COP29 eindigt met een overeenkomst, maar niet met gejuich
Wereldonderhandelaars bereikten uiteindelijk een akkoord over klimaatfinanciering, maar lieten armere landen ontevreden achter.
Published on November 25, 2024
© United Nations
Mauro verruilde Sardinië voor Eindhoven en is sinds 3 jaar redacteur bij IO+. Als GREEN+ expert houdt hij alle ontwikkelingen rondom de energietransitie nauwlettend in de gaten. Hij gaat graag op reportages en verrijkt zijn verhalen vaak met grafieken. Hij heeft meerdere series onder zijn hoede: Green Transition Drivers, Road to 2050, Achter de Cijfers.
Terwijl de onderhandelingen vrijdag - de officiële slotdag van COP29 - uitliepen, werd er zondag een akkoord bereikt. Maar niet iedereen was tevreden. Ontwikkelde landen beloofden hulp aan ontwikkelingslanden in de strijd tegen klimaatverandering. Ze willen de hulp verhogen tot 300 miljard dollar per jaar, maar armere landen waren niet tevreden met dit bedrag.
De onderhandelingen tijdens de 29e Conferentie van Partijen (COP29) concentreerden zich op geld en, preciezer gezegd, het nieuwe collectieve gekwantificeerde financieringsdoel (NCQG). Als onderdeel van de Overeenkomst van Parijs van 2015 hebben de ontwikkelde landen toegezegd hun broeikasgasemissies te beperken en een geldbedrag vast te stellen om ontwikkelingslanden te helpen om duurzaam te groeien.
Hoewel economen suggereerden dat ontwikkelingslanden tot het einde van het decennium jaarlijks minstens $ 1 biljoen nodig zouden hebben om de gevolgen van de opwarming van de aarde op te vangen, verzetten de ontwikkelde landen zich hiertegen. Omdat er vrijdag nog geen overeenstemming was bereikt, gingen de besprekingen het weekend lang door en stonden ze op het punt te mislukken.
“Naar onze mening biedt dit geen oplossing voor de enorme uitdaging waar we voor staan”, vertelde Chandi Raina, een van de vertegenwoordigers van India, aan andere afgevaardigden. “Hoe kunt u van ons verwachten dat we teruggaan naar de vrouwen, mannen en kinderen van onze landen met een slechte deal?” verklaarde Cedric Schuster, voorzitter van de Alliantie van Kleine Eilandstaten.
Inhoud voorzitterschap
Aan de andere kant sprak het Azerbeidzjaanse voorzitterschap zijn tevredenheid uit over de overeenkomst. COP29 voorzitter Mukhtar Babayev: “Het Baku Finance Goal vertegenwoordigt de best mogelijke overeenkomst die we konden bereiken. In een jaar van geopolitieke versplintering betwijfelden mensen of Azerbeidzjan kon leveren. Ze betwijfelden of iedereen het eens kon worden. Ze hadden het op beide punten mis.
Een eerste concept van de overeenkomst werd vrijdag gedeeld. Daarin werd voorgesteld dat de ontwikkelde landen tegen 2035 jaarlijks 250 miljard dollar zouden bijdragen. Het ontwerp bevatte ook een breder doel om tegen die tijd 1,3 biljoen dollar bij elkaar te krijgen, inclusief bijdragen uit alle publieke en private bronnen.
“Het Baku Finance Goal vertegenwoordigt de best mogelijke overeenkomst die we konden bereiken. We hebben een belangrijke stap gezet om 1,5C te realiseren. De komende jaren zullen niet gemakkelijk zijn. De wetenschap laat zien dat de uitdagingen alleen maar groter zullen worden,” voegde Babayev eraan toe.
Waar is dit geld voor?
Deze bijdragen zijn voor drie soorten fondsen: verlies en schade, mitigatie en aanpassing. Verlies- en schadegeld helpt landen herstellen van de gevolgen van klimaatverandering die ze nu al ondervinden. Mitigatie helpt ontwikkelingslanden om af te stappen van vervuilende activiteiten. Geld voor aanpassing bereidt ontwikkelingslanden voor op de gevolgen van klimaatverandering.
