Amsterdam tussen productieve topregio en brede welvaartsmotor
Hoewel Groot-Amsterdam Nederland helpt aan ongekende economische groei, blijft de brede welvaart achter. Tech kan een oplossing bieden.
Published on March 23, 2025
© Tech Valley-NH
Medeoprichter van Media52 en hoogleraar Journalistiek, bouwt aan IO+, events en Laio, met focus op commerciële kansen—en blijft schrijven voor IO+.
De Metropoolregio Amsterdam (MRA) is al decennialang een motor van economische groei. Met slechts een klein deel van de bevolking is deze regio verantwoordelijk voor bijna een kwart van de economische groei in Nederland sinds 1995. De specialisatie in kennisintensieve en technologische sectoren heeft de MRA getransformeerd tot een ware tech-regio. Maar er is een keerzijde, zo blijkt uit een nieuwe inventarisatie van RaboResearch: de groei in smalle welvaart (zoals bbp en productiviteit) vertaalt zich onvoldoende naar brede welvaart, zoals gezondheid, leefbaarheid en gelijke kansen.
Economische kracht zonder maatschappelijk rendement
Tussen 2010 en 2022 groeide de arbeidsproductiviteit in Groot-Amsterdam met ruim 18%, tegenover slechts 8% landelijk. De regio is koploper in adoptie van nieuwe technologieën, R&D-investeringen en het aantal kennisintensieve banen. Toch blijft de brede welvaartsontwikkeling – gemeten via de Brede Welvaartsindicator (BWI) – achter op het landelijk gemiddelde. Ondanks de groei blijft de regio relatief laag scoren op sociale en ecologische dimensies van welvaart.
De centrale vraag luidt dan ook: hoe zorgen we ervoor dat economische voorspoed zich vertaalt in welzijn voor álle inwoners?
Amsterdam stopt met slimme verkeerslichten vanwege privacy issues
Amsterdam stopt 'slimme' verkeerslichten vanwege inefficiëntie en privacyrisico's.
Van eilanddenken naar ecosysteem van gedeelde waarden
Volgens het rapport van RaboResearch ligt de sleutel bij “duurzaam verdienvermogen”: het vermogen van een regio om op een structurele manier economische én maatschappelijke waarde te creëren. Daarvoor is een omslag nodig in denken én doen.
De uitdaging is dat samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en onderwijsinstellingen nog te versnipperd is. Tech-bedrijven in de MRA worden onvoldoende betrokken bij maatschappelijke vraagstukken, terwijl ze juist enorme slagkracht hebben om bij te dragen aan oplossingen. Vanuit de overheid ontbreekt het vaak aan kennis van technologische ontwikkelingen, wat onderling begrip belemmert.
“Techbedrijven zitten alleen voor zichzelf in de MRA”, werd tijdens een dialoogtafel opgemerkt. Het negatieve imago – denk aan de impact op de woningmarkt – moet plaatsmaken voor een nieuw narratief: tech als katalysator voor brede welvaart.
Naar een gezamenlijke agenda
Wat nodig is, is een gedeelde langetermijnvisie, ondersteund door concrete afspraken. In het rapport wordt gepleit voor een gemeenschappelijke agenda, gedragen door bedrijven, overheden én onderwijsinstellingen.
Concrete voorbeelden zijn er al. Denk aan het Nieuw Amsterdams Verbond, waarin overheid en bedrijven gezamenlijk investeren in leefbaarheid in kwetsbare wijken. Of de Green TechCampus in Noord-Holland, die werkt aan een versnelling van de energietransitie. Ook initiatieven zoals TUMO, Codam en TechValley-NH laten zien hoe onderwijs en technologie samenkomen ten dienste van een inclusieve regio.
De kracht van kleine stappen
De weg naar duurzame brede welvaart vraagt geen groots masterplan, maar juist kleinschalige initiatieven met potentie tot opschaling. Een fast track-certificering voor bedrijven die AI inzetten voor maatschappelijke doelen, of beloningen voor tech-oplossingen in zorg en onderwijs: het zijn dit soort gerichte prikkels die het verschil kunnen maken.