De energiehonger van AI zorgt voor eensgezindheid bij experts
Bij de lancering van het Casimir Instituut van de TU/e waarschuwden sprekers voor de toenemende elektriciteitsvoetafdruk van AI.
Published on October 1, 2025
Bart Smolders laat zien dat het Cazimir Institute zich inzet voor energie-efficiënte, duurzame oplossingen. © TU/e / Bart van Overbeeke
Medeoprichter van Media52 en hoogleraar Journalistiek, bouwt aan IO+, events en Laio, met focus op commerciële kansen—en blijft schrijven voor IO+.
Bij de lancering van het nieuwe Casimir Instituut aan de Technische Universiteit Eindhoven kwam in bijna elke lezing één thema naar voren: het enorme energieverbruik van kunstmatige intelligentie. Van chipontwerpers tot beleidsmakers, iedereen was het erover eens: de groeicurve van AI zal botsen met de energielimieten van de planeet, tenzij er oplossingen worden gevonden.
“Zelfs als de wet van Moore blijft gelden, zal dat bij lange na niet voldoende zijn om de exponentiële groei van het energieverbruik van AI op te vangen”, waarschuwde Bart Smolders, hoogleraar Electromagnetics aan de TU/e en een van de initiatiefnemers van het instituut. “We moeten nieuwe manieren van computergebruik bedenken, nieuwe concepten en out-of-the-box denken.”
Richard Kemkers, hoofd onderzoek bij ASML, ging nog een stap verder. “Als we de huidige vraag naar AI extrapoleren naar de komende tien jaar, lopen we tegen een energiebarrière aan. Een elektriciteitsvoorzieningsprobleem is onvermijdelijk, tenzij we actie ondernemen”, zei hij. "We kunnen dit niet laten gebeuren. De industrie zal zich moeten aanpassen, en innovatie is de enige weg vooruit."
Jo de Boeck, Managing Director imec Nederland, sloeg een vergelijkbare waarschuwende toon aan. Hij benadrukte dat elke laag van de AI-stack, van algoritmen tot chipontwerp, bijdraagt aan de energie-uitdaging. ”De complexiteit zal alleen maar toenemen. Het terugdringen van de kosten en ervoor zorgen dat we de juiste hoeveelheid energie gebruiken, terwijl we tegelijkertijd omgaan met warmte en systeemcomplexiteit, is een centrale uitdaging", betoogde hij.
Oplossingen
De sprekers benadrukten niet alleen het probleem, maar wezen ook op mogelijke oplossingen. Lars Reger, CTO van NXP, noemde edge computing als een manier om de belasting van datacenters te verminderen: “Energie-efficiëntie is het volgende belangrijke punt, het gaat niet altijd om prestaties. Slimmer apparaten aan de rand kunnen de behoefte aan constante toegang tot de cloud verminderen”.
Ook voor beleidsmakers is dit een urgente kwestie. Pierre Chastanet, hoofd van de EU-Unit Microelectronics and Photonics, plaatste AI-computing naast autonoom rijden en industriële robotica als de grootste toekomstige vraagstimulansen voor halfgeleiders. De implicatie is dat de Europese Chips Act zich niet uitsluitend kan richten op de veerkracht van het aanbod, maar ook aandacht moet besteden aan efficiëntie.
Aida Todri-Sanial, hoogleraar aan de Integrated Circuits group van Electrical Engineering, herinnerde het publiek eraan dat de visie van het instituut geworteld is in verantwoordelijkheid. “De toekomst draait om energie-efficiëntie, duurzaamheid en verantwoordelijkheid”, zei ze.
Het afsluitende panel vatte de geest van de dag samen: de technologische toekomst van Europa hangt niet alleen af van leiderschap op het gebied van chips en AI, maar ook van verantwoord handelen. “Samenwerking is essentieel”, merkte Chastanet op. “We moeten onderzoek, industrie en beleid op elkaar afstemmen om oplossingen te bedenken die nog niet bestaan”.
