De VN slaat alarm over de plasticcrisis

Plasticvervuiling is een grote bedreiging voor de aarde, en ter gelegenheid van Wereldmilieudag luiden de Verenigde Naties vandaag de noodklok over dit onderwerp. Elk jaar wordt er meer dan 400 miljoen ton plastic geproduceerd en slechts 9% gerecycled. Hierdoor komt er elk jaar tussen de 19 en 23 miljoen ton plastic in ecosystemen terecht. Volgens onderzoek zou dit in 2040 tot 50% zijn gestegen als er geen maatregelen worden genomen.

De VN en andere internationale organen dringen er bij landen op aan om te onderhandelen over een bindende overeenkomst. Erg makkelijk gaat dat niet, met name door olielanden die zich verzetten tegen productieplafonds. Innovatieve beleidsscenario's, zoals benadrukt door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), zouden echter juist nu goed kunnen helpen om de plasticcrisis te lijf te gaan.

De omvang van de plasticcrisis

Plasticvervuiling heeft niet alleen gevolgen voor ecosystemen, maar ook voor de menselijke gezondheid. Sinds de jaren 1950 is er ongeveer 9,2 miljard ton plastic geproduceerd, waarvan maar liefst 7 miljard ton als afval is aangemerkt. Microplastics zijn aangetroffen op locaties zo ver weg als de Marianentrog en zo hoog als de Mount Everest. Deze microplastics komen in de voedselketen terecht en zijn aanwezig in menselijke organen, wat ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken, waaronder hormoonverstoring en een verhoogd risico op kanker.

Volgens cijfers van de branchevereniging Plastics Europe is 44% van alle plastic dat wereldwijd wordt geproduceerd bestemd voor verpakkingen. China produceert een derde van de wereldproductie en is ook het land dat het meeste plastic afval produceert. België springt eruit als het land met de meeste kunststofafvalproductie per hoofd van de bevolking.

De huidige kunststofproductie bedraagt meer dan 400 miljoen ton per jaar, waarvan slechts een klein deel wordt gerecycled. Van het geproduceerde kunststofafval slaagt slechts 9% erin om zijn weg te vinden naar de recyclagestroom. Een aanzienlijk deel, ongeveer 22% van het wereldwijde plastic zwerfafval, wordt niet ingezameld . Dit onderstreept de absolute noodzaak van maatregelen voor afvalbeheer en recycling om verdere ecologische schade te voorkomen.

Gesprekken over het terugdringen van plasticvervuiling mislukken, terwijl de productie toeneemt

De productie van plastic zal in 2050 verviervoudigd zijn. In deze aflevering van 'Achter de Cijfers' kijken we naar de cijfers van de plasticproductie en -consumptie.

Lees meer

Visie van de OESO

Een rapport van de OESO schetst een pad om de plasticvervuiling tegen 2040 te verminderen, door middel van strategische beleidsscenario's. In het bijzonder het Global Ambition-scenario, dat een streng beleid voorstelt voor de levenscyclus van kunststoffen wereldwijd. Als dit doorgaat, dan kan plasticlekkage tegen 2040 bijna geheel geëlimineerd worden. De strategie richt zich op het verminderen van de primaire productie van plastic, het verbeteren van recyclingprocessen en het promoten van milieuvriendelijke ontwerpen.

Op dit moment hebben meer dan 100 landen hun steun uitgesproken voor het vaststellen van wereldwijde reductiedoelstellingen, hoewel er grote hindernissen zijn. Denk aan de invloedrijke olieproducerende landen. Toch is het doel: een bindend verdrag dat landen verplicht tot duurzamere praktijken.