties en een hogere kwaliteit van leven – vooral voor jonge patiënten.

Munsters promotieonderzoek, Strategies for early diagnosis of perianal Crohn’s disease, laat zien dat jonge mensen met perianale klachten zoals fistels vaak onnodig lang zonder diagnose blijven. “Het is onacceptabel dat patiënten jarenlang met ernstige klachten rondlopen, terwijl de signalen van Crohn wél herkenbaar zijn,” zegt Munster. Haar studie identificeert vier duidelijke ‘red flags’ die kunnen wijzen op perianale Crohn: een leeftijd onder de 40, buikpijn, gewichtsverlies en eerdere operaties aan het anale gebied. In combinatie met een eenvoudige calprotectine-ontlastingstest kunnen deze signalen de weg vrijmaken voor snellere herkenning.

Het door Munster ontwikkelde screeningsmodel biedt niet alleen perspectief voor tienduizenden patiënten, maar ook besparingen voor de zorg. Door vroegtijdige interventie kunnen complicaties worden voorkomen en is er minder behoefte aan ingrijpende operaties of dure behandeltrajecten.

GUTS

Om haar missie kracht bij te zetten, richtte Munster samen met andere artsen en patiënten Stichting GUTS op. Deze nieuwe beweging zet zich in voor betere erkenning en behandeling van IBD (Inflammatory Bowel Disease), waaronder Crohn en colitis ulcerosa vallen. “Als je darmen niet werken, staat je hele leven stil,” zegt Munster. “Met GUTS maken we het onderwerp zichtbaar, bespreekbaar en urgent.”

De stichting wil niet alleen bewustwording vergroten, maar ook financiering voor wetenschappelijk onderzoek stimuleren. Daarbij roept Munster beleidsmakers en zorgprofessionals op om het screeningsmodel op te nemen in de richtlijnen voor huisartsen en proctologen. “De kennis is er – nu moeten we durven handelen,” aldus Munster. “Snelle diagnose redt levens én bespaart kosten.”

Met haar onderzoek en de oprichting van GUTS geeft Munster een krachtige impuls aan de strijd voor betere zorg bij chronische darmziekten. Een stap vooruit voor de wetenschap én voor de duizenden patiënten die hopen op een toekomst zonder jarenlange onzekerheid.