Watt Matters in AI
Dat gedeelde gevoel van urgentie en mogelijkheden bij de lancering van Cazimir vormde stilzwijgend de opmaat voor de conferentie Watt Matters in AI op 26 november in Eindhoven. Als ‘Cazimir’ iets heeft aangetoond, dan is het wel dat bedrijven, universiteiten en overheden zich steeds meer realiseren dat de energiehonger van AI een van de belangrijkste technologische uitdagingen van onze tijd is. En dat is precies ook de kwestie die Watt Matters in AI adresseert.
De bezorgdheid over de energievoetafdruk van AI is geen nicheprobleem. Industrieleiders, chipfabrikanten, onderzoeksinstituten, regionale overheden en EU-functionarissen hebben allemaal dezelfde uitdaging gesignaleerd. Die convergentie is een zeldzaam moment van consensus in het technologische discours: vrijwel iedereen accepteert dat het energieverbruik van AI een reële beperking is, en geen speculatieve overdaad.
Bovendien betekent de breedte van de zorgen – koeling, belasting van het elektriciteitsnet, energieopwekking, chip efficiëntie, edge versus cloud, algoritmische snoei – dat de oplossingen systemisch moeten zijn. Een conferentie die energiesysteemingenieurs, AI-ontwerpers, beleidsexperts en netarchitecten samenbrengt, kan zaken in beweging brengen. Oplossingen kunnen niet uit één discipline alleen voortkomen, maar wel uit samenwerking tussen verschillende disciplines.
De urgentie is reëel. De sprekers van het Casimir event suggereerden dat als we serieuze maatregelen uitstellen, we het risico lopen op een toekomst waarin het verbruik van AI een ongebreidelde motor is van de wereldwijde vraag naar elektriciteit. AI kan dan niet langer op de achtergrond blijven, maar zou wel eens de voorgrond van de energieconcurrentie kunnen gaan vormen. We kunnen rekenkracht niet als kosteloos beschouwen.
Watt Matters in AI
Watt Matters in AI is een conferentie die tot doel heeft het potentieel van AI met aanzienlijk verbeterde energie-efficiëntie te verkennen. In de aanloop naar de conferentie publiceert IO+ een reeks artikelen die de huidige situatie en mogelijke oplossingen beschrijven. Tickets voor de conferentie zijn te vinden op wattmattersinai.eu.
Watt Matters in AI biedt precies het forum waarin die boodschap kan uitkristalliseren tot concrete stappen. Het evenement kan:
- Meetbare statistieken en benchmarks naar voren brengen (watt per inferentie, energie per parameter, realtime emissies).
- Nieuw onderzoek naar chips en architectuur presenteren dat gericht is op energie-minimalisme.
- Een brug slaan tussen AI-algoritme- en hardware-gemeenschappen, zodat pruning, kwantisering, sparse modellen en nieuwe rekenkundige schema's gezamenlijk worden ontworpen.
- Netwerk- en energiesysteemplanners betrekken, om ervoor te zorgen dat de inzet van computers wordt geoptimaliseerd in combinatie met opwekking, opslag en flexibiliteit.
- Een platform bieden voor beleidsvoorstellen en energie-incentives die energiekosten integreren in beslissingen over computers.
Kortom, Watt Matters in AI kan de ontmoetingsplaats worden waar gedeelde zorgen samensmelten tot een gezamenlijke strategie.
Als de lancering van Casimir een waarschuwingsschot was, dan is Watt Matters de oproep tot actie. Op 26 november biedt Eindhoven meer dan alleen een conferentie: het biedt een kans om het momentum in AI niet alleen af te stemmen op ambitie, maar ook op terughoudendheid, verantwoordelijkheid en duurzaam ontwerp.
Wilt u meer weten over het evenement Watt Matters in AI? Klik hier. Tickets zijn nog steeds hier verkrijgbaar.