Voor het begin van COP29 hadden landen ongeveer 700 miljoen dollar toegezegd. Analisten stelden dat er tegen 2030 580 miljard dollar nodig zou zijn om de schade van ontwikkelingslanden te compenseren.
Wat kunnen we verwachten van COP29?
De bijeenkomst van wereldleiders om maatregelen tegen klimaatverandering te bespreken, die ook wel de COP Financiën wordt genoemd, begint vandaag.
De rol van China
Een deel van de gesprekken ging ook over China, 's werelds grootste uitstoter van koolstof. Hoewel China de op één na grootste economie ter wereld is, is het volgens de classificatie van de Verenigde Naties een ontwikkelingsland. Daarom heeft het geen formele verplichting om zijn uitstoot van broeikasgassen te verminderen of armere landen financieel te helpen.
Ontwikkelde landen - waaronder de meeste Europese landen, de Verenigde Staten, Canada, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland - eisen dat anderen betalen, waaronder China en de Golfstaten. De overeenkomst moedigt ontwikkelingslanden aan om bij te dragen, maar stelt geen verplichte financiering vast.
Binnen het financieringsakkoord stemde China in met een formule waardoor zijn bijdragen vrijwillig worden meegeteld in het fonds voor klimaatgevoelige landen.
De rol van de VS
Na de terugkeer van Donald Trump in het Witte Huis was de rol van de Verenigde Staten in de onderhandelingen - als 's werelds grootste historische uitstoter van broeikasgassen - onduidelijk. Veel van de aandacht ging uit naar China, omdat, gezien het standpunt van de herkozen president over klimaatverandering, verwacht wordt dat de VS zich terugtrekt uit de klimaatbeperkende actie.
President Joe Biden feliciteerde de COP29-deelnemers met het bereiken van een overeenkomst en suggereerde dat er meer werk nodig was.
Trump wint: ommezwaai in chipbeleid VS
Trump wordt de nieuwe president van de Verenigde Staten: hogere importtarieven, sterkere focus op onafhankelijkheid en een ommezwaai in het chipbeleid.
Verzet tegen uitfasering fossiele brandstoffen
Naast de discussie over klimaatfinanciering werd er ook gedebatteerd over de uitfasering van fossiele brandstoffen. Tijdens de COP28 in Dubai vorig jaar beloofden landen om af te stappen van fossiele brandstoffen en de capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen.
Toch heeft de Arabische groep van 22 landen, geleid door Saoedi-Arabië, de besprekingen in Bakoe gedwarsboomd door te verklaren dat ze tegen elke klimaatovereenkomst is die gericht is op fossiele brandstoffen. Hetzelfde Azerbeidzjaanse voorzitterschap werd voor en tijdens de conferentie bekritiseerd vanwege zijn banden met de fossiele-brandstofindustrie.
De onderhandelaars zijn er niet in geslaagd om een route uit te stippelen voor de manier waarop landen zullen handelen naar aanleiding van de belofte van vorig jaar om af te stappen van fossiele brandstoffen.
Ogen op COP30
De onderhandelaars in Bakoe hebben ook overeenstemming bereikt over regels voor een wereldwijde markt voor de handel in koolstofkredieten. Een carbon credit is een vergunning die een bedrijf of organisatie toestaat om een bepaalde hoeveelheid koolstofdioxide (of andere broeikasgassen) uit te stoten. Elk credit vertegenwoordigt doorgaans één ton CO₂. Bedrijven kunnen deze credits kopen, verkopen of verhandelen om hun uitstoot te compenseren en aan milieuregelgeving te voldoen. Voorstanders zeggen dat deze markt miljarden dollars kan vrijmaken voor klimaatbeperkende initiatieven zoals herbebossing en projecten om schone energie op te wekken.
De stad Belém in Brazilië zal gastheer zijn voor COP30. Terwijl de overeenkomst van COP29 bezinkt, zullen de discussies volgend jaar worden hervat, waarbij de onderhandelaars meer werk te doen hebben en mogelijk hogere klimaatambities moeten stellen.