BOM richt aandacht steeds meer op innovatie in de defensiesector
"We bouwen bruggen tussen het bedrijfsleven en Defensie", aldus de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij.
Published on August 19, 2025
© BOM
Team IO+ selecteert en brengt de belangrijkste nieuwsverhalen over innovatie en technologie, zorgvuldig samengesteld door onze redactie.
Het versterken van de nationale veiligheid is een urgente maatschappelijke opgave die tegelijkertijd economische kansen biedt. Zich ontwikkelende technologie en veranderende geopolitieke verhoudingen gaan daarbij hand in hand. Op het snijvlak van veiligheid, innovatie en ondernemerschap wil de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) een bepalende rol spelen.
"We bouwen bruggen tussen het bedrijfsleven en Defensie", schrijft de ontwikkelingsmaatschappij op het eigen platform. "We versnellen de ontwikkeling en toepassing van technologie die bijdraagt aan een veilige samenleving. We bieden kansen aan ondernemers. Dat doen we samen met andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) en met Defensie."
De samenwerking met Defensie resulteerde de afgelopen jaren in een aantal concrete initiatieven. De meest in het oog springende: BITS, DIANA en het SecFund.
Innovatiekracht vergroten
Begin dit jaar was de officiële opening van het Security Fund (SecFund). Dat is een investeringsfonds van 100 miljoen euro van het ministerie van Defensie, in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken en de ROMs.
"Met het SecFund ondersteunen we startups, scale-ups en innovatieve mkb-ondernemingen die werken aan dual-use-technologieën: toepassingen die zowel civiel als militair inzetbaar zijn. Zo vergroten we de innovatiekracht van Nederland en versnellen we de ontwikkeling van strategisch relevante technologie." BOM beheert het fonds en de ROMs gezamenlijk spelen een actieve rol bij de selectie, financiering en begeleiding van veelbelovende ondernemingen.
“We investeren met het SecFund nooit alleen, maar altijd samen met co-investeerders,” zegt Ernst Coolen, investment director bij BOM. “Zo maken we de weg vrij voor meer investeringen in bedrijven met een dual-use-technologie, die anders tussen wal en schip dreigen te vallen. We verkleinen het financieringsgat en versterken de financieringsketen als geheel.”
Defensie op de agenda
Het SecFund staat niet op zichzelf. Het is onderdeel van een bredere inzet van BOM op het snijvlak van veiligheid, technologie en ondernemerschap. Doel is in nauwe samenwerking met Defensie te bouwen aan een innovatie-ecosysteem waarin de veiligheid van morgen en de economie van vandaag centraal staan. Die samenwerking met Defensie gaat al jaren terug.
“Als BOM hebben we Brabant nog eens extra bij Defensie op de agenda gezet”, zegt Roland Grimm, programmamanager bij BOM. “We zagen dat Brabant een unieke positie heeft met technologiehotspot Brainport aan de ene kant en een onderhoudscentrum voor F35-vliegtuigen aan de andere kant, in Woensdrecht.”
10.000 Brabantse banen
Tussenin zitten nog tal van Defensielocaties zoals de vliegbasis in Gilze-Rijen en de kazerne in Oirschot. Meer dan 10.000 Brabantse banen zijn direct gerelateerd aan Defensie. Daarmee is Defensie de tweede werkgever van Noord-Brabant. Grimm: “Daar willen we op voortbouwen. We willen de economie versterken en technologie bruikbaar maken voor Defensie.”
Die samenwerking gaat uiteraard over veiligheid en strategische autonomie: minder afhankelijk worden van andere landen. Maar het gaat ook om businesskansen. Europese lidstaten gaan gezamenlijk honderden miljarden meer uitgeven aan Defensie. Tijdens de NAVO-top in Den Haag spraken alle landen af de Defensie-uitgaven per land te verhogen naar vijf procent van het bruto binnenlands product (bbp).
Eerder al voorspelden onderzoekers van denktank Kiel Institute dat de Europese economische groei ongeveer een procentpunt kan toenemen dankzij significante extra Defensie-uitgaven. Volgens RaboResearch kunnen stijgende Defensiebudgetten tegen 2045 zelfs zorgen voor 3,4 procent extra groei in de Europese economie.
Een voorwaarde voor die groei is wel dat Europa meer Defensiematerieel gaat ontwikkelen en produceren. Als de productie achter blijft bij de vraag, leiden extra budgetten voornamelijk tot prijsstijgingen. Tot dusver vindt zo’n 80 procent van de Defensieaankopen bovendien buiten de EU plaats.
We moeten dus meer zelf ontwikkelen en produceren. Dat biedt naast strategische en economische, ook maatschappelijke kansen. Defensieonderzoek leidde in het verleden tot tal van innovaties die later hun weg vonden naar het dagelijks leven. Denk bijvoorbeeld aan het internet, GPS en geavanceerde protheses.
Training: samenwerken met Defensie
De vraag die BOM zichzelf stelde: kunnen we vanuit Brabant een rol spelen in de realisatie van dat soort innovaties? Het antwoord: we denken van wel - en dus is er werk aan de winkel.
Een belangrijke voorwaarde om dat doel te bereiken, is dat ondernemers en Defensie elkaar weten te vinden. “Maar samenwerken met Defensie gaat toch wat anders dan de meeste ondernemers gewend zijn”, zegt Mariëlle van Bijsterveld, venture developer bij BOM. “Defensie wil bijvoorbeeld alles zelf testen in hun eigen context. En je krijgt te maken met complexe zaken zoals exportcontrole en aanbesteding. Het goede nieuws is dat Defensie samenwerking met innovatieve bedrijven hoog in het vaandel heeft staan.”
Dat blijkt wel uit het feit dat Defensie samen met BOM en andere ontwikkelingsmaatschappijen dit jaar een voorlichtingscampagne lanceerde: samenwerken met Defensie. Het doel is samenwerken met Defensie voor bedrijven inzichtelijker en makkelijker te maken.
Van Bijsterveld: "In drie sessies leren we ondernemers van alles over samenwerken met Defensie. Hoe werkt het ministerie van Defensie? Wat is de relevantie van dual-use voor Defensie? Welke routes kun je als ondernemer volgen? Welke praktische eisen, procedures en voorwaarden zijn er? Het doel is dat ondernemers uiteindelijk een onderbouwde beslissing kunnen nemen over het al dan niet volgen van een dual-use-strategie."
BITS en Blue Magic
Onder de noemer Blue Magic ontstond ook al een andere concrete samenwerking waarbij BOM en het ministerie van Defensie betrokken zijn. Blue Magic is een jaarlijks innovatie-evenement gericht op dual-use technologieën.
Blue Magic biedt een podium aan innovatieve Nederlandse bedrijven. Zij kunnen daar hun dual-use-technologieën presenteren aan een publiek van Defensiepartners, kennisinstellingen, investeerders en industrie.
General Atomics Aeronautical Systems organiseert het evenement, in samenwerking met onder meer het ministerie van Defensie en het BITS-initiatief (Brainport Innovation & Technology Security).
BOM is een van de initiatiefnemers van BITS. Defensie, Brainport Development, de Provincie Noord-Brabant en het Ministerie van Economische Zaken zijn de overige partners. Innovatieve bedrijven komen er samen met Defensie zodat de bedrijven die in de civiele markt actief zijn hun innovaties toepasbaar kunnen maken voor Defensie.
Regionale hubs als vliegwiel
BITS was de eerste, maar is nu zeker niet meer de enige regionale hub waarin Defensie samenwerkt met industrie, kennisinstellingen en regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROMs). Via deze regionale hubs is een landelijk dekkend netwerk ontstaan. Door deze bovenregionale samenwerking creëren de ontwikkelingsmaatschappijen gezamenlijk meer slagkracht.
Dit jaar was bijvoorbeeld de officiële opening van de innovatiehub ‘slimme materialen’ op de Brightlands Chemelot Campus in Limburg. Daar werkt Defensie samen met onder meer de provincie en LIOF, de regionale ontwikkelingsmaatschappij van Limburg. Dit model van regionale samenwerking tussen ontwikkelingsmaatschappijen en Defensie zorgt dat Defensie-innovaties dicht bij regionale expertise worden ontwikkeld. Alle negen ROMs bundelen hun krachten met Defensie. Dit geeft de samenwerking een volledig landelijke dekking.
BOM speelt een actieve rol in het verbinden van regionale initiatieven aan nationaal strategisch beleid. Dit gebeurt onder meer door afstemming met landelijke agenda’s en programma’s. Zo kunnen bijvoorbeeld regionale drone-ontwikkelingen worden opgenomen in de Nationale Technologie Strategie (NTS) agenda en het Defensie Drone Ecosysteem, dat als doel heeft de productie van drones te versnellen en Nederland op dat gebied koploper te maken.
BOM wil er daarnaast voor zorgen dat de regio betrokken blijft bij landelijke initiatieven van industrie, kennisinstituten, overheden en Defensie. Denk aan thema’s als technologieontwikkeling, veiligheid en internationale samenwerking, waaronder de versterking van economische samenwerking met Oekraïne.
Op die manier moet de regionale industrie meer inzicht krijgen in kansen die voortkomen uit nationaal beleid. Ondernemers kunnen onderdeel worden van nationale waardeketens, bijvoorbeeld binnen de innovatieprioriteiten van Defensie (NLD-gebieden).
Versnellen via de NAVO en DIANA
BOM kijkt ook buiten onze landsgrenzen. Met dual-use-innovaties kunnen Brabantse bedrijven zich mogelijk ook internationaal onderscheiden en technologie ontwikkelen die wereldwijd aftrek vindt. Veel NAVO-landen kopen gezamenlijk militair materieel onder de noemer Smart Defence. Nederland werkt bijvoorbeeld vaak samen met Duitsland. Als Nederlandse dual-use-startup onderdeel zijn van die waardeketen kan van waarde zijn.
Samenwerking met internationale industriepartijen uit NAVO-gebieden die kunnen bijdragen aan het versterken van de regionale dual-use-economie vindt plaats via matchmaking, het afstemmen van specifieke expertise en het verkennen van kansen rond intellectueel eigendom.
Sinds begin 2024 is BOM samen met Brainport Development en The Gate onderdeel van een belangrijk internationaal Defensienetwerk. Destijds werd de Brainportregio geselecteerd als een van de acceleratorlocaties binnen DIANA: de Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic, het innovatieprogramma van de NAVO.
DIANA heeft een vergelijkbaar doel als BITS, maar dan op wereldwijde schaal: baanbrekende technologieën die zowel civiel als militair nuttig zijn, opsporen en hun ontwikkeling versnellen. Bedrijven die succesvol door de selectieprocedure komen, krijgen intensieve begeleiding, mentorschap en toegang tot een internationaal netwerk van testfaciliteiten.
SecFund steunde Livedrop
Populair programma
Samen met The Gate en Brainport Development voerde de BOM daarvoor een specifiek acceleratorprogramma uit, gefocust op hightech innovaties en maakindustrie. Ontwikkelingsmaatschappijen zoals BOM hebben veel ervaring in vroegefasefinanciering en het ontwikkelen van startups.
Startups die deelnemen aan het programma in één van de 13 internationale accelerators kunnen in eerste instantie een grant van 100.000 euro ontvangen, met later een mogelijke uitbreiding van 300.000 euro. De toelatingseisen zijn echter stevig. Voor het huidige traject kwamen maar liefst 2600 aanvragen binnen, zegt Van Bijsterveld. “Uiteindelijk zijn slechts 74 bedrijven toegelaten, waaronder drie Nederlandse startups.”
Het geeft aan hoeveel behoefte er is aan een dergelijk programma. En hoe populair het programma is. Van Bijsterveld: “Bedrijven die afgewezen zijn, maken volgend jaar opnieuw kans. Dan verdubbelt het aantal bedrijven dat wordt toegelaten.”
Het uiteindelijke doel bij dit alles is duidelijk: ondernemers kansen bieden en zorgen dat Defensie sneller beschikt over innovaties die onze veiligheid waarborgen, zorgen dat onze strategische afhankelijkheden afnemen en economische kansen bieden aan Brabantse ondernemers.
