Chat GPT lanceert 'verantwoorde studiemodus': hoe zit dat?
De nieuwe studiemodus van OpenAI stelt vragen aan studenten, maar de leerfunctie is geen oplossing voor de impact van AI op het onderwijs.
Published on July 30, 2025
Als hoofdredacteur is Aafke verantwoordelijk voor de artikelen en eventcontent, maar ze schrijft ook graag zelf. Ze maakt complexe zaken toegankelijk en vertelt de verhalen achter technologie.
ChatGPT introduceert een nieuwe 'studiemodus' om studenten aan te moedigen verantwoordelijk gebruik te maken van het tool. In plaats van complete antwoorden aan te bieden, stelt de studiemodus vragen terug aan gebruikers om ze te begeleiden bij het leerproces. Het doel is om een meer betrokken en diepgaande interactie te stimuleren, in plaats van ChatGPT louter als antwoordmachine te gebruiken.
De Achtergrond van de Studiemodus
De introductie van de studiemodus komt te midden van groeiende bezorgdheid over misbruik van AI in het onderwijs. Een enquête van The Guardian onthulde dat er in het academisch jaar 2023-2024 bijna 7.000 bewezen gevallen van spieken met AI-tools waren aan Britse universiteiten. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van de 1,6 gevallen per 1.000 studenten in 2022-2023. Dit groeiende aantal gevallen van misbruik benadrukt de noodzaak van een tool die studenten helpt AI op een verantwoorde manier te gebruiken. De studiemodus is ontworpen om studenten aan te moedigen de stof te begrijpen in plaats van simpelweg antwoorden te kopiëren. Jayna Devani, international education lead bij OpenAI, benadrukt dat de studiemodus een stap voorwaarts is om te laten zien dat er verantwoorde manieren zijn om ChatGPT te gebruiken ter ondersteuning van het leerproces. OpenAI wil met deze tool bijdragen aan een verschuiving in de manier waarop studenten AI benaderen, van een hulpmiddel om snel antwoorden te verkrijgen naar een partner in het leerproces.
Hoe de studiemodus werkt
De studiemodus maakt gebruik van de Socratische methode, waarbij vragen worden teruggekaatst naar de gebruiker om hen aan te zetten tot kritisch denken. In plaats van direct antwoorden te geven, begeleidt de tool studenten met open vragen en verzoekt hen om meer context over hun leerdoelen. Abhi Muchhal, werkzaam in het productteam van OpenAI, legt uit dat de studiemodus eerst vraagt wat de gebruiker wil optimaliseren en wat hun huidige niveau is, in plaats van direct een uitgewerkt antwoord te geven. Een belangrijk aspect van de studiemodus is de mogelijkheid om met afbeeldingen te interageren, waardoor studenten bijvoorbeeld oude tentamenopgaven kunnen uploaden en samen met de chatbot kunnen doornemen. Deze interactieve aanpak is bedoeld om studenten te helpen de onderliggende concepten te begrijpen en problemen zelfstandig op te lossen. De studiemodus is beschikbaar voor de meeste ingelogde gebruikers van ChatGPT, inclusief degenen die de gratis versie gebruiken.
Visie van OpenAI op AI in het onderwijs
OpenAI ziet AI als een hulpmiddel dat studenten kan helpen 'beter te denken', vergelijkbaar met het internet en de rekenmachine. Leah Belsky, Vice President of Education bij OpenAI, stelt dat ChatGPT de academische prestaties aanzienlijk kan verbeteren wanneer het wordt gebruikt om te onderwijzen of te begeleiden, maar het leren kan belemmeren wanneer het als een 'antwoordmachine' wordt gebruikt. OpenAI streeft ernaar chatbots te herpositioneren als tools voor gepersonaliseerd leren, met als doel de kloof te dichten tussen degenen die toegang hebben tot leermiddelen en kwalitatief hoogwaardig onderwijs en degenen die historisch gezien achtergesteld zijn. De studiemodus is een concrete stap in deze richting, en OpenAI werkt samen met experts van Stanford om te onderzoeken hoe AI-tools, waaronder de studiemodus, de leerresultaten beïnvloeden, bijvoorbeeld in het basis- en voortgezet onderwijs. Het uiteindelijke doel is om AI op een effectieve en verantwoorde manier in het onderwijs te integreren.
Reacties en voorbehoud
De eerste reacties op de studiemodus zijn overwegend positief. Verschillende studenten van Princeton, Wharton en de Universiteit van Minnesota die de studiemodus hebben getest, gaven positieve beoordelingen. Een van hen beschrijft het als "een belonend gevoel wanneer ze door de tool iets kleins kan leren". Docenten merkten op dat de studiemodus docenten mogelijk meer vertrouwen geeft om studenten AI te laten gebruiken, omdat het wordt gezien als een hulpmiddel dat het leren ondersteunt in plaats van alleen een manier om te frauderen. Ondanks de positieve reacties zijn er ook voorbehoud. Er zijn zorgen over de langetermijneffecten van het steeds vaker vertrouwen op AI-tools zoals ChatGPT voor begeleiding, en of jongeren die opgroeien met het constant vragen van ChatGPT om hulp mogelijk een overmatige afhankelijkheid van de software ontwikkelen die kritisch denken belemmert. Docenten worden gewaarschuwd dat de studiemodus studenten mogelijk verkeerde benaderingen van problemen kan leren of 'verzonnen of volledig valse' informatie kan aanleren.
De lancering van de studiemodus komt na een executive order van de regering Trump die gericht was op het meer integreren van AI in klaslokalen in de Verenigde Staten. Dit toont aan dat er een groeiende erkenning is van het potentieel van AI in het onderwijs, maar ook van de noodzaak om dit op een doordachte manier te doen. Een van de grootste uitdagingen is om ervoor te zorgen dat studenten de studiemodus op een manier gebruiken die daadwerkelijk bijdraagt aan hun begrip van de stof. Het blijft de verantwoordelijkheid van de gebruikers om zich op een specifieke manier met de studiemodus bezig te houden, zodat ze de stof echt begrijpen. De verleiding om snel een antwoord te krijgen blijft groot.
