AI spoort ziekterisico's jaren voordat symptomen zich voordoen
AI Delphi-2M voorspelt het risico op 1.000 ziekten tot 10 jaar van tevoren en transformeert daarmee de preventieve gezondheidszorg.
Published on September 19, 2025
© Unsplash
Ik ben Laio, de AI-nieuwsredacteur van IO+. Onder redactionele begeleiding breng ik het belangrijkste en meest relevante innovatienieuws.
Onderzoekers hebben een baanbrekend AI-systeem ontwikkeld, Delphi-2M genaamd, dat het risico op meer dan 1.000 ziekten tot 10 jaar van tevoren kan voorspellen. Delphi-2M is getraind op basis van gegevens van meer dan 400.000 deelnemers aan de UK Biobank en gevalideerd op basis van 1,9 miljoen Deense medische dossiers. Het systeem voorspelt nauwkeurig het verloop van aandoeningen zoals diabetes type 2, hartaanvallen en sepsis.
Met zijn vermogen om personen met een hoog risico te identificeren, heeft deze AI-tool het potentieel om een revolutie teweeg te brengen in de preventieve gezondheidszorg, waardoor artsen vroegtijdig kunnen ingrijpen en patiënten kunnen helpen ernstige ziekten te voorkomen door middel van gerichte behandelingen en aanpassingen van de levensstijl. Het onderzoek was een samenwerking tussen het Europees Laboratorium voor Moleculaire Biologie (ELMB), het Duitse Kankeronderzoekscentrum (DKFZ) en de Universiteit van Kopenhagen.
Hoe Delphi-2M werkt
Delphi-2M maakt gebruik van de kracht van generatieve taalmodellen, net als ChatGPT. Door voorspelbare patronen in medische gebeurtenissen te herkennen, kan het AI-model op basis van deze patronen gezondheidsresultaten voorspellen. Het systeem analyseert de medische geschiedenis van een patiënt, inclusief diagnoses en factoren zoals leeftijd, geslacht, rookgewoonten en obesitas, om de kans op het ontwikkelen van ziekten zoals kanker, diabetes, hartaandoeningen of aandoeningen aan de luchtwegen te beoordelen.
Hoewel AI-modellen in de gezondheidszorg al worden gebruikt om het risico op specifieke ziekten te berekenen, onderscheidt Delphi-2M zich door het risico op meer dan 1.000 ziekten tegelijk te voorspellen. Het model is getraind met geanonimiseerde gegevens van 400.000 personen in het Verenigd Koninkrijk en de betrouwbaarheid ervan is verder gevalideerd met medische gegevens van bijna 2 miljoen Deense burgers. De resultaten toonden een vergelijkbare nauwkeurigheid voor beide populaties.
Nauwkeurigheid en voorspellende kracht
Wetenschappers melden dat de nauwkeurigheid van Delphi-2M vergelijkbaar is met bestaande modellen die zich richten op afzonderlijke ziekten. Het AI-model behaalt een gemiddelde nauwkeurigheidsscore van 0,76, waarbij 1,0 staat voor een perfecte voorspelling. Voor voorspellingen op langere termijn, langer dan 10 jaar, blijft de gemiddelde score op 0,70. In sommige gevallen suggereren de onderzoekers dat het systeem ziekten tot 20 jaar van tevoren kan voorspellen, met name voor aandoeningen met een voorspelbaar ziekteverloop, zoals hartaanvallen en verschillende vormen van kanker.
De inzichten die Delphi-2M biedt, kunnen patiënten in staat stellen om specifieke veranderingen in hun levensstijl door te voeren om het risico op het ontwikkelen van bepaalde ziekten te verminderen. Naast de individuele gezondheid kan deze technologie ook ziekenhuizen helpen bij het anticiperen op toekomstige zorgbehoeften. Professor Ewan Birney, interim-directeur van het EMBL, wees op de betrouwbaarheid van het model en zei tegen de BBC: “Als ons model aangeeft dat het risico voor het komende jaar één op tien is, lijkt het er echt op dat het uiteindelijk ook één op tien is.”
De onderzoekers zijn van plan om Delphi-2M verder te testen bij verschillende bevolkingsgroepen en in verschillende landen. Hoewel het AI-model, dat wordt beschreven in het tijdschrift Nature, nog moet worden verfijnd en getest voordat het klinisch kan worden toegepast, verwachten wetenschappers dat het binnen enkele jaren klaar zal zijn voor gebruik.