Logo

DIANA wil Europese innovaties omzetten in militaire capaciteit

Bij Blue Magic NL legt Thomas McSorley uit hoe DIANA van de NAVO het procesprobleem wil oplossen dat defensie-innovatie in de weg staat.

Published on November 21, 2025

Thomas McSorley, General Counsel of NATO’s Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic (DIANA)

Thomas McSorley, General Counsel van DIANA (Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic) van de NAVO © Nadia ten Wolde

Medeoprichter van Media52 en hoogleraar Journalistiek, bouwt aan IO+, events en Laio, met focus op commerciële kansen—en blijft schrijven voor IO+.

"Niemand twijfelt aan het bestaan van de technologie. Niemand twijfelt aan de beschikbaarheid van financiering. En niemand twijfelt aan de noodzaak“, aldus Thomas McSorley, algemeen juridisch adviseur van de Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic (DIANA) van de NAVO. ”De echte uitdaging is het koppelen van vraag en aanbod."

Tijdens het Blue Magic Netherlands-evenement in Eindhoven op 18 november gaf McSorley een diagnose van de bottleneck in Europese defensie-innovatie en hoe DIANA deze probeert te doorbreken.

Van ideeën naar impact

DIANA, opgericht om te fungeren als “de innovatiemotor van de NAVO”, is nu actief in Londen, Tallinn, Halifax en Eindhoven met een netwerk van meer dan 200 testcentra, meer dan 1000 mentoren en accelerators die zich uitstrekken van de westkust van de VS tot Ankara. Het doel: veelbelovende commerciële technologieën omzetten in inzetbare defensiecapaciteiten.

Het kernmechanisme van het programma is in theorie eenvoudig: de NAVO publiceert challenges die gericht zijn op effecten, niet op hardware-boodschappenlijstjes. Startups en scale-ups reageren met ideeën; winnaars ontvangen een contract van € 100.000, geen subsidie.

Het verschil daartussen is belangrijk, benadrukt McSorley. Een contract positioneert bedrijven vanaf dag één als daadwerkelijke leveranciers en geeft hen een duidelijk pad naar het inkoopecosysteem van de NAVO. “We zijn geen subsidieverstrekkende instantie”, zei hij. “We zijn een contracterende instantie.”

De adoptiekloof dichten

McSorley kwam herhaaldelijk terug op het grootste innovatieprobleem van de NAVO: adoptie. Nieuwe technologieën blijven steken tussen proof-of-concept en daadwerkelijke aankoop. Het antwoord van DIANA is het nieuwe Rapid Adoption Action Plan, dat deze zomer door alle 32 NAVO-leiders is goedgekeurd.

Voor het eerst kunnen ideeën die zijn ontwikkeld via het challenge-programma van DIANA direct in productie worden genomen in de lidstaten, zonder extra concurrentie. Landen kunnen er zelf voor kiezen om mee te doen, ze prototypes financieren en als de technologie goed presteert, kunnen de inkoopinstanties van de NAVO deze kopen voor implementatie.

Thomas McSorley, General Counsel of NATO’s Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic (DIANA) © Nadia ten Wolde

Thomas McSorley, General Counsel van de Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic (DIANA) van de NAVO © Nadia ten Wolde

Er zijn inmiddels vijf van dergelijke opt-in-trajecten actief. “Je kunt van idee naar levering gaan zonder het ecosysteem te verlaten”, aldus McSorley. “Dit is gebaseerd op de beste ideeën binnen het bondgenootschap.”

Startups krijgen meer dan alleen geld

Wat DIANA echt biedt, aldus McSorley, is een ecosysteem: een mentornetwerk van technologen en militaire experts, gecureerde toegang tot testcentra en begeleiding op het gebied van IP-bescherming en compliance. De accelerator leidt teams op om te navigeren in markten voor dual use, een proces dat vroeger aarzeling veroorzaakte, maar, zo merkte McSorley losjes op, “we voelen momenteel niet veel schroom meer om in de defensiesector te werken.”

Bedrijven krijgen ook ondersteuning bij het ontwikkelen van een strategie, met name wanneer ze worden uitgenodigd om deel te nemen aan militaire oefeningen. McSorley waarschuwde startups om geen middelen te verspillen aan demo's die geen duidelijke doelen dienen. “We hebben gezien dat bedrijven veel kapitaal steken in demonstraties die nergens toe leiden”, zei hij. DIANA helpt teams bij het plannen van het rendement op investeringen en meetbare resultaten.

Eerste tekenen van vooruitgang

Alleen al uit de eerste groep hebben verschillende bedrijven grote contracten binnengehaald of nieuwe productiefaciliteiten geopend. Eén bedrijf ontving een investering van het NAVO-innovatiefonds. Andere bedrijven ontwikkelen kwantumnavigatie, beveiligde netwerkapparatuur, smart-grid-technologie en nieuwe mogelijkheden voor de fabricage van chips.

De defensie-inkomsten van de deelnemende start-ups stegen volgens McSorley vorig jaar met 29% en ook de fondsenwerving nam toe. DIANA is ook begonnen met het aanbieden van fase 2-contracten van 300.000 euro voor de meest veelbelovende bedrijven.

De energie in Europa

Misschien was de sterkste boodschap wel die van urgentie. Nu de NAVO-landen zich ertoe hebben verbonden hun defensie-uitgaven te verhogen tot 5% van het bbp, zijn de kansen voor innovators enorm, maar alleen als het ecosysteem goed wordt gecoördineerd. “Er is veel energie, vooral in Europa”, aldus McSorley. “Wat we niet willen, is dat het kapitaal alle kanten op wegvloeit en dat mensen hun geduld verliezen. Laten we samenwerken om te leveren wat het bondgenootschap nodig heeft